Γεν.Ελεγκτής: Σοαβαρές παρατυπίες στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης

Σοβαρές παρατυπίες καταγράφει στην έκθεσή του για την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης πο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, κάνοντας λόγο για σοβαρά θέματα τα οποία θα πρέπει να τύχουν άμεσης εξέτασης και διόρθωσης.

Τα εν λόγω θέματα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και τομέων, από θέματα προσωπικού και παραβίαση των όρων για τον διορισμό διευθυντή, μέχρι μεταχρονολογημένες επιταγές και καταγγελίες.

Διόρισαν διευθυντή χωρίς προκήρυξη

Εξαετής αντί πενταετής είναι η θητεία του

Διευθυντή της Αρχής, ενώ όπως φαίνεται δεν υπήρξε προκήρυξη της θέσης, παρά το γεγονός ότι αυτό προβλέπεται στους όρους.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία, «ο Γενικός Διευθυντής νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου διορίζεται από το οικείο Συμβούλιο, μετά από προκήρυξη της θέσης, με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου πενταετούς διάρκειας ή μικρότερη…» και σύμφωνα με το άρθρο 3(3) «η απόφαση του οικείου Συμβουλίου υποβάλλεται στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση».

Έτσι, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, η Αρχή θα έπρεπε να είχε προκηρύξει τη θέση και να ζητήσει την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου πριν την υπογραφή της σύμβασης η οποία θα έπρεπε να είναι πενταετούς και όχι εξαετούς διάρκειας. «Προκειμένου να ληφθούν όλες οι δέουσες ενέργειες πριν τη λήξη του υφιστάμενου συμβολαίου, εισηγούμαστε όπως η Αρχή λάβει νομική γνωμάτευση επί του θέματος, για συμμόρφωση με το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο», αναφέρεται στην έκθεση

Και συνταξιοδοτικά ωφελήματα για τον διευθυντή

Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι συντάξιμες θέσεις είναι οι μόνιμες θέσεις, ωστόσο φαίνεται ότι στην Αρχή βρέθηκε ο τρόπος, με το θέμα να χαρακτηρίζεται ιδιαιτέρως σοβαρό από τον Γενικό Ελεγκτή.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση, αποφασίστηκε από συγκεκριμένη συνεδρίαση του 2004, όπως εξευρεθεί τρόπος ούτως ώστε ο Διευθυντής να περιληφθεί στο Σχέδιο Σύνταξης της Αρχής και όπως επανέλθει το θέμα με συγκεκριμένες εισηγήσεις. Μέχρι την ημερομηνία του ελέγχου, δεν είχε ληφθεί οποιαδήποτε ενέργεια για το θέμα αυτό, ενώ έκτοτε η θέση του θεωρείται συντάξιμη με τον ανάλογο μισθολογικό χειρισμό.

«Σημειώνεται ότι η νομική γνωμάτευση ημερ. 29.10.2014 που έλαβε η Αρχή από το Νομικό της Σύμβουλο σχετικά με το θέμα, στην οποία συμπεραίνεται ότι η θέση είναι μόνιμη, άρα και συντάξιμη επειδή αυτό προβλέπεται ρητώς στους Κανονισμούς του Σχεδίου Συντάξεων και Χορηγημάτων σε Υπαλλήλους της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου και Εξαρτωμένους τους, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την Υπηρεσία μας, επειδή οι Κανονισμοί του Σχεδίου Συντάξεων και Χορηγημάτων σε Υπαλλήλους της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου και Εξαρτωμένους τους δεν εγκρίθηκαν και αποσύρθηκαν.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Αρχή, στη συνεδρία της ημερ. 5.6.2013, προκειμένου να προχωρήσει στην πλήρωση της θέσης και να μην προσκρούσει στον περί Απαγόρευσης Πλήρωσης Κενών Θέσεων στο Δημόσιο και στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα Νόμο του 2013, αποφάσισε ότι η θέση του Διευθυντή της Αρχής δεν είναι μόνιμη», αναφέρεται στην έκθεση.

Πληροφοριακά αναφέρεται ότι σε κανένα από τα συμβόλαια του Διευθυντή της Αρχής δεν προβλέπεται η καταβολή συνταξιοδοτικών ωφελημάτων ούτε και οποιουδήποτε φιλοδωρήματος κι ως εκ τούτου αναφέρεται ότι σε άλλους Ημικρατικούς Οργανισμούς (π.χ. Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων), εφαρμόζεται ο Ν.115/1990 και οι αντίστοιχες θέσεις σε αυτούς τους Οργανισμούς δεν είναι συντάξιμες, αλλά προβλέπεται η καταβολή φιλοδωρήματος.

Άδεια ανάπαυσης

Περισσότερες ημέρες από τις προβλεπόμενες φαίνεται ότι λαμβάνουν οι «παλιοί» της Αρχής, όπως καταγράφεται στην έκθεση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η άδεια ανάπαυσης χορηγείται σε υπάλληλο κάτω από τις ίδιες προϋποθέσεις και όρους όπως στους υπαλλήλους στη Δημόσια Υπηρεσία της Δημοκρατίας.

Με βάση τα ισχύοντα στη Δημόσια Υπηρεσία «οι υπάλληλοι που διορίζονται δικαιούνται, σε περίπτωση πενθήμερης εργασίας, άδεια ανάπαυσης για συνεχή υπηρεσία μέχρι 6 χρόνια 20 εργάσιμες ημέρες, μέχρι 14 συμπληρωμένα χρόνια 24 ημέρες και πάνω από 14 χρόνια 29 ημέρες».

Εν προκειμένω παρατηρήθηκε ότι η Αρχή παραχωρεί στους υπαλλήλους 21 εργάσιμες ημέρες άδειας ανάπαυσης για συνεχή υπηρεσία μέχρι 6 χρόνια, 25 ημέρες μέχρι 14 συμπληρωμένα χρόνια και 30 ημέρες πάνω από 14 χρόνια. Επιπρόσθετα στον υπολογισμό των συμπληρωμένων ετών δε θα πρέπει να λογίζεται και η περίοδος έκτακτης υπηρεσίας, αλλά τα συμπληρωμένα έτη θα πρέπει να υπολογίζονται από την ημερομηνία μόνιμου διορισμού.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Πρόεδρος της Αρχής ενημέρωσε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι θα υιοθετήσει τις παρατηρήσεις/συστάσεις και ότι έχει ήδη δώσει οδηγίες για πλήρη συμμόρφωση με τους Κανονισμούς.

Αποζημιώσεις σε δικηγορικά έξοδα

Την σύναψη μακροχρόνιων συμβάσεων (μέχρι πέντε έτη) με νομικούς οίκους ακολουθώντας κατά το δυνατό ανταγωνιστική διαδικασία, συστήνει ο Γενικός Εισαγγελέας στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, ενώ εε αυτή, δεν καθίσταται υποχρεωτική η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει την προεπιλογή, προς υποβολή προσφορών, ενός κατάλληλου αριθμού εν δυνάμει ενδιαφερόμενων και κατάλληλων συνεργατών.

Σε περιπτώσεις που προκύπτει ανάγκη για την εξασφάλιση υπηρεσιών νομικού συμβούλου για την ετοιμασία ειδικών μελετών, ή εγγράφων διαγωνισμού που θα προκηρύξει η Αρχή, τότε θα πρέπει να τηρούνται οι πρόνοιες της σχετικής περί συμβάσεων νομοθεσίας και οι σχετικές αρχές της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, της διαφάνειας και της μη διάκρισης λόγω ιθαγένειας και συνεπώς θα πρέπει να προκηρύσσονται ανοικτοί διαγωνισμοί, αναλόγως βέβαια και με την εκτίμηση της αξίας της εκάστοτε ανάγκης.

Αυτό προέκυψε μετά την παρατήρηση ότι η Αρχή διατηρούσε συμβόλαιο για παροχή υπηρεσιών Νομικού Συμβούλου με το Δικηγορικό γραφείο «Σεραφείμ &Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.» για την περίοδο 1.10.2014 - 30.9.2016. Ωστόσο, ο Νομικός Σύμβουλος της Αρχής κ. Σεραφείμ με επιστολή του ημερ. 17.11.2015 ανέφερε ότι δεν θα μπορούσε να ενεργεί πλέον εκ μέρους της Αρχής λόγω του διορισμού του στη θέση του Ανώτερου Δικαστή του Διοικητικού Δικαστηρίου. Ως εκ τούτου, η Αρχή αποφάσισε στις 18.11.2015 όπως διορίσει για την περίοδο 18.11.2015 – 30.9.2016, την κα Ασπασία Σοφοκλέους ως Νομικό της Σύμβουλο, η οποία ήδη χειριζόταν υποθέσεις της Αρχής, με αμοιβή που θα προσυμφωνείται για κάθε νομική γνωμάτευση. Ταυτόχρονα, η Αρχή αποφάσισε όπως δρομολογηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την ανάθεση υπηρεσιών σε Νομικό Σύμβουλο.

Η Αρχή με νεότερη απόφασή της ημερ. 28.9.2016 αποφάσισε την παράταση των υπηρεσιών της κας Α. Σοφοκλέους ως Νομικού Συμβούλου μέχρι τις 31.12.2016, ενώ αυτή η συνεργασία συνεχίζεται μέχρι την περίοδο του ελέγχου (Ιούλιος 2017) χωρίς σχετική απόφαση. Σημειώνεται ότι οι δικαστικές υποθέσεις της Αρχής ανατίθενται τόσο στη Νομικό Σύμβουλο της Αρχής όσο και σε άλλους ιδιώτες δικηγόρους. Η Αρχή στις 14.6.2017 αποφάσισε την προκήρυξη δύο διαγωνισμών για τη δημιουργία καταλόγου συνεργατών δικηγόρων οι οποίοι θα διεκπεραιώνουν δικαστηριακές υποθέσεις (α) για αγωγές και πολιτικές εφέσεις και (β) προσφυγές και αναθεωρητικές εφέσεις.

Είναι γεγονός ότι με βάση το προηγούμενο νομικό πλαίσιο, η ανάθεση των νομικών υπηρεσιών, δεν θα έπρεπε να γίνεται αναγκαστικά τηρώντας τις αυστηρές διαδικασίες που εφαρμόζονταν για τις συνήθεις συμβάσεις υπηρεσιών. Ομοίως, στο άρθρο 14 του νέου Νόμου καθορίζεται ότι ο Νόμος αυτός δεν εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών οι οποίες αφορούν νομική εκπροσώπηση πελάτη από δικηγόρο κατά την έννοια των άρθρων 2 και 14A του περί Δικηγόρων Νόμου και σε λοιπές νομικές υπηρεσίες, οι οποίες συνδέονται, έστω και περιστασιακά, με την άσκηση δημόσιας εξουσίας.

Από την άλλη, στην σχετική Εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου που εκδόθηκε στις 27 Απριλίου 2016 διευκρινίζεται ότι, ακόμη και για συμβάσεις που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Ευρωπαϊκών Οδηγιών του τομέα δημοσίων συμβάσεων, ισχύουν και πρέπει να εφαρμόζονται οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης των οικονομικών φορέων, στις οποίες μάλιστα τώρα προστίθεται και η αρχή της προστασίας του ανταγωνισμού η οποία θα πρέπει επίσης να εξυπηρετείται και να διασφαλίζεται κατά το δυνατό ευρύτερα σε κάθε είδους δημόσια σύμβαση.

Ως εκ τούτου, η επιλογή του νομικού οίκου θα πρέπει να γίνεται στη βάση της πιο πάνω εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία.

Μειώνονται τα έσοδα από πρόστιμα

Την μείωση, τόσο του αριθμού, όσο και του ύψους των προστίμων επιβάλλονται σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, καθώς και με τα προϋπολογισθέντα έσοδα, σημειώνει ο Γενικός Ελεγκτής στην έκθεσή του.

Σημειώνεται, δε, ότι η μεγάλη απόκλιση των πραγματικών εσόδων και εξόδων σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αναμένεται να δημιουργήσει οικονομικά προβλήματα στην Αρχή

Συγκεκριμένα, οι ιδιώτες ελεγκτές στην έκθεση ελεγκτή για το 2015 ανάφεραν τα εξής: «Επισύρουμε την προσοχή στην Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης στις 31.12.2015 που δείχνει ότι κατά την ημερομηνία αυτή οι υποχρεώσεις της Αρχής υπερέβαιναν τα στοιχεία ενεργητικού της κατά €814.450. Οι παράγοντες αυτοί υποδηλώνουν την ύπαρξη ουσιαστικής αβεβαιότητας που ενδέχεται να φανερώσει σημαντική αμφιβολία ως προς την ικανότητα της Αρχής να συνεχίσει ως συνεχιζόμενη δραστηριότητα. Η γνώμη μας δεν έχει επιφύλαξη σε σχέση με αυτό το θέμα.»

Σημειώνεται ότι μετά από αποφάσεις δικαστηρίου το 2016 διαγράφηκαν Διοικητικά πρόστιμα ύψους €112.958.

Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι από τις 137 υποθέσεις που εξετάστηκαν εκκρεμούσε η επιβολή Διοικητικών Προστίμων σε 34 υποθέσεις.

Η σύσταση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εισηγείται ότι η Αρχή θα πρέπει να εντατικοποιήσει τους ελέγχους της, καθώς όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενες Εκθέσεις της Υπηρεσίας, η επιβολή προστίμων εκεί όπου αρμόζει, διασφαλίζει τη συμμόρφωση των Οργανισμών με τη σχετική νομοθεσία και συμβάλλει στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης της Αρχής.

Όπως αναφέρεται, ωστόσο, η Πρόεδρος της Αρχής ανέφερε ότι η επιβολή διοικητικών προστίμων δεν είναι αυτοσκοπός, ενώ σημείωσε επίσης ότι, κυρίαρχος ρόλος των ρυθμιστικών ευρωπαϊκών αρχών ραδιοτηλεόρασης είναι, μεταξύ άλλων, μέσα από την εποπτεία που ασκούν, να προωθούν παράλληλα την αυτορύθμιση και συρύθμιση, σύμφωνα και με τις σχετικές Ευρωπαϊκές Οδηγίες, και να συμβάλλουν στη συνεχή βελτίωση της λειτουργίας των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και στην όσο το δυνατό καλύτερη συμμόρφωσή τους με τη νομοθεσία.

Και μεταχρονολογημένες επιταγές…

Τέλος, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις σχετικές οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, δεν επιτρέπεται η παραλαβή μεταχρονολογημένων επιταγών, πρακτική που εγκυμονεί κινδύνους για πιθανή απώλεια εσόδων.

Παρά ταύτα, η Αρχή φαίνεται ότι αποδέχεται την καταβολή των οφειλών με μεταχρονολογημένες επιταγές, το σύνολο των οποίων ανέρχεται στις €87.755 και αφορά 7 Ραδιοτηλεοπτικούς Οργανισμούς.