Στο μυαλό του Χαμενεΐ

Γιατί ο σκληροπυρηνικός αγιατολάχ είναι καχύποπτος με τις ΗΠΑ και τι σημαίνει αυτό για τις συνομιλίες για τα πυρηνικά και την πιθανότητα πολέμου με τη Δύση; Ο Scott Peterson επιχειρεί να απαντήσει με άρθρο του στο Christian Science Monitor.

Το Ιράν μπορεί να ξεπεράσει τα προβλήματα που προκάλεσαν οι «βάρβαρες»  οικονομικές κυρώσεις που επέβαλαν

τα δυτικά κράτη εξαιτίας του πυρηνικού του προγράμματος, είπε ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Έχοντας την απόλυτη εξουσία στο θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν σήμερα, ο Χαμενεΐ θα αποφασίσει για πόλεμο ή ειρήνη και θα υπαγορεύσει το πόσο μακριά θα προχωρήσει το Ιράν με τα πυρηνικά όπλα. Για πολλούς, ο Χαμενεΐ, του οποίου το μαύρο τουρμπάνι υποδηλώνει καταγωγή από τον προφήτη του Ισλάμ Μωάμεθ, παραμένει ένα αίνιγμα. Ένας σχολαστικός επαναστάτης κληρικός με πάθος για την ποίηση, που πριν από χρόνια φορούσε κληρικό κολάρο στο στυλ των «σικ σεΐχηδων» και θεωρούταν φιλελεύθερος.

Από τότε που ανέλαβε την ηγεσία το 1989, ο Χαμενεΐ είναι ένας υπολογίσιμος παίκτης στην παγκόσμια σκηνή, που δεν φεύγει ποτέ από το Ιράν, αλλά διεκδικεί την ηγεσία με ατέλειωτη ρητορική για μια παγκόσμια ισλαμική επανάσταση. Έχει επιζήσει από απόπειρες δολοφονίας, παραμένει βαθιά παρανοϊκός για την προσωπική του ασφάλεια και τον απασχολούν πολύ οι Βελούδινες Επαναστάσεις που θεωρεί απειλή για την ισλαμική δημοκρατία. Σήμερα, ο Χαμενεΐ αυτοπαρουσιάζεται ως ασυμβίβαστος διοικητής ενός ενισχυμένου Ιράν που οδηγεί τον «Άξονα της Αντίστασης», ενάντια στην «αλαζονική» εξουσία των ΗΠΑ, άλλες δυτικές χώρες, και το Ισραήλ.

Ωστόσο, το Ιράν αντιμετωπίζει μια σειρά από κυρώσεις που στοχεύουν στην οικονομία του, πνίγοντας τις εξαγωγές πετρελαίου και αποκόβοντας την κεντρική του τράπεζα με σκοπό να σταματήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Μήπως ο Χαμενεΐ βλέπει  έναν άλλο τρόπο πέρα από το μυστικό πόλεμο που έχει συγκλονίσει την Τεχεράνη τα τελευταία χρόνια με τη δολοφονία πυρηνικών επιστημόνων, ανεξήγητες εκρήξεις και τους ιούς των υπολογιστών με στόχο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – για τις οποίες ο ίδιος κατηγορεί τις ΗΠΑ και το Ισραήλ; Και τι θα κάνει αν το Ισραήλ ή οι βόμβες των ΗΠΑ πλήξουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας;
Ενώ ο Χαμενεΐ τρέφει μια βαθιά δυσπιστία προς τη Δύση, έχει δείξει συχνά μια ρεαλιστική προσέγγιση. Έχει θέσει τη μακρά επιβίωση του ισλαμικού καθεστώτος πάνω απ ‘όλα. Και αξιωματούχοι του δηλώνουν τώρα πρόθυμοι να μιλήσουν και ακόμη και να ασχοληθούν με τις ΗΠΑ – αν και η άλλη πλευρά είναι έτοιμη.

Η κοσμοθεωρία του Χαμενεΐ μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί εξετάζοντας τις σημαντικές στιγμές στην ιστορία του. Υπάρχει μια φωτογραφία του που τον δείχνει νεότερο και αγέλαστο, με ένα παχύ μαύρο μούσι, διαπεραστικό βλέμμα και ελαφρώς στραβά γυαλιά, να μοιάζει ατρόμητος. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια μιας από τις έξι συλλήψεις του Χαμενεΐ. Αυτές τις μέρες οι φοιτητές που επισκέπτονται μια παλιά πολιτική φυλακή ακολουθούν ένα μονοπάτι από ίχνη αίματος σε κόκκινο χρώμα, που απεικονίζε