Oικονομική κρίση και σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός

Η μεγάλη οικονομική κρίση που έπληξε την πατρίδα μας, μας ανάγκασε να νοικοκυρέψουμε όχι μόνο τα οικονομικά μας αλλά και πολλούς άλλους προβληματικούς τομείς που για χρόνια ταλάνιζαν την Κυπριακή κοινωνία.

Η κρίση αυτή αλλά και το ψηλό επίπεδο ανεργίας, έφεραν στην επιφάνεια το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης. Οι περισσότεροι αναρωτιούνται απεγνωσμένα ποιο κλάδο σπουδών να ακολουθήσουν έτσι ώστε να πάρουν τα απαραίτητα εφόδια για μια επιτυχημένη εργοδότηση στην Κύπρο και

το εξωτερικό, αλλά κυρίως που να τους προσφέρει τις μεγαλύτερες ευκαιρίες εργοδότησης.

Οι καιροί έχουν αλλάξει και αυτό το έχουμε όλοι πλέον κατανοήσει. Οι προηγούμενοι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είχαν πολύ ψηλά στη λίστα των υποψήφιων εργοδοτών τους, τον τραπεζικό και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Από τη μια το ελκυστικό ωράριο και από την άλλη η μονιμότητα αλλά και η πληθώρα ωφελημάτων, συμπεριλαμβανομένων και των πολύ καλών απολαβών, έσπρωχναν τους νέους στην αναζήτηση επαγγελματικής στέγης σε αυτούς τους τομείς, οι οποίοι διευρύνονταν για να τους χωρέσουν όλους.

Σήμερα οι νέοι μας αντιλαμβάνονται ότι δυστυχώς οι καιροί έχουν αλλάξει προς το χειρότερο και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το σίγουρο είναι ότι οι εποχές των παχουλών αγελάδων έχουν παρέλθει. Δυστυχώς, πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν κλείσει και ο τραπεζικός και ευρύτερος δημόσιος τομέας, όχι, μόνο δεν δύναται να απορροφήσει άτομα από το εργατικό δυναμικό της χώρας, αλλά δείχνει την πόρτα εξόδου σε εργοδοτούμενους, μέσα στα πλαίσια μιας αναγκαίας οικονομικής περισυλλογής και εξυγίανσης.

Οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των τελευταίων χρόνων θα αναγκαστούν σήμερα να δουλέψουν σκληρά. Θα αναγκαστούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Η βοήθεια που έχουν από το οικογενειακό τους περιβάλλον είναι πλέον περιορισμένη. Οι πλείστοι γονείς δεν έχουν την ίδιαν οικονομική δυνατότητα να βοηθήσουν τα παιδιά τους, όπως είχαν μερικά χρόνια πριν. Οι απόφοιτοι από την άλλη, που είναι πιο τολμηροί και έχουν ένα μικρό κομπόδεμα θα επιχειρήσουν να φτιάξουν κάτι δικό τους με την ελπίδα ότι θα πετύχουν. Άλλοι θα ‘απαρνηθούν’ τις σπουδές τους και θα κινηθούν προς άλλες πιο πρακτικές κατευθύνσεις χωρίς την ανάγκη ιδιαίτερης προϋπηρεσίας ή συγκεκριμένων προσόντων και δεξιοτήτων (π.χ. γκαρσόνι, μεταφορέας, κ.α.), με σκοπό την επιβίωση. Ενώ κάποιοι άλλοι θα ανοίξουν τα φτερά τους προς το εξωτερικό, με προορισμό χώρες της Ευρώπης ως επί το πλείστον (με το μεγαλύτερο ποσοστό να κτυπά πόρτες στο Ηνωμένο Βασίλειο), τη Μέση Ανατολή αλλά και όπου αλλού μπορούν να εξασφαλίσουν εργασία.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, και θέλοντας να δώσει πιο στοχευμένες επιλογές αλλά και πιο γερές βάσεις στους μαθητές σε σχέση με το Ενιαίο Λύκειο, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει εδώ και δύο χρόνια εκσυγχρονίσει το σύστημα επιλογής μαθημάτων στα δημόσια σχολεία μέσης εκπαίδευσης με τα νέα ωρολόγια προγράμματα. Με βάση το ανανεωμένο εκπαιδευτικό σύστημα, οι νέοι μας καλούνται να πάρουν μια από τις πιο κρίσιμες αποφάσεις, η οποία δύναται να καθορίσει την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, στην Γ’ Γυμνασίου, όταν καλούνται να επιλέξουν μια από τις τέσσερις Ομάδες Μαθημάτων Προσανατολισμού της Α’ Λυκείου. Η επόμενη σημαντική απόφαση λαμβάνεται την αμέσως επόμενη χρονιά, στην Α’ Λυκείου, όταν οι νέοι μας καλούνται να ακολουθήσουν μια από τις 6 Κατευθύνσεις Λυκείου, με τις αντίστοιχες επιλογές μαθημάτων.

Οι πιο πάνω αποφάσεις είναι σε μεγάλο βαθμό καθοριστικές για το επαγγελματικό μέλλον του κάθε νέου και δεν πρέπει να λαμβάνονται στην τύχη, γι’ αυτό και χρειάζεται η σωστή καθοδήγηση από τους κατάλληλους εκπαιδευτικούς και επαγγελματικούς συμβούλους. Ο εκπαιδευτικός σύμβουλος μπορεί να ανακαλύψει τον επαγγελματικό τύπο του κάθε μαθητή, μέσα από διάφορα ψυχομετρικά και άλλα εργαλεία που διαθέτει, αφού προσμετρήσει τα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα αλλά και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητα του. Ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού μπορεί να πληροφορήσει τον μαθητή σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο και αντικειμενικότερο βαθμό, για τα χαρακτηριστικά των διαφόρων επαγγελμάτων που τον ενδιαφέρουν. Όταν ο νέος γνωρίσει τα επαγγέλματα που τον ενδιαφέρουν αλλά και ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού κατανοήσει τα θέλω καθώς και τα μπορώ του μαθητή, τότε με μια σωστή συμβουλευτική καθοδήγηση, μπορούν να καταλήξουν συλλογικά στην επιλογή των κατάλληλων μαθημάτων αλλά και μετέπειτα κλάδου σπουδών.

Η ανάγκη για σωστό Επαγγελματικό Προσανατολισμό για όλους τους μαθητές είναι πλέον όχι μόνο μεγαλύτερη σε σχέση με κάποια χρόνια προηγουμένως, αλλά και αναγκαία. Οι μαθητές της μέσης εκπαίδευσης καλούνται σε νεαρή ηλικία να αποφασίσουν για το μέλλον τους επιλέγοντας την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν, έχοντας υπόψη τους την υποτονική αγορά εργασίας. Σήμερα, η τάση προς κλάδους σπουδών έχει διαφοροποιηθεί αρκετά σε σχέση με αυτήν που υπήρχε πριν δύο και πλέον δεκαετίες, τότε που οι περισσότεροι απόφοιτοι επέλεγαν πιο ‘σίγουρους’ και παραδοσιακούς κλάδους σπουδών όπως Λογιστική, Νομική και Διοίκηση Επιχειρήσεων. Τώρα οι νέοι μας κινούνται σε ένα πιο ευρύ φάσμα επιλογών εξαιτίας του κορεσμού των περισσοτέρων επαγγελμάτων και της ανάγκης για εξειδίκευση που είναι ένα φυσιολογικό επακόλουθο της προόδου και ανάπτυξης της κοινωνίας μας. Το μεγάλο εύρος επιλογών που έχουν σήμερα οι νέοι, ενισχύουν την ανάγκη για εξατομικευμένο επαγγελματικό προσανατολισμό. Ο προσανατολισμός αυτός, πρέπει να μένει ανεπηρέαστος από αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο, ακολουθώντας την τάση της αγοράς.

Η επιλογή του κλάδου σπουδών συχνά προκαθορίζει και το επαγγελματικό μέλλον του κάθε ανθρώπου. Η σωστή επιλογή του επαγγέλματος είναι ιδιαίτερα σημαντική όχι μόνο για την επαγγελματική αλλά και για την προσωπική και κατ’ επέκταση κοινωνική επιτυχία του κάθε ατόμου. Η σημασία της ορθής επιλογής επαγγέλματος και κατ’ επέκταση του επαγγελματικού προσανατολισμού περιέχεται στο απόφθεγμα του γνωστού κινέζου φιλοσόφου Κομφούκιου:

«Διάλεξε ένα επάγγελμα που σου αρέσει και δεν θα ξαναχρειαστεί να δουλέψεις στη ζωή σου».

Δρ. Άδωνης Αμερικάνος, Πρόεδρος ΚΣΕΣ, Κυπριακός Σύνδεσμος Εκπαιδευτικών Συμβούλων

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com