Τα ισχυρά ρωσικά συμφέροντα στο Άγιον Όρος και οι επιδιώξεις του Εφραίμ

Έχουν οι Ρώσοι συμφέροντα στο Αγιον Όρος; Για να γίνουν ίσως πιο κατανοητές οι αντιδράσεις από τη Ρωσία για τη σύλληψη, αλλά και οι εκφράσεις περί επίθεσης στον Αθω, αξίζει να δει κανείς, ιστορικά, τη ρωσική προσέγγιση στο Αγιον Ορος. Είναι αλήθεια πως επί εκατοντάδες χρόνια, κυρίως στην εποχή της Τουρκοκρατίας, το Αγιον Ορος

ήταν σε φθίνουσα κατάσταση, συχνά και στα όρια πείνας, εξαθλίωσης. Σε πολλές περιπτώσεις οι Ρώσοι τσάροι και οι προύχοντες μεγαλοτσιφλικάδες ήταν αυτοί που συνέτρεχαν τους μοναχούς, έδιναν χρήματα, έκαναν δωρεές…

Στα όρια του Βατοπαιδίου, το 16ο αιώνα, έκτισε ο Ρώσος μοναχός μια μικρή μονή που αργότερα πήρε το όνομά του, Ανδρέα του πρωτοκλήτου. Εκείνος προσείλκυσε από την τσαρική Ρωσία πολλούς μοναχούς αλλά και χρήμα, χρυσό και υλικά αναγκαία για τη διαβίωση των μοναχών. Στη σημερινή Ρωσία, το ύψιστο μετάλλιο τιμής που επιδίδει κάθε χρόνο η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία σε παράγοντες που διακρίνονται για την ενίσχυση του πνεύματος της Ορθοδοξίας φέρει το όνομά του. Μετάλλιο του Ανδρέα Πρωτοκλήτου.

Η μεγαλοπρέπεια για την οποία ξεχωρίζει στο Αγιον Ορος το ρωσικό μοναστήρι, Αγιος Παντελεήμων, μαρτυρά όχι μόνο τον πλούτο της τότε Αγίας Ρωσίας, αλλά και το ενδιαφέρον της ύπαρξης χώρου που να αποτελεί ένα παγκόσμιο κέντρο Ορθοδοξίας. Η ανάδειξη της εξουσίας των μπολσεβίκων στη Ρωσία το 1917 άφησε ανεκπλήρωτα πολλά εκ των ορθοδόξων επιδιώξεων της Μόσχας. Το ρωσικό μοναστήρι στον Αθω πέρασε στην παρακμή, αν και πάντα εκεί υπήρχαν μοναχοί Ρώσοι, αλλά και από την Ουκρανία, τη Λευκορωσία…

Η σύσφιγξη των σχέσεων Αθήνας –Μόσχας και η υπογραφή συμφωνίας για την ανάπτυξη προσκυνηματικού τουρισμού μπορεί για μας να είχαν στόχο μόνο την προσέλκυση περισσοτέρων τουριστών από τη Ρωσία, για κείνους αποδείχτηκε πως ήταν κάτι παραπάνω. Χιλιάδες Ρώσοι επισκέφθηκαν το Αγιον Ορος τα τελευταία χρόνια, αφήνοντας εκεί «γερό» οβολόν τους.

Όπως μαθαίνουμε μετά την επίσκεψη Πούτιν, το 2005, μια πλειάδα Ρώσων υπουργών, κυβερνητών περιοχών, μεγαλοεπιχειρηματιών, καλλιτεχνών κ.ά. θεωρεί απαραίτητο στις μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας να επισκεφθεί το Αγιον Όρος. Ο Εφραίμ, προφανώς, «έπιασε το μήνυμα» και το Βατοπαίδι είναι ένα από τα μοναστήρια που επισκέπτονται πιο συχνά οι Ρώσοι προσκυνητές. Ισως, για δικούς του λόγους, να συνέβαλε σε αυτό που οι Ρώσοι έτειναν τους προηγούμενους αιώνες και ατόνησε την περίοδο της σοβιετικής εξουσίας. Τη μετατροπή σε παγκόσμιο κέντρο Ορθοδοξίας. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τους Ρώσους υποστηρικτές του Εφραίμ, προκάλεσε αντιδράσεις στην Ε.Ε., όπου η κυριαρχία του Καθολικισμού είναι οφθαλμοφανής. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ιδρύματος «Φίλων του Βατοπαιδίου» Σεργέι Ρούντοφ, δύο είναι οι αιτίες σύλληψης. Η πρώτη είναι η παλιά γραμμή πλεύσης της Ε.Ε. να πείσει την Ελλάδα να «ξεμπερδεύει με το Αγιον Ορος» και να ανοίξει τα σύνορα, να απαλείψει τις βίζες και να καταργήσει την ιερή κοινότητα στο Αγιον Ορος. Η δεύτερη αιτία, υποστηρίζει, είναι το συνεχώς αυξανόμενο κύρος των Ρώσων στο Αγιον Ορος.

Το ναυάγιο