Όταν η swing μουσική έγινε μόδα στην Ελλάδα

Έχοντας τις βάσεις της στις αρχές του περασμένου αιώνα, η swing μουσική, αναβιώνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να «προσηλυτίζονται» στο είδος. Η μουσική που κάνει το κοινό να λικνίζεται ασταμάτητα στους ρυθμούς της, με τη ρετρό αισθητική της, έρχεται για να αλλάξει ριζικά τα μουσικά πράγματα.

Το μουσικό αυτό και χορευτικό είδος που γεννήθηκε στην Αμερική την περίοδο του μεσοπολέμου,

αποτελεί ουσιαστικά ένα ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στην παραδοσιακή και στη μοντέρνα τζαζ. Η ονομασία του προέρχεται από το αγγλικό ρήμα swing, που σημαίνει κουνιέμαι, αιωρούμαι, ακριβώς γιατί η μουσική ήταν εύθυμη και ρυθμική και γιατί συνδυαζόταν με τον αντίστοιχο χορό που απαιτούσε ευκινησία.

Στην Ελλάδα η προτίμηση στο είδος εξαπλώνεται σαν ιός, ενώ η ατμόσφαιρα που την περιβάλλει, ο χορός, η αισθητική ακόμα και το ηθικό κομμάτι της εποχής -που περιλάμβανε μια παιδική αθωότητα-, γίνονται μόδα.

Πολλοί καλλιτέχνες γοητευμένοι από τη νοσταλγική διάθεση του είδους δημιουργούν μπάντες που ασχολούνται με τη swing μουσική. Αν και τα περισσότερα συγκροτήματα δεν μετρούν πολλά χρόνια στο χώρο, η αγάπη τους για τη μουσική και το πάθος τους γι΄ αυτό που κάνουν, αποτελούν την κινητήριο δύναμή τους.

Για τη μουσική τους, μίλησαν στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ανερχόμενοι μουσικοί από συγκροτήματα που χτίζουν βήμα βήμα την καριέρα τους, με την κυκλοφορία των πρώτων τους δίσκων αλλά και με τις εμφανίσεις τους σε γνωστές σκηνές τις Αθήνας, δηλώνοντας έτσι δυναμικά την παρουσία τους στον χώρο.

Ένα από αυτά τα συγκροτήματα είναι και οι «JazzMatazz», οι οποίοι συστάθηκαν στα τέλη του 2011, και απαρτίζεται από τους Παύλο Κατσιβέλη (Παυλέας)- κιθάρα, φωνητικά, Μαρία Βασιλοπούλου- φωνητικά, Χάρη Πανταζή- κόντρα μπάσο, Μιχάλη Κραουνάκη- πιάνο, Παναγιώτη Κωνσταντέλο- τύμπανα.

Ο Παυλέας μιλά για τη «φυσική» εξέλιξη αυτής της ενασχόλησης: «Από μικρός έπαιζα τα μπλούζ. Δεν ξέρω γιατί, δεν θυμάμαι πως άρχισε, το έκανα κάπως «φυσικά». Όπως περίπου φυσικό μου ερχόταν να παίξω ρεμπέτικα, αλλά και κλασσική μουσική την οποία σπούδαζα τότε, βέβαια.»

Το συγκρότημα που έχει εμφανιστεί σε πολλούς χώρους της Αθήνας και της επαρχίας και έχοντας μια ποικιλία στο χαρακτήρα των εμφανίσεών τους, «παίζει για να στήσει κάθε φορά μια τζαζ γιορτή».

Με επιρροές από τους Django Reinhardt, Louis Armstrong, Benny Goodman, Ella Fitzgerald, Duke Ellington, Louis Prima, Peggy Lee, Nina Simone, αλλά και τον σπουδαίο Μανώλη Χιώτη, οι «JazzMatazz» έχουν ήδη ολοκληρώσει το πρώτο τους άλμπουμ -το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα-, ενώ το πρώτο τους βιντεοκλίπ είναι σχεδόν έτοιμο.

Ο Παύλος Κατσιβέλης από τους «JazzMatazz» εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ τη στροφή του κόσμου προς αυτό το είδος: «To swing νομίζω είναι μια συμβολική αντίσταση σε αυτό το κλίμα της ετοιματζίδικης μουσικής που ακούγαμε πριν την κρίση. Το swing προάγει τις παρέες, τους κύκλους και τη συμμετοχή, άλλωστε είναι μουσική για χορό. Το κοινό του swing έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει ενδιαφέρουσες ιστορίες να εξελίσσονται στη σκηνή μέσα στα soli των μουσικών, έχει τη δυνατότητα να τους παρατηρήσει στον αυτοσχεδιασμό τους ,που τόσο έχει λείψει τα τελευταία χρόνια.»

Για τη μεγάλη συμβολή του κοινού στις εμφανίσεις αυτών των συγκροτημάτων κάνει λόγο ο Παύλος Κατσιβέλης: «Το κοινό του swing έχει επίσης τη δυνατότητα να στήσει μια άλλη σχέση με τους μουσικούς. Δεν βρίσκεται εκεί μόνο για να τους αποθεώνει παθητικά, αλλά έχει τη δυνατότητα να συνδράμει ενεργά και ουσιαστικά στη διαμόρφωση του αισθητικού αποτελέσματος μέσω του χορού του. Προφανώς και μπορεί κανείς να χορέψει αυθόρμητα και μέσα από την καρδιά του και μάλιστα αυτό είναι και το ζητούμενο, αλλά οι «πιο διαβασμένοι» κάνουν αυτή την διαδικασία πιο ενδιαφέρουσα και ανοίγουν ένα πραγματικό διάλογο με τους μουσικούς. Είναι μια πολύ ανθρώπινη εμπειρία και έχει πολύ φάση νομίζω.

Η μπάντα μας, όπως και όλα τα κοντινά μας ομότεχνα σχήματα, αποκτούν νόημα και ζωή μέσα στα live, μέσα στα στέκια, μέσα στις παρέες. Εκεί που εξελίσσονται οι πραγματικές ανθρώπινες ιστορίες.
Το βασικό μας σχέδιο λοιπόν είναι να παίζουμε, να βγουν τα τραγούδια μας προς τα έξω, και ελπίζουμε πάρα πολύ να τα αγαπήσει ο κόσμος και να έχουν νόημα γι αυτόν.»

Λίγο «μεγαλύτερο» σε ηλικία είναι και το συγκρότημα «Crime Swing Investigation», που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2009 και απαρτίζεται από τους Χριστίνα 'Αρτεμις Παππά στα φωνητικά, Θεοδόσιο Κοσμίδη στην κιθάρα, Γιώργο Γαλόπουλο -κόντρα μπάσο και τον Χρήστο Κωνσταντινίδη -τύμπανα.

«Η ιδέα προέκυψε από μία διπλωματική που είχα κάνει στη σχολή μου το 2008 με θέμα την άγνωστη πορεία του Γιάννη Σπάρτακου και της Ρένας Βλαχοπούλου. Κατά τη διάρκεια της έρευνας διαπίστωσα πόσο μεγάλο είναι το κομμάτι της ελληνικής μουσικής πού δεν είναι ευρέως γνωστό από την εποχή του περάσματος από την οπερέτα στην επιθεώρηση και μέχρι το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και το ενδιαφέρον που είχε ιστορικά και μουσικά», εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ την αρχή της ενασχόλησης με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, η τραγουδίστρια- συνθέτρια της μπάντας Χριστίνα 'Αρτεμις Παππά.

Η μουσική τους που βασίζεται σε τραγούδια του περασμένου αιώνα -και τα οποία επανέρχονται σήμερα πιο επίκαιρα από ποτέ-, είναι επηρεασμένη από την περίοδο της αμερικανικής τζαζ (από τα ragtimes μέχρι και την bibop), το Δυτικοευρωπαικό κομμάτι του cabaret όπου ανθίζει το τσάρλεστον και η gypsy jazz (Ε.Piaf , S.Grapelli D. Reinhardt ),τον συνδυασμό κλασικής και τζαζ του κινηματογραφικού H.Mancini E. Moriccone και στο ελληνικό κομμάτι από τους Γιώργο Μουζάκη, Γιάννη Σπάρτακο, Γεράσιμο Λαυράνο ,Γιάννη Κωνσταντινίδη και πολλούς άλλους.

Στο ενεργητικό τους έχουν δεκάδες εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές και θέατρα ανά την Ελλάδα, ενώ στα άμεσα μελλοντικά τους σχέδια είναι και η ηχογράφηση του πρώτου τους άλμπουμ. Έχουν ήδη προγραμματίσει τις εμφανίσεις τους σε μουσικές σκηνές της Αθήνας, ενώ μετά θα ξεκινήσουν το δεύτερη περιοδεία τους, στην Νότια Ελλάδα.

Την άποψή της για την απήχηση της swing μουσικής στο κοινό, καταθέτει η ερμηνεύτρια του συγκροτήματος: «Έχοντας πλέον βγει από μια πλαστική καταναλωτική εποχή και εισέλθει σε μια οικονομική και πολιτιστική κρίση έχουν στενέψει σημαντικά οι επιλογές. Πλέον υπάρχει πραγματική ανάγκη για έκφραση εκτόνωση και διασκέδαση. Η μουσική αυτή απελευθερώνει και αυτός υπήρξε και ο ρόλος της στην Ελλάδα όταν άνθισε εξ αρχής μέσα από τις επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Μια ιδιαίτερη μίξη από rock n roll ,rockabilly του '50 και swing του 40, εμπλουτισμένα από τον σημερινό ήχο, είναι και οι Vanila Swing, που δημιουργήθηκαν το 2011 στην Αθήνα. Αν και η αρχική της σύσταση έχει αλλάξει από τότε, σήμερα η μπάντα απαρτίζεται από τους Λήδα Αγγελάκη- φωνή, Παναγιώτη Παπαπορφυρίου- κιθάρα, Γιάννη Αννινο- μπάσο, Δημήτρη Αζοράκο- τύμπανα.

Η αγάπη τους και μόνο για το συγκεκριμένο είδος μουσικής, ήταν το κίνητρο για την ενασχόληση με το είδος, αναφέρει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, η τραγουδίστρια του συγκροτήματος Λήδα Αγγελάκη. «Η ενέργεια που προσφέρει η swing μουσική, η χορευτική αίσθηση που προκαλεί είναι αυτά που ώθησαν να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο είδος. Η αγάπη μας για την μουσική γενικότερα μας έχει δώσει τη δυνατότητα να συνδυάζουμε το swing και το rock 'n' roll με μοντέρνα ακούσματα της εποχής κα να έχουμε τον δικό μας ξεχωριστό ήχο», εξηγεί.

Αν και τα τέσσερα μέλη έχουν ξεχωριστές μουσικές προτιμήσεις, η Λήδα Αγγελάκη συνοψίζει τις επιρροές της μπάντας, σε αυτές των Ελβις Πρίσλευ, Μπραϊαν Σέτζερ , Τζιάνγκο Ραϊνχαρτ, Μπένι Γκούντμαν, Γουάντα Τζάκσον, Ιμέλντα Μει.

Ετοιμάζοντας και εκείνοι τον πρώτο τους δίσκο καθώς κ το πρώτο τους βίντεοκλιπ, δηλώνουν ιδιαίτερα χαρούμενοι για τη μεγάλη ανταπόκριση του κοινού: «Παρά την κρίση της εποχής, οι εμφανίσεις μας πηγαίνουν πολύ καλά. Η εντύπωση που μας μένει μετά από κάθε εμφάνιση , είναι ότι ο κόσμος κάνει για λίγο στην άκρη τα προβλήματα του κ αφήνεται στον ανέμελο ήχο του swing k του rock 'n' roll. Η μουσική που παίζουμε είναι αρκετά χορευτική κι ο κόσμος έχει ανάγκη από διασκέδαση κ ανεμελιά. Η θετική ενέργεια είναι κάτι που όλοι χρειαζόμαστε σ' αυτές τις δύσκολες μέρες», λέει χαρακτηριστικά η Λήδα Αγγελάκη.