Συναισθησία: το μίξερ των αισθήσεων - Βλέπω αυτό που ακούς

Ορισμένοι άνθρωποι όταν ακούνε μουσική βλέπουν στην κυριολεξία χρώματα, ενώ για άλλους τα χρώματα γεμίζουν τα μάτια τους όταν διαβάζουν γράμματα ή αριθμούς. «Πρόκειται για περιπτώσεις "συναισθησίας"» λένε οι επιστήμονες που ερευνούν χρόνια τη νευρολογική ανάμιξη των αισθήσεων. Συνήθως οι συναισθητικοί αναφέρουν συσχετίσεις ανάμεσα στις αποχρώσεις των χρωμάτων και τους αριθμούς, τους τόνους των ήχων και την ένταση των γεύσεων. Για παράδειγμα ένας συναισθητικός είναι πιθανόν να «δει» ένα περισσότερο έντονο κόκκινο χρώμα, καθώς ανεβαίνει η συχνότητα ενός....
ήχου ή μία απαλή επιφάνεια μπορεί να έχει «γλυκιά» γεύση.

Πρόσφατα Αμερικανοί επιστήμονες «ανακάλυψαν» ανθρώπους που μπορούν να «ακούν» τις εικόνες που βλέπουν, ενώ τώρα Βρετανοί ερευνητές πειραματίζονται με τη γεύση... των λέξεων. Σύμφωνα με το «New Scientist», ένας Αμερικανός φοιτητής που εκμυστηρεύτηκε στο γιατρό του ότι «άκουγε ήχους κάθε φορά που κοίταζε το screensaver του υπολογιστή του», έδωσε το έναυσμα για τις μελέτες της σπάνιας περίπτωσης συναισθησίας. Ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας στην Καλιφόρνια ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν ακόμη τρεις ανθρώπους που ακούν εικόνες.

Τώρα Βρετανοί επιστήμονες της Οξφόρδης πειραματίζονται με τη... γεύση των λέξεων σε συνεργασία με τον διάσημο σεφ Χ. Μπλούμενταλ. Σε ένα από τα πειράματα οι εθελοντές κλήθηκαν να δοκιμάσουν τυρί μπρι και μούρα και να χαρακτηρίσουν τις τροφές με τις «κατασκευασμένες» λέξεις-επίθετα: «μαλούμα» και «τακέτ». Στην πλειοψηφία τους οι εθελοντές χαρακτήρισαν «μαλούμα» το μπρι και «τακέτ» τα μούρα. Ο Μπλούμενταλ είναι πρόθυμος να... μεταφέρει το εργαστήριο στο εστιατόριό του με συμφωνία των πελατών. Εχει ζητήσει από τους ερευνητές να κατασκευάσουν και άλλες... γευστικές λέξεις με τις οποίες οι πελάτες θα περιγράφουν τα πιάτα του.

Η συναισθησία συναντάται σε κάποια μορφή της σε έναν στους 2.000 ανθρώπους, ενώ η εμφάνισή της είναι σε μεγάλο βαθμό κληρονομική. Σύμφωνα με τον νευρολόγο Β.Σ. Ραμαχαντράν του Πανεπιστήμιου Σαν Ντιέγκο, που ειδικεύεται στο θέμα, νευρολογικές διαδικασίες παρόμοιες με αυτές που συμβαίνουν στη συναισθησία, παίζουν βασικό ρόλο στην ικανότητά μας να αντιλαμβανόμαστε μεταφορές και στο να είμαστε δημιουργικοί. Ετσι εξηγείται σε μεγάλο βαθμό το ότι η συναισθησία είναι οκτώ φορές περισσότερο συνηθισμένη ανάμεσα στους συγγραφείς και στους καλλιτέχνες.
Η συναισθησία είναι η «ασθένεια» που κέντριζε τη φαντασία του Αρθούρου Ρεμπό και το Σαρλ Μποντλέρ, οι οποίοι και έγραψαν ποιήματα ορμώμενοι από την προσωπική τους εμπειρία, αλλά κι εκείνη του ζωγράφου Βασίλι Καντίσκι που δημιούργησε και ανάλογους πίνακες ζωγραφικής. Ο συγγραφέας Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ και οι συνθέτες Αλεξάντερ Σκριάμπιν και Ολιβιέ Μεσιάν, έχουν αξιοποιήσει επίσης την εμπειρία τους από την περιπέτεια των δικών τους αισθήσεων.

Τα νέα στοιχεία από πρόσφατες έρευνες που διεξήγαγαν ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο Waterloo, αποκαλύπτουν ότι οι αισθήσεις «μπερδεύονται» τελικά και από ιδέες και σκέψεις του π