Το κυνήγι του θησαυρού της μάθησης ως βιωματική εμπειρία...

Η αλήθεια είναι ότι όταν ήμουν παιδί έδινα μικρή σημασία στην εκπαιδευτική τακτική (που καταντούσε εμμονή, ενίοτε) των γονιών και δασκάλων μου να με... μυήσουν στην αξία της γνώσης και στα ''θαύματα'' που πετυχαίνουμε μέσα απ' αυτήν.

Σαν παιδί κι εγώ, λιγότερο συνειδητοποιημένο, βιαζόμουν να τελειώσω με τις ασκήσεις μου (γραμματικές και αριθμητικές), για να πάω να παίξω με τις φίλες μου στην αυλή του σχολείου, την αυλή μας, όπου βρισκόταν ''το σπίτι του δασκάλου'', το σπίτι μας.

Αργότερα, στα γυμνασιακά και τα φοιτητικά χρόνια μου, ανακάλυψα τη μαγεία της μάθησης που με γοήτευσε

σε τέτοιο βαθμό, ώστε να γίνω μόνιμη θαμώνας των πανεπιστημιακών αναγνωστηρίων και πρώτα απ' όλα του Σπουδαστηρίου του ΒΝΕΣ της Φιλοσοφικής του ΑΠΘ, το οποίο ένιωθα σαν δεύτερο σπίτι μου.

Με καθηγητές τους γνωστότερους παιδαγωγούς της χώρας, με θητεία και σε ξένα πανεπιστήμια συμπεριλαμβανομένου και του Harvard, είχα ήδη αφομοιώσει πολλά, αν και ήταν απειροελάχιστα μπροστά στον όγκο αυτών που ήθελα να μάθω και που, κατά το μάλλον ή ήττον, αφορούσαν τη Λογοτεχνία, την μεγάλη αγάπη μου...

Εκείνη την περίοδο, θυμάμαι, μ' άφηναν ασυγκίνητη όλα, πλην της γνώσης, πλην της μάθησης, που μ' έκανε να συνειδητοποιώ για πρώτη φορά την αξία των λόγων του πατέρα μου: ''Δεν υπάρχει μεγαλύτερο θαύμα στη γη από τη γνώση, γιατί αυτή έχει τη δύναμη να σου αλλάξει τη ζωή προς το καλύτερο''.

Έτσι φανταζόμουν τη γνώση, τη μάθηση, σαν ένα φαινόμενο καθολικό μέσα στο σύμπαν της ζωής. Ένα φαινόμενο που κάλυπτε τις ανάγκες μου και μ' έκανε ευτυχισμένη!.. Αργότερα, βέβαια, μπήκαν κι άλλοι παράγοντες ευτυχίας, που μ' έκαναν να υποταχθώ στις απαιτήσεις της καθημερινότητας με όρους του φυσικού κόσμου και όχι του λογοτεχνικού ή ιστορικού, τους οποίους είχα σπουδάσει.

Σ' όλο αυτό το γνωστικό χρονοδιάγραμμα, εντωμεταξύ, άρχισα να παρατηρώ στη ζωή μου τις παρενέργειες της γνώσης, θετικές κι εντυπωσιακές: Τη μείωση της τάσης μου για μίμηση και ξενομανία, την περαιτέρω καλλιέργεια της κρίσης μου, την απαγκίστρωσή μου απ' την απομνημόνευση και τον διανοητικό χειρισμό των θεμάτων, την εκρίζωση σχεδόν των προλήψεων και προκαταλήψεών μου, όπως και την απαλλαγή μου απ' τις πνευματικές αγκυλώσεις και τα ρατσιστικά στερεότυπα που σκίαζαν τη δημοκρατικότητα της ψυχής μου.

Στο χρόνο που έτρεχε με ταχύτητα αστραπής πέρασα απ' τη θεωρία στην πράξη διδάσκοντας σε σχολεία της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Η καθηγητική έδρα έγινε ο βατήρας εκκίνησης της προσπάθειάς μου να μεταγγίσω στους νέους τα όσα έμαθα τόσα χρόνια διαβάζοντας και... φιλοσοφώντας.

Τη δύναμη να είναι ο δάσκαλος γονιός και φίλος για τους μαθητές του, μου την έμαθε περισσότερο η γνώση παρά οι συμβουλές των εμπειρότερων συναδέλφων μου. Η παιδεία, η αυτοπαιδεία, έγινε πλέον μια αδιάκοπη λειτουργία της ζωής μου, πράγμα που διευκόλυνε την επαφή μου με τους εφήβους.

Κι αυτή η προσέγγιση μέσω της γνώσης ήταν το κλειδί τελικά για να μ' εμπιστευτούν και να μου επιτρέψουν να γίνω συνοδοιπόρος τους και κοινωνός του πυρπολημένου αναβρασμού των σκέψεων και των συναισθημάτων τους.

Τώρα που τα φέρνω όλα αυτά στο μυαλό μου, σκέφτομαι ότι αυτό ήταν τελικά το μεγαλύτερο ''δώρο'' της σταδιοδρομίας μου: να μεταγγίσω στους μαθητές μου την ορμή τη δικιά μου δίψας για μάθηση και για εύρεση του ''ανεξερεύνητου'', που άφηνε τη φαντασία μου να καλπάζει και, σε σύζευξη με την πραγματικότητα, την έκανε ομορφότερη και πιο παραγωγική.

Η χρονική απόσταση απ' τα θρανία του Δημοτικού (όπου διάβαζα στα κλεφτά τα παιδικά περιοδικά της εποχής) μέχρι να φτάσω στην εμπειρία της έδρας, μίκρυνε εντυπωσιακά κάνοντάς με να νιώθω μεγάλο παιδί που, πότε έκανε μάθημα από καθέδρας, και πότε γρατζούνιζε στο θρανίο του τ' όνομά του.

Ο ρόλος του ''δασκάλου'' βέβαια έχει πάντα ευθύνες, άλλοτε μικρότερες κι άλλοτε μεγαλύτερες. Σε κάθε περίπτωση πάντως διαφορετικές απ' τις ευθύνες των άλλων επαγγελμάτων, γιατί η διδασκαλία είναι λειτούργημα που απευθύνεται στις ψυχές των παιδιών, διαμορφώνει την προσωπικότητά τους, το πνεύμα, το ήθος, τον χαρακτήρα τους.

Κι αυτό, διαδραστικά, κάνει ωριμότερους και σοφότερους τους δασκάλους και τους μαθητές τους. Αρκεί φυσικά οι πρώτοι να έχουν συναίσθηση της ευθύνης τους και να αντιμετωπίζουν τους μαθητές τους σαν τρυφερά βλαστάρια - παιδικά ή εφηβικά - που ζητούν τη βοήθειά τους για να ανθοφορήσουν και να ξεδιπλώσουν τα φύλλα τους, να αποκαλύψουν τους θησαυρούς της νοημοσύνης, της ευαισθησίας και της ψυχής τους...

''Κρινιώ Καλογερίδου'' (Βούλα Ηλιάδου)

Διαβάστε περισσότερα