Το φάντασμα του Αϊχμαν επιστρέφει

Τα φαντάσματα της Ιστορίας επιστρέφουν. Θαμμένη στον πάτο του χρονοντούλαπου για πάρα πολλές δεκαετίες, η σκοτεινή περίπτωση του διαβόητου ναζιστή, εμπνευστή του Ολοκαυτώματος, Αντολφ Αϊχμαν έρχεται ξανά στο προσκήνιο σήμερα, Τετάρτη. Πενηνταπέντε χρόνια από τη δίκη του και 54 από την εκτέλεσή του δια απαγχονισμού, ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ρόιβεν Ρίβλιν δίνει στη δημοσιότητα ακυκλοφόρητα έγγραφα, συμπεριλαμβανομένης και της χειρόγραφης αίτησης χάριτος του εγκληματία πολέμου και πρωτοπαλίκαρου του Χίτλερ.

Η αποκάλυψη θα γίνει στην επίσημη κατοικία του Ρίβλιν στην Ιερουσαλήμ

– πράξη που θα σηματοδοτήσει και τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, όπως σημειώνει επισήμως το γραφείο του προέδρου της χώρας.

Θα παρουσιαστεί η αίτηση που κατέθεσε ο Αϊχμαν στον τότε πρόεδρο του Ισραήλ Γιτζάκ Μπεν-Ζβι, το 1962. Φυσικά, δεν τον έσωσε η ψεύτικη μεταμέλειά του, καθώς στη συνέχεια δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Αϊχμαν, σε μια προσπάθεια να αποσείσει από πάνω του τις ευθύνες για την προώθηση και εκτέλεση της «Τελικής Λύσης» του Χίτλερ, αναφέρει πως το δικαστήριο υπερεκτίμησε τον δικό του ρόλο στην εξόντωση περίπου έξι εκατομμυρίων Εβραίων.

Σε ένα σημείο της επιστολής του, η οποία κυκλοφόρησε νωρίτερα, ο Αϊχμαν αναφέρει: «Είναι ανάγκη να χαράξουμε μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ των ηγετών που ήταν υπεύθυνοι και των ανθρώπων, όπως εγώ, που απλώς υπηρέτησαν ως όργανα». Ο Αϊχμαν δείχνει να μην διακατέχεται από τύψεις, γι’ αυτό και γράφει πως: «Δεν ήμουν υπεύθυνος ηγέτης και ως εκ τούτου δεν αισθάνομαι ένοχος».

Στην επιστολή που έστειλε στον τότε πρόεδρο του Ισραήλ, στις 29 Μαΐου 1962, του ζητάει να ασκήσει το δικαίωμα της χάριτος και να διατάξει να μην εκτελεστεί η απόφαση του δικαστηρίου το οποίο τον καταδίκασε σε θάνατο. Δύο ημέρες αργότερα θα εκτελεστεί διά απαγχονισμού στη φυλακή Ράμλα, καθώς ο Γιτζάκ Μπεν-Ζβι δεν αποδέχθηκε τους αστήριχτους και εν πολλοίς κυνικούς ισχυρισμούς του.

Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο Αϊχμαν διέφυγε από ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου και μετέβη εν κρυπτώ το 1950 στην Αργεντινή όπου έζησε χρησιμοποιώντας πλαστά χαρτιά και άλλο όνομα. Εκεί τον εντόπισαν πράκτορες της Μοσάντ (τον Μάιο του 1960) και τον μετέφεραν λαθραία στο Ισραήλ για να δικαστεί.

Το 1959, η μυστική υπηρεσία Μοσάντ του Ισραήλ πληροφορείται ότι ο Αϊχμαν είναι ζωντανός και βρίσκεται στην Αργεντινή με το όνομα Κλέμεντ. Την πληροφορία φέρεται να έδωσε ο Φριτς Μπάουερ, Εισαγγελέας του κρατιδίου της Εσσης. Πράκτορες της Μοσάντ πηγαίνουν στην Αργεντινή και θέτουν τον Αϊχμαν υπό παρακολούθηση. Δεν έχουν, όμως, αρκετά στοιχεία για να πεισθούν για την πραγματική ταυτότητα του κ. Ρικάρντο Κλέμεντ. Την απόδειξη τους παρέχει ο ίδιος ο Αϊχμαν, όταν στις 11 Μαΐου 1960 πηγαίνει να εορτάσει την αργυρή επέτειο του γάμου του με τη σύζυγό του, την οποία υποτίθεται ότι είχε νυμφευθεί στην Αργεντινή μόλις πριν από μερικά χρόνια. Οι Ισραηλινοί, έχοντας την επιβεβαίωση που ζητούσαν, δεν διστάζουν: οργανώνουν την απαγωγή του καταζητούμενου και τον κρατούν αιχμάλωτο σε ασφαλές κρησφύγετο, μέχρι να βρουν την κατάλληλη ευκαιρία να τον φυγαδεύσουν χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τις αρχές της Αργεντινής. Η οικογένειά του τον αναζητά, τηλεφωνώντας σε νοσοκομεία και κλινικές, αποφεύγει, όμως, να ειδοποιήσει την αστυνομία. Οι ενέργειες του Ισραήλ δημιούργησαν διπλωματικό επεισόδιο με την Αργεντινή που προσέφυγε ακόμη και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επειτα από σειρά διαβουλεύσεων σε διπλωματικό επίπεδο, το Ισραήλ ζήτησε συγγνώμη από την Αργεντινή για το γεγονός ότι έδρασε παράνομα στο έδαφος της, αλλά δεν επέστρεψε τον Αϊχμαν.

Ο Αϊχμαν κατά τη διάρκεια της δίκης του (Getty Images)

Η δίκη, η οποία απασχόλησε ολόκληρη τη διεθνή κοινή γνώμη, άρχισε στις 11 Απριλίου 1961. Ο κατηγορούμενος βρισκόταν έγκλειστος σε ειδικά κατασκευασμένο γυάλινο αλεξίσφαιρο κλωβό. Εντυπωσιακά ήταν, για την εποχή εκείνη, και τα μέτρα ασφάλειας, επειδή αφενός πολλοί εξαγριωμένοι Ισραηλινοί ήθελαν να σκοτώσουν τον κατηγορούμενο, αφετέρου άλλοι πρώην Ναζί, με πρωτοστάτη τον Οτο Σκορτσένυ, ήθελαν επίσης να σκοτώσουν τον Αϊχμαν, για να μην προβεί σε αποκαλύψεις. Η κατηγορία αφορούσε δεκαπέντε εν όλω αδικήματα, ανάμεσα στα οποία εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας, εγκλήματα κατά των Εβραίων και συμμετοχή σε εκτός νόμου οργάνωση (την SS). Η υπεράσπιση του Αϊχμαν επικέντρωσε την προσοχή της στο γεγονός ότι, ως υφιστάμενος, εκτελούσε απλώς διαταγές ανωτέρων του. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί καταρρίφθηκαν από πρώην συνεργάτες του στην SS, οι οποίοι κατέθεσαν όσα σχετικά είχαν δει. Ο κατήγορος προσκόμισε, επίσης, μεγάλο όγκο εγγράφων, με τα οποία αποδείκνυε την εμπλοκή του κατηγορουμένου στις πράξεις για τις οποίες κατηγορούνταν. Η διαδικασία ολοκληρώνεται στις 14 Αυγούστου 1961 – λόγω των συνεχών ενστάσεων – και αναμένεται η έκδοση της απόφασης, η οποία ανακοινώνεται στις 11 Δεκεμβρίου 1961.

Το δικαστήριο βρίσκει τον Αϊχμαν ένοχο για όλες τις κατηγορίες και στις 15 Δεκεμβρίου ανακοινώνεται η ποινή. Ο Αϊχμαν καταδικάζεται σε θάνατο με απαγχονισμό. Ο καταδικασμένος απευθύνει δύο αιτήσεις χάριτος, μία στο Ανώτατο Δικαστήριο και μία στον τότε Ισραηλινό ηγέτη Γιτζάκ Μπεν-Ζβι, οι οποίες απορρίφθηκαν. Στις 31 Μαΐου 1962, ο Αϊχμαν εκτελείται στις φυλακές της πόλης Ράμλα με απαγχονισμό. Η σορός του αποτεφρώνεται και οι στάχτες της διασκορπίζονται στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου «για να αποτραπεί η κατασκευή οποιουδήποτε μνημείου θα μπορούσε να θυμίζει τον αρχιτέκτονα του Ολοκαυτώματος».

Η βρετανική εφημερίδα Guardian σημειώνει ότι την Τετάρτη θα παρουσιαστεί σειρά εγγραφών που έχουν σχέση με την υπόθεση Αϊχμαν. Παρόντες θα είναι επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Στο φάκελο του εγκληματία ναζιστή περιλαμβάνεται το αίτημα για επιείκεια που απέστειλε η γυναίκα του, Βέρα, και τα πέντε αδέλφια του, αλλά και η περιβόητη επιστολή του ίδιου προς τον τότε πρόεδρο του Ισραήλ Μπεν-Ζβι και τον υπουργό Δικαιοσύνης. Με τη βοήθεια της ψηφιοποίησης, έχουν προστεθεί ακόμη το αντίγραφο της έφεσης που άσκησε ο συνήγορος του Αϊχμαν προς το Ανώτατο Δικαστήριο, το χειρόγραφο της γνώμης που είχε επί του θέματος ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Ντοβ Γιοσέφ και ένα σημείωμα του τότε εισαγγελέα Γεδεών Χάουσνερ κατά την εναρκτήρια ομιλία του.

The post Το φάντασμα του Αϊχμαν επιστρέφει appeared first on Protagon.gr.