Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις…

Με την επέλαση της πανδημίας Covid-19 όμως το όλο ζήτημα έμεινε πίσω, αφού οι προτεραιότητες ήταν πλέον άλλες. Πριν μερικές ημέρες ωστόσο, η ελβετική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ήρθε η ώρα να υλοποιήσει το σχετικό της πρόγραμμα, το οποίο άλλωστε ζήτησε η πλειοψηφία των Ελβετών.

Το υπουργικό συμβούλιο της χώρας ανέφερε ότι θα εντείνει τους περιορισμούς που έχει ήδη σχεδιάσει προκειμένου να απαγορεύσει τη διαφήμιση σε χώρους και μέσα ενημέρωσης στα οποία έχουν πρόσβαση οι νέοι. Βέβαια σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε η ελβετική κυβέρνηση, θα υπάρξει μια μεγάλη περίοδος χάριτος σε διαφημιζόμενους

και διαφημιστικές εταιρείες ώστε να προετοιμαστούν και να σχεδιάσουν τις εναλλακτικές στρατηγικές τους. Κι αυτό διότι οι νέοι νόμοι θα τεθούν σε ισχύ από τα μέσα του 2026 και θα ενισχύσουν τους περιορισμούς στη συσκευασία και διαφήμιση του καπνού και των ηλεκτρονικών τσιγάρων, οι οποίες αναμένεται να αρχίσουν να εφαρμόζονται από τον επόμενο χρόνο.

Έτσι, τα ελβετικά ΜΜΕ και ο διαφημιστικός κλάδος της Ελβετίας θα βρεθούν για άλλη μια φορά αντιμέτωποι με περιορισμούς και απαγορεύσεις, σε μια εποχή που όλοι θεωρούσαμε ότι δεν θα βιώσουμε ξανά περιορισμούς στην επικοινωνία. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η νέα νομοθεσία που θα επηρεάσει τα έντυπα μέσα ενημέρωσης, τη διαδικτυακή διαφήμιση και τα μουσικά φεστιβάλ, έχει σχεδιαστεί ώστε να μειώσει την κατανάλωση καπνού και των σχετιζόμενων με το κάπνισμα θανάτους.

Αιτιολογώντας περαιτέρω την απόφασή της, η ελβετική κυβέρνηση ανέφερε ότι το κάπνισμα παραμένει σχετικά εκτεταμένο στην Ελβετία με 9.500 ανθρώπους να πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης καπνού. Μάλιστα χαρακτήρισε την κατανάλωση καπνού ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας στη χώρα. «Η χρήση καπνού προκαλεί πολλές μη μεταδοτικές ασθένειες και το κόστος της ιατρικής αντιμετώπισής τους ανέρχεται στα τρία δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα (3,37 δισ. δολάρια ΗΠΑ) ετησίως» ανέφερε χαρακτηριστικά, εκτιμώντας ότι η διαφήμιση καπνού παίζει σημαντικό ρόλο στην απόφαση για έναρξη του καπνίσματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2022, το 6,9% των Ελβετών ηλικίας 11-15 ετών είχαν καπνίσει τσιγάρα τις προηγούμενες 30 ημέρες, ενώ το 5,7% των νέων ηλικίας 15-24 ετών έχουν χρησιμοποιήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Ως αποτέλεσμα, στο μέλλον δεν θα επιτρέπεται η διαφήμιση προϊόντων καπνού ή ηλεκτρονικών τσιγάρων στα έντυπα μέσα ενημέρωσης, στα καταστήματα ή σε εκδηλώσεις που μπορεί να επισκεφθούν ή να παρακολουθήσουν ανήλικοι. Τέλος, η χορηγία εκδηλώσεων όπου συμμετέχουν νέοι κάτω των 18 ετών θα απαγορευθεί. Ωστόσο, η διαδικτυακή διαφήμιση θα εξακολουθεί να επιτρέπεται, δεδομένου ότι εκεί λειτουργούν συστήματα ελέγχου της ηλικίας.

Και κάπως έτσι επανέρχεται το ερώτημα της αναγκαιότητας ή μη επιπλέον περιορισμών στη διαφήμιση καπνού. Φέρνoυν αποτέλεσμα; Σε μια εποχή που το κάπνισμα δεν θεωρείται «must» όπως κάποτε και τα πρότυπα υγιεινής ζωής ενισχύονται, είναι άραγε αναγκαίοι νέοι περιορισμοί στη διαφήμιση;

Όταν ακόμα και οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες διαμορφώνουν ένα νέο αφήγημα όπου το κάπνισμα αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα, είναι δόκιμο να δούμε και νέο μπαράζ αντίστοιχων περιορισμών και σε άλλες χώρες της Ευρώπης; Και τελικά, η απάντηση κατά του καπνίσματος βρίσκεται στις απαγορεύσεις ή στην εκπαίδευση και στην ενημέρωση των νέων για τα βλαβερά του αποτελέσματα και στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας υγιεινής προσέγγισης της ζωής; Προσωπικά είμαι υπέρ του δεύτερου…