Οδηγός της ααδε για την πρώτη κατοικία

Εννέα ενότητες περιλαμβάνει ο οδηγός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων σχετικά με τη λειτουργία της πλατφόρμας για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Ν.4605/2019- ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ

1.1. Ποιος είναι ο σκοπός του Ν. 4605/2019; Σκοπός του νόμου είναι η ρύθμιση οφειλών φυσικών προσώπων από στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, για την προστασία της κύριας κατοικίας τους από την αναγκαστική ρευστοποίηση.

1.2. Ποιος μπορεί να υποβάλει αίτηση ρύθμισης οφειλών επιχειρηματικών – στεγαστικών δανείων και προστασίας κύριας κατοικίας;

Κάθε

φυσικό πρόσωπο (μισθωτός- άνεργος ή/και έμπορος) που έχει ιδιοκτησία σε ακίνητο, τα οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα, μπορεί να υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα επιδότησης αποπληρωμής στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων, εφόσον αυτό το ακίνητο βαρύνεται με υποθήκη/ προσημείωση υποθήκης. Στην έννοια της ιδιοκτησίας περιλαμβάνονται και ποσοστά κυριότητας (πχ 50%), η ψιλή κυριότητας και η επικαρπία. (άρθρο 68 § 1 ν.4605/2019)

1.3. Μπορεί να υποβάλει αίτηση φυσικό πρόσωπο που είναι κύριος κατοικίας που βαρύνεται με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης , ενώ δεν ευθύνεται με την εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεων προσωπικά; Φυσικό πρόσωπο με τις ανωτέρω υπό 1.2 προϋποθέσεις , μπορεί να υποβάλει την αίτηση για ρύθμιση οφειλών άλλων οφειλετών από οποιαδήποτε αιτία προς πιστωτικά ιδρύματα ή από στεγαστικό δάνειο προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, εφόσον για τις οφειλές αυτές έχει παραχωρηθεί υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης στη δική του κύρια κατοικία και οι οφειλές αυτές βρίσκονται σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31.12.2018. (άρθρο 68 § 3 ν. 4605/219)

1.4. Ποιες οφειλές μπορούν να ρυθμισθούν με σκοπό την προστασία της κύριας κατοικίας από την ρευστοποίηση; Μπορούν να ρυθμισθούν οφειλές από οποιαδήποτε αιτία προς πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και οφειλές από στεγαστικό δάνειο προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, εφόσον όμως για τις οφειλές αυτές έχει εγγραφεί πριν από την άσκηση της ηλεκτρονικής αίτησης για συναινετική ρύθμιση των οφειλών, υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε ακίνητο, που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία του αιτούντος φυσικού προσώπου και οι οφειλές αυτές βρίσκονται σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31.12.2018 (άρθρο 68 § 2 ν.4605/219)
Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι α) να υφίσταται τουλάχιστον μία οφειλή επιδεκτική ρύθμισης και β) το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου (συνυπολογιζομένων λογιστικοποιημένων τόκων και τυχόν εξόδων εκτέλεσης) κατά την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης για συναινετική ρύθμιση των οφειλών να ανέρχεται μέχρι του ποσού των 130.000 Ευρώ ανά πιστωτή ή των 100.000 Ευρώ ανά πιστωτή, εφόσον στις οφειλές αυτές περιλαμβάνονται επιχειρηματικά δάνεια. (άρθρο 68 § 1ζ και η ν.4605/219)

1.5. Εντάσσονται στην παρούσα ρύθμιση οφειλές, από δάνεια που έχουν μεταβιβασθεί σε εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων ;

Ναι, στη ρύθμιση εντάσσονται και δάνεια/οφειλές που έχουν μεταβιβασθεί σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις (funds) ή απαιτήσεις που έχουν πωληθεί στο πλαίσιο τιτλοποίησης δανείων. (άρθρο 68 § 4 ν.4605/219, ν. 4354/2015 και ν. 3156/2003)

1.6. Εάν το προς ρύθμιση δάνειο έχει πωληθεί σε fund ή έχει τιτλοποιηθεί, ποιος είναι ο πιστωτής; Σε περίπτωση πώλησης απαίτησης από δάνειο ή πίστωση σε fund, σύμφωνα με το ν. 4354/2015, ή τιτλοποίησης απαίτησης και πώλησής της, σύμφωνα με το ν. 3156/2003, ο πιστωτής συμμετέχει στη διαδικασία μόνο μέσω της εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις στην οποία έχει ανατεθεί η διαχείριση του δανείου ή μέσω του προσώπου, στο οποίο έχει ανατεθεί η διαχείριση του δανείου. (άρθρο 83 §§ 2 και 3 ν.4605/2019)

1.7. Τι προβλέπεται για τα δάνεια που έχουν συναφθεί σε άλλο νόμισμα, πλην ευρώ σχετικά με τον καθορισμό του μέγιστου ορίου οφειλής ως προϋπόθεση επιλεξιμότητας για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης για συναινετική ρύθμιση των οφειλών; Τα δάνεια που έχουν συνομολογηθεί σε άλλο νόμισμα, πλην του ευρώ, εντάσσονται στην ρύθμιση του παρόντος νόμου και υπόκεινται στους ίδιους κανόνες που αφορούν και στις υπόλοιπες οφειλές που έχουν συνομολογηθεί σε ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, για τον καθορισμό του μέγιστου ορίου των 130.000 Ευρώ ή των 100.000 Ευρώ, αντίστοιχα, λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία αλλοδαπού νομίσματος και ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης για συναινετική ρύθμιση των οφειλών. (άρθρο 68 § 1η ν. 4605/2019)

1.8. Ποιες οφειλές δεν μπορούν να ρυθμισθούν; Δεν μπορούν να ρυθμισθούν:
α) οφειλές φυσικών προσώπων, για τις οποίες υφίσταται εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 68 § 5 ν.4605/2019)
β) οφειλές που κατά το χρόνο υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης, έχουν ρυθμισθεί σύμφωνα με τα άρθρα 99 επ. του ν. 3588/2007 (Α’153), τα άρθρα 61-67 του ν. γ) οφειλές που δεν ήταν σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31.12.2018
δ) οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με το νόμο Κατσέλη-Σταθάκη (εκτός εάν ισχύει κάποια από τις αναφερόμενες περιπτώσεις στην ερώτηση 1.9 κατωτέρω).

1.9. Εάν ο αιτών – φυσικό πρόσωπο έχει υποβάλει αίτηση ρύθμισης των οφειλών σύμφωνα με το νόμο Κατσέλη – Σταθάκη και αυτή έχει απορριφθεί, δικαιούται να υποβάλει ηλεκτρονική αίτηση συναινετικής ρύθμισης οφειλών στα πλαίσια του παρόντος νόμου; Δικαιούται, εκτός εάν η αίτηση του υπαγωγής στο ν. 3869/2010 έχει απορριφθεί λόγω δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε αδυναμία πληρωμής ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας του. (άρθρο 68 § 1β ν.4605/2019)

1.10. Εάν ο αιτών – φυσικό πρόσωπο έχει υποβάλει αίτηση ρύθμισης των οφειλών σύμφωνα με το νόμο Κατσέλη – Σταθάκη και αυτή έχει γίνει δεκτή, δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του στα πλαίσια του παρόντος νόμου; Κατ’αρχήν όχι, ακόμα και αν ο οφειλέτης εκπέσει της ρύθμισης ή το σχέδιο διευθέτησης οφειλών καταγγελθεί. Ωστόσο, εάν έχει εκδοθεί απόφαση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη – Σταθάκη και η απόφαση έχει εξαφανισθεί ή αναιρεθεί ύστερα από παραδοχή ένδικου μέσου έφεσης ή αναίρεσης πριν την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης συναινετικής ρύθμισης οφειλών, τότε το φυσικό πρόσωπο μπορεί να υποβάλει την ηλεκτρονική αίτηση μέχρι 31.12.2019. Επίσης, εάν έχει εκδοθεί απόφαση που απορρίπτει την υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη – Σταθάκη για λόγους διαφορετικούς από αυτούς που αναφέρονται ανωτέρω υπό 1.8 (π.χ. εάν απερρίφθη λόγω αναγνώρισης εμπορικής ιδιότητας) τότε μπορεί να ζητήσει τη ρύθμιση στο πλαίσιο του νόμου αυτού. (άρθρο 68 § 1β ν.4605/2019).

1.11. Εντάσσονται στη ρύθμιση οι οφειλές από δάνεια σε πιστωτικά ιδρύματα που έχουν τεθεί σε ειδική εκκαθάριση; Ναι, καθότι μεταξύ των πιστωτών, των οποίων οι οφειλές μπορούν να ρυθμισθούν, ανήκουν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα, μεταξύ αυτών και αυτά που τελούν σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης (άρθρο 69 στοιχ. α ν. 4605/2019)

1.12. Υπάρχει όριο στην αξία της προστατευόμενης κύριας κατοικίας; Ναι, η αξία της κύριας κατοικίας της οποίας επιδιώκεται η προστασία από την αναγκαστική ρευστοποίηση, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει κατά το χρόνο υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης συναινετικής ρύθμισης οφειλών το ποσό των 250.000 ευρώ. Εάν στις οφειλές περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια, η αξία της κατοικίας δεν μπορεί να είναι ανώτερη από 175.000 Ευρώ Επισημαίνεται ότι ως αξία της κύριας κατοικίας λαμβάνεται η φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του Ε.Ν.Φ.Ι.Α. (άρθρο 68 § 6 ν. 4605/2019).
Ως κύρια κατοικία νοείται αυτή που προκύπτει από την τελευταία υποβληθείσα φορολογική δήλωση. (άρθρο 69 στοιχ. στ ν. 4605/2019)

1.13. Τι προβλέπεται για το ύψος του οικογενειακού εισοδήματος του αιτούντος φυσικού προσώπου; Το οικογενειακό εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ, κατά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχει δυνατότητα υποβολής φορολογικής δήλωσης. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 8.500 Ευρώ για το σύζυγο και κατά 5.000 Ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι τα 3 εξαρτώμενα μέλη.Παραδείγματα:
α. Φυσικό Πρόσωπο έγγαμο χωρίς τέκνα : 12.500 +8500 Ευρώ