Δημοτικές εκλογές: το τέλος ενός θεσμού ή η απαρχή μιας νέας πορείας;

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Σε λίγους μήνες, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα διεξαχθούν στη χώρα οι δημοτικές εκλογές. Δεδομένου ότι η χώρα βρίσκεται εδώ και χρόνια, πέραν του πολιτικού χρόνου, ήγουν ο πολιτικός χρόνος έχει εξαντληθεί και κινούμαστε μόνο με βάση τη δύναμη της αδράνειας, οι εκλογές αυτές θα είναι μία και μοναδική ευκαιρία για μια ριζική αναμόρφωση και αναδιάρθρωση

Η μακρά και πικρή εμπειρία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, δηλαδή της 40ετιας της Μεταπολίτευσης μας διδάσκει πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση από κύτταρο της δημοκρατίας έχει μεταμορφωθεί σε ένα εκτροφείο διαρκών σκανδάλων, κατασπατάλησης άπειρων πόρων σε άχρηστα ή ανύπαρκτα έργα, σε έναν πολυκυτταρικό οργανισμό του καθαρόαιμου πελατειακού κράτους με τις αναρίθμητες μικρές διαπλοκές συμφερόντων και τις πανίσχυρες δικτατορικές συντεχνίες.

Μπορεί όμως να υπάρξει σύγχρονη, ανοιχτή κοινωνία των πολιτών χωρίς ισχυρή, αποκεντρωμένη τοπική αυτοδιοίκηση; Στο ερώτημα αυτό η απάντηση είναι ένα μονοσήμαντο όχι. Ως εκ τούτου, το υπάρχον πολιτικό σύστημα της χώρας έχει μια και μοναδική (δις) ευκαιρία να προχωρήσει στην ανανέωσή του και να προχωρήσει μπροστά.

Υπάρχει ένα πλήθος ερωτημάτων που συνδέονται με την τοπική αυτοδιοίκηση ως παρόν και μέλλον. Στα ερωτήματα αυτά οι απαντήσεις ποικίλουν αλλά για να μην διυλίζουμε τον κώνωπα και καταπίνουμε την κάμηλο και επειδή δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά την πυρίτιδα και εφαρμόσουμε τις γνωστές οθωμανο-βαλκανικές συνταγές του παρελθόντος, μπορούμε απλά να υιοθετήσουμε τις βέλτιστες πρακτικές των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών στα ζητήματα αυτά. Έτσι θα έχουμε και οικονομία χρόνου και οικονομία πόρων.

Στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα κριθεί, εν πολλοίς, η κατεύθυνση που θα πάρει η χώρα για τα πολλά, επόμενα χρόνια. Ο ένας δρόμος θα είναι ο δρόμος της στασιμότητας, του «δεν αλλάζουμε τίποτα», της διατήρησης του πελατειακού κράτους και ο άλλος δρόμος θα είναι ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων, των αλλαγών, της απεξάρτησης από το πελατειακό κράτος.

Σε αυτό το πλαίσιο θα κριθούν, εν τέλει, και οι υποψηφιότητες που θα προκρίνουν όλα τα κόμματα. Από τις προσωπικότητες που θα στηρίξουν εμφανώς ή αφανώς και από τους συνδυασμούς που θα καταρτίσουν, δεν θα φανεί απλά , μα θα αποδειχτεί περίτρανα το αν εννοούν αυτά που λένε ή απλά κοροϊδεύουν την κοινωνία.

Ήδη, στα πλαίσια του ακήρυχτου επικοινωνιακού πολέμου, κυκλοφορούν φήμες για διάφορα πρόσωπα ως υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των ονομάτων είναι πρόσωπα - βαρίδια του πρόσφατου παρελθόντος, αφερέγγυοι εκπρόσωποι ενός συστήματος που βούλιαξε στο βάλτο των ανομημάτων του, εκπρόσωποι του πελατειακού κράτους ή των συντεχνιών.

Καμιά επιχείρηση ωραιοποίησης, «αποκατάσταση των ρυτίδων» και της φήμης των εν λόγω, δεν πρόκειται να επιτύχει. Καμιά κοινωνία δεν μπορεί να ζει επ' άπειρον σε κατάσταση στασιμότητας και διατήρησης των αποτυχημένων θεσμών της. Αργά ή γρήγορα οι θεσμοί αυτοί περιέρχονται σε κατάσταση αυτοκατάργησης και τη θέση τους παίρνουν άλλοι, σύγχρονοι της εποχής, ικανοί να εκπληρώσουν τη βασική τους αποστολή που δεν είναι άλλη από τη ρύθμιση των κοινωνικών σχέσεων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας.

Οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα σηματοδοτήσουν είτε το τέλος ενός θεσμού απαρχαιωμένου και άχρηστου για την κοινωνία, που θα τη συμπαρασύρει μαζί του στο βάλτο της ακινησίας και του αργού θανάτου είτε την απαρχή για τη συγκρότηση μιας νέας, σύγχρονης, ανοικτής κοινωνίας, όπου οι πολίτες και οι αιρετοί τοπικοί άρχοντες θα είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των τοπικών κοινωνιών.