Διαβαλκανικό θεατρικό σχήμα διασκεύασε δοκίμιο κροάτη

Ένα διαβαλκανικό θεατρικό σχήμα διασκεύασε σε σκηνικό λόγο ένα δοκίμιο κροάτη συγγραφέα, το οποίο χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930 και στο οποίο ο δημιουργός του προειδοποιεί για την άνοδο των ακροδεξιών πολιτικών απόψεων στην Ευρώπη και για την αγεφύρωτη διαφορά ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς.

Βασισμένο στο ομότιτλο δοκίμιο του 1935 γραμμένο από τον κροάτη διανοούμενο Μίροσλαβ Κρλέζα, το θεατρικό θέαμα ‘Εβρόπα Ντανάς’ (Η Ευρώπη Σήμερα) απηχεί την άνοδο του Ναζισμού διαμέσου ενός συμπιλήματος από εικόνες και φωτιστικά εφέ, συνοδευόμενου από ζωντανή μουσική και μονολόγους και χορευτικές φιγούρες.

«Σε μία στιγμή που η Βοσνία, η Κροατία και η Σερβία επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ, βλέπουμε όλη την Ευρώπη να κλυδωνίζεται», τονίζει ο βόσνιος σκηνοθέτης Χάρις Πάσοβιτς, επιμελητής του θεάματος με τη χρήση πολυμέσων.

«Η ΕΕ, η οποία εν μέρει έχει σφετερισθεί την έννοια της Ευρώπης αποφασίζοντας ποια θα πρέπει να είναι τα κριτήρια για το ποιος είναι Ευρωπαίος, ή όχι, πληρώνει το τίμημα της αλαζονείας της», πρόσθεσε ο ίδιος, αναφερόμενος στην άνοδο των ακροδεξιών ομάδων σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Σουηδία και η Γαλλία.

Πολλοί από τους σχεδόν 2.500 θεατές που παρακολούθησαν τις δύο παραστάσεις στο Σεράγεβο την περασμένη εβδομάδα, έφυγαν από την αίθουσα με ένα πικρό συναίσθημα, έχοντας δει να παρελαύνει μπροστά στα μάτια της η εικόνα μίας ζοφερής Ευρώπης μέσα από το καθημαγμένο παρελθόν της και υπό τους ήχους τύμπανων πολέμου.

Στη σκηνή κυριαρχεί το σλοβένικο συγκρότημα Λάιμπαχ, γνωστό για την τάση των μελών του να φορούν στρατιωτικές στολές. Το συγκρότημα εκτελεί μέρη από το μουσικό του σχέδιο «Φολκ», το οποίο περιλαμβάνει ριζικές παραλλαγές των εθνικών ύμνων πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Ο Σέρβος ηθοποιός Μίκι Μανόλοβιτς, ο οποίος αφηγείται από σκηνής τα λόγια του Κρλέζα, είναι η μοναδική φωνή ανθρωπισμού που ακούγεται στο θέαμα, επικοινωνώντας στο κοινό τον πόνο και την απελπισία ενός διανοούμενου, ο οποίος καίτοι προβλέπει τα επερχόμενο, δεν δύναται ωστόσο να τα σταματήσει. Με φόντο μία εχθρική, αιχμηρή και απάνθρωπη μουσική, ο ρουμάνος χορευτής Έντουαρντ Κλουγκ παριστάνει τον πόνο ενός ατόμου που πασχίζει να προσαρμοσθεί και να βρει χώρο σε έναν απειλητικό κόσμο.

«Το δραματικό είναι που τα λόγια του Κρλέζα ακούγονται ωσάν να γράφθηκαν σήμερα το πρωί και το δοκίμιό του είναι γραμμένο το 1935, όταν η Ευρώπη όδευε κατευθείαν προς τις μελανότερες ημέρες της ιστορίας της», τονίζει στη συνέντευξή του ο Πάσοβιτς.

Ο Κρλέζα, ο οποίος είχε προταθεί τρεις φορές για το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, είχε ασπασθεί με ενθουσιασμό την κομμουνιστική ιδεολογία, γοητευμένος από τη μορφή του Βλαντίμιρ Ίλιτς Λένιν, αλλά κατόπιν είχε αποκαρδιωθεί από τις πολιτικές επιλογές του διαδόχου του Γιόζεφ Στάλιν και απομακρύνθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα.