Στον “αέρα” η δημοσιονομική ένωση της Μερκελ

Το αγαπημένο όραμα της Angela Merkel είναι μια νέα  συμφωνία, που θα διασφαλίζει την δημοσιονομική πειθαρχία, μέσα από σκληρότερους ελέγχους των εθνικών προϋπολογισμών. Αυτό θέλει η καγκελάριος, αλλά πολλοί νομικοί δεν το θεωρούν βιώσιμο ως σχέδιο.

Άλλοι πάλι θεωρούν το συγκεκριμένο ζήτημα ως δευτερεύον.

Η τελική απόφαση θα παρθεί στην Σύνοδο Κορυφής,

όπου οι 26 από τους 27 ηγέτες των χωρών μελών θα οριστικοποιήσουν την νέα συμφωνία.

Οι νέοι αυστηροί κανόνες είναι ήδη καθυστερημένοι. Θα έπρεπε να ισχύουν από καιρό. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ υπογράφτηκε πριν από 20 χρόνια. Τώρα, θα αποκτήσει επιτέλους και «δόντια». Ή μήπως όχι;

Κάθε χώρα που συνυπογράφει, θα πρέπει να επιβάλλει και νομικά όρια στα ελλείμματά του προϋπολογισμού της, ένα είδος «φρένου του  χρέους». Όποια ξεπεράσει το όριο χρέους του 0.5% επί του ΑΕΠ, θα δει το φρένο αυτό να ενεργοποιείται, και θα έχει να αντιμετωπίσει χρηματικά πρόστιμα από πλευράς του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Οι προσδοκίες όμως της Μέρκελ μάλλον δεν θα πραγματοποιηθούν. Υπάρχουν πολλά στοιχεία στο εν λόγω σχέδιο που είναι νομικώς έωλα.

Δεν μπορεί να εφαρμοστούν ως Συνθήκη της ΕΕ, αφού η Βρετανία αρνείται να τα προσυπογράψει. Αυτό σημαίνει, πως η εν λόγω συμφωνία θα περάσει ως μια «δια-κυβερνητική» συμφωνία μεταξύ των 17 χωρών μελών της ευρωζώνης, και μερικών άλλων, που θα συμμετάσχουν εθελοντικά.

Το σχέδιο εξελίσσεται αρνητικά. Τα χέρια της Κομισιόν είναι δεμένα, επειδή μπορεί να δράσει μόνο εκ μέρους των 27 μελών της ΕΕ. Παρά τις επιθυμίες της Γερμανίας, η Κομισιόν δεν μπορεί να παραπέμψει τους παραβάτες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Σύμφωνα με την νέα συμφωνία, αυτό μπορεί να γίνει μόνο από τις εθνικές κυβερνήσεις.  Όμως, στην ιστορία της ΕΕ, ποτέ καμία χώρα δεν πήρε νομικά μέτρα εναντίον μιας άλλης. Κάτι τέτοιο θα ήταν παραβίαση του διπλωματικού πρωτοκόλλου.

Ακόμη όμως κι αν γίνονταν κάτι τέτοιο, οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τίθενται υπό αμφισβήτηση. Σύμφωνα με τις προτάσεις, οι δικαστές του Λουξεμβούργου θα μπορούν να επιβάλλουν πρόστιμα ίσα με το 0.1% του ΑΕΠ μιας χώρας, αν αυτή δεν εισάγει  το «φρένο χρέους» στην εθνική νομοθεσία της.

Τέτοιου είδους όμως κυρώσεις δεν προβλέπονται από την νομοθεσία της ΕΕ. Μάλιστα, αποκλίνουν από το άρθρο 126 της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Και σύμφωνα με ειδικούς, για να γίνουν δεσμευτικά τα νέα μέτρα, θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι 27 χώρες μέλη της ΕΕ.

Οι όροι και οι δεσμεύσεις της νέας δημοσιονομικής συμφωνίας δεν αποτελούν νόμο της ΕΕ, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπερισχύουν του εθνικού δικαίου των κρατών μελών. Έτσι, σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη, κάποια εθνική κυβέρνηση θα μπορούσε να τους αγνοήσει.

Ένα άλλο ζήτημα στο οποίο θα πρέπει  τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν είναι το ποιοι θα επιτρέπεται να συμμετέχουν στις μελλοντικές συνόδους κορυφής. Σύμφωνα με τις προτάσεις στο τραπέζι, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μπορεί να προσκληθεί. Πολλοί όμως θεωρούν πως η παρουσία του θα έπρεπε να εί