''kakoσχεδιασμενος ο ρολος της εκτ στην τροικα''...

Πολύπλευρες πηγές για το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα βλέπει το κορυφαίο οικονομικό think tank των Βρυξελλών Bruegel, ...
σε ανάλυση που τονίζει τα προβλήματα χρηματοδότησης που αντιμετωπίζει το Κράτος, αλλά και υπογραμμίζει το ανορθόδοξο της μεμονωμένης δράσης της ΕΚΤ, που δεν ταυτίζεται με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Μια μονομερής απόφαση από την ΕΚΤ και η κατάσταση του Ελληνικού δανεισμού

Έπειτα από τον «σεισμό» που προκάλεσε η απόφαση της ΕΚΤ να σταματήσει να δέχεται Ελληνικά ομόλογα σε αντάλλαγμα με ρευστότητα, το ινστιτούτο ερευνών εξηγεί πως το κύριο σκεπτικό της ΕΚΤ για την κίνηση αυτή συνοψίζεται στη μονομερή δήλωση της πως «δεν είναι δυνατόν να υποθέσουμε μια επιτυχημένη κατάληξη στον προγραμματικό έλεγχο».

Το πρόβλημα ρευστότητας για την Ελλάδα πλέον είναι σημαντικότατο. Τον Δεκέμβριο του 2014 οι Ελληνικές τράπεζες δανείζονταν περίπου 56 δις. από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τις ανάγκες της οικονομίας. Ως εγγύηση, δινόταν περιορισμένο μερίδιο των κρατικών ομολόγων, κάτι που με την απόφαση της Τετάρτης δεν ισχύει πια. Τα πρόσφατα στοιχεία από την Τράπεζα Της Ελλάδος δείχνουν να υπάρχουν Ελληνικά ομόλογα αξίας μόνο 12 δις. στο ενεργητικό των Ελληνικών τραπεζών.

Το ινστιτούτο εκτιμά πως δεδομένων των περιορισμών στη χρήση κρατικών ομολόγων σε αναχρηματοδοτήσεις, οι Ελληνικές τράπεζες, βάση των τελευταίων στοιχείων έχουν διαθέσιμη χρηματοδότηση μέχρι 8 δις από τα Ευρωπαϊκά όργανα.

Για την υπόλοιπη χρηματοδότηση, χρησιμοποιούνταν ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μέσω τον οργάνων «Πυλώνας 2 και Πυλώνας 3». Τα εργαλεία αυτά, των οποίων η αξία ανέρχεται σε περίπου 25 δις. επρόκειτο να καταστούν ακατάλληλα για παροχή ρευστότητας από την 1η Μαρτίου, με την λήξη της παράτασης του Ελληνικού προγράμματος.

Από την Τετάρτη μπορούν να συνεχίσουν να παρέχουν ρευστότητα μόνο μέσω του μηχανισμού ELA (Έκτακτη Παροχή Ρευστότητας) με αρκετά υψηλότερο επιτόκιο.

Με απλά λόγια, για την χρηματοδότηση της Ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών και την αποφυγή έλλειψης κεφαλαίων, η Ελλάδα έδινε ως εγγύηση για ρευστότητα μέρος των ομολόγων της και τα υπόλοιπα τα κάλυπτε ο Ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF με δικά του ομόλογα. Η παροχή αυτή σταματάει με την χθεσινή απόφαση και στη θέση της μπαίνει ο μηχανισμός έκτακτης παροχής ρευστότητας που δανείζει με υψηλότερο επιτόκιο.

Τα αποτελέσματα της κίνησης της ΕΚΤ

Τα αποτελέσματα της κίνησης αυτής θα είναι άμεσα για την Ελλάδα και το ινστιτούτο Bruegel εκτιμά πως πρωτίστως η ανάγκη για ρευστότητα της χώρας θα αυξηθεί εκθετικά, καθώς οι αναλήψεις από τους Έλληνες καταθέτες θα αυξηθούν.

Στοιχεία από την Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν εκροές κεφαλαίων 4δις τον Δεκέμβριο και εκτιμήσεις της αγοράς δείχνουν πιθανή εκροή ύψους 11δις μόνο τον Ιανουάριο κατά τη διάρκεια των εκλογών.
Δεδομένης της «ευαισθησίας» των Ελληνικών καταθέσεων στο παρελθόν, και τα γεγονότα της Κύπρου, οι εκροές κεφαλαίων και η ανάγκη των Ελληνικών τραπεζών για ρευστότητα είναι πιθανόν να αυξηθούν σημαντικά στο άμεσο μέλλον.

Ερωτηθείς για το Ελληνικό τραπεζικό ζήτημα στο BBC, ο υπουργός οικονομικών Βαρουφάκης δήλωσε πως: «η ασθένεια στην Ελλάδα σήμερα, είναι πως για πέντε χρόνια ένα πρόβλημα αφερεγγυότητας διαχειρίστηκε ως πρόβλημα ρευστότητας.»

Δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο η δήλωση αυτή στοχοποιούσε τις τράπεζες ή την ίδια τη χώρα, αλλά το ινστιτούτο εκτιμά πως αυτό δημιουργεί προβλήματα στην ΕΚΤ καθώς μπορεί να εκληφθεί ως παραδοχή αναξιόχρεου τραπεζικού συστήματος που δεν είναι σύμφωνο με τους κανονισμούς της ΕΚΤ και δεν μπορεί να λάβει χρηματοδότηση. Το ινστιτούτο υπογραμμίζει πως αυτό μπορεί να δημιουργήσει εκτελεστικά προβλήματα και στην παροχή ρευστότητας από τον ELA.

Ο κακοσχεδιασμένος ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Η ΕΚΤ -που σύμφωνα όμως με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δεν πρέπει να είναι καν μέρος της Τρόικας - δήλωσε μονομερώς πως η επιτυχημένη κατάληξη του ελέγχου της Τρόικας «δεν είναι δυνατή».

Η δήλωση αυτή που μπορεί να φανεί αινιγματική, αποκαλύπτει τον «κακοσχεδιασμένο» ρόλο της ΕΚΤ. Το Eurogroup της επόμενης βδομάδας θα συζητήσει για την Ελλάδα και θα φτάσει σε κάποια συμφωνία (σύμφωνα με το Bruegel). Συνεπώς αν η ΕΚΤ είχε αφήσει τους πολιτικούς να συζητήσουν πρώτα και το Eurogroup αποφάσιζε πως η Ελλάδα δεν είναι σε πρόγραμμα πλέον, τότε το Κράτος πάλι δεν θα μπορούσε να ανταλλάξει τα ομόλογα του για ρευστότητα από την ΕΚΤ.

Η σημαντική διαφορά που εμπίπτει όμως είναι πως η απόφαση αυτή θα προερχόταν από διαβουλεύσεις των εταίρων και όχι μονομερώς από την ΕΚΤ.

Για το ινστιτούτο Bruegel, η σημασία της χθεσινής πρόωρης κίνησης της ΕΚΤ είναι πως ναι μεν προστατεύει την ανεξαρτησία της, αλλά επίσης θέτει όρους για τις πολιτικές συζητήσεις των εταίρων στο Eurogroup, κάτι πλήρως αντίθετο με τον ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας.