Προτάσεις Ηλία Μόσιαλου για τη μεταρρύθμιση των περιφερειών

Τις προτάσεις του για τη... μεταρρύθμιση της αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα των περιφερειών παραθέτει σε άρθρο του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο βουλευτής επικρατείας Ηλίας Μόσιαλος.

Ανάμεσα σε άλλα, ο κύριος Μόσιαλος προτείνει τη μείωση του αριθμού των περιφερειών από 13 σε 7, τη μερική αντικατάσταση του συστήματος μεταβιβαστικών πληρωμών από τον κρατικό προϋπολογισμό στη δυνατότητα άντλησης πόρων από την τοπική φορολόγηση, αλλά και τη μείωση του αριθμού των περιφερειακών συμβούλων που εκλέγονται.
Ολόκληρο το άρθρο του Ηλία Μόσιαλου:
Σήμερα υπάρχουν τρεις σημαντικές ασυμμετρίες στη λειτουργία των περιφερειών. Η πρώτη αφορά την ασυμμετρία της σχέσης πολιτικής και οικονομικής αποκέντρωσης. Η πολιτική αποκέντρωση δεν συνοδεύεται από την αντίστοιχη οικονομική αποκέντρωση. Αυτό με έναν τρόπο θα μπορούσε να γίνει με τη μερική αντικατάσταση του συστήματος μεταβιβαστικών πληρωμών από τον κρατικό προϋπολογισμό στη δυνατότητα άντλησης από τις περιφέρειες απευθείας πόρων από τοπική φορολόγηση (που θα αντικαθιστούσε μέρος της γενικής φορολόγησης των πολιτών από την κεντρική διοίκηση). Η παραπάνω προσέγγιση (που εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες που έχουν επιτυχημένα συστήματα περιφερειακής συγκρότησης) προσκρούει σε συνταγματικά κωλύματα, για αυτό και στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση η άρση αυτών των εμποδίων πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα.
Συνέπεια της παραπάνω ασυμμετρίας είναι μια δεύτερη που αφορά το επίπεδο λογοδοσίας. Εύκολα τοπικοί άρχοντες που δεν είναι αποτελεσματικοί, μπορούν να αποδυθούν σε διαγωνισμό λαϊκισμού και να φορτώσουν όλες τις αδυναμίες τους στην «ανάλγητη» κεντρική εξουσία που υποχρηματοδοτεί τις περιφέρειες.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη ασυμμετρία και αφορά το μέγεθος. Εδώ, από τη μια έχουμε μια περιφέρεια - κράτος όπως είναι η Αττική, μια μεγάλη περιφέρεια (Κεντρική Μακεδονία) και έντεκα σαφώς μικρότερες περιφέρειες. Η σημερινή κατανομή των 13 περιφερειών δημιουργεί πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη δημιουργία έξι ή επτά περιφερειών. Για παράδειγμα, δεν είναι σαφές ποιοι λόγοι επιβάλλουν την περιφερειακή διάσπαση της Πελοποννήσου ή της Μακεδονίας.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η ουσιαστική αποκέντρωση πρέπει να έχει τρεις πυλώνες. Πρώτος πυλώνας είναι η οικονομική αυτοτέλεια με θεσμοθετημένους και συνταγματικά πόρους. Οι περιφέρειες θα έχουν το δικό τους προϋπολογισμό, που δεν θα μπορούν να παραβιάζουν. Δεύτερος πυλώνας είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού αντιστάθμισης των περιφερειακών ανισοτήτων. Αυτές θα εξισορροπούνται από μια κεντρική χρηματοδότηση (με βάση ποσοτικούς, αλλά και ποιοτικούς δείκτες) προς τις περιφέρειες, το ΑΕΠ των οποίων βρίσκεται κάτω από το 80% του εθνικού ΑΕΠ, για παράδειγμα. Θα υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις που θα πρέπει να εκπληρώνουν για να καταβάλλεται η επιπλέον χρηματοδότηση.
Ο τρίτος πυλώνας σχετίζεται με την ασυμμετρία που αφορά το επίπεδο λογοδοσίας. Ο περιφερειάρχης και το περιφερειακό συμβούλι