Σε τεντωμένο σχοινί η συμφωνία στο Κίεβο

Με το βλέμμα στραμμένο στην πλατεία Ανεξαρτησίας και τις αντιδράσεις των εκεί συγκεντρωμένων ξημερώνει η επόμενη μέρα από την υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στους ηγέτες τριών κομματικών σχηματισμών της αντιπολίτευσης και τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς για τον τερματισμό της βίας. Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε με την μαραθώνια διαμεσολάβηση των υπουργών Εξωτερικών των Γερμανία, Γαλλία και Πολωνία, οι οποίοι και την συνυπέγραψαν, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν αποτελεί τόσο ένα συμβιβασμό, αλλά μια εφαρμογή με «μικρές παραλλαγές»

του αρχικού σχεδίου που η ΕΕ, και κυρίως η Γερμανία, είχαν περιγράψει σε διάφορες περιστάσεις από την έναρξη των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων τον Νοέμβριο μέχρι σήμερα.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας προβλέπουν: υιοθέτηση νομοθεσίας εντός 48ώρου που θα δρομολογεί την αποκατάσταση του συντάγματος του 2004, με απώτερο στόχο την περαιτέρω τροποποίηση και αυτού του συντάγματος προκειμένου να «εξισορροπούνται» οι εξουσίας προέδρου και κοινοβουλίου (μια διαδικασία που στόχος είναι να ολοκληρωθεί το Σεπτέμβριο), το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας εντός 10ημέρου, την προετοιμασία και διενέργεια πρόωρων προεδρικών εκλογών το αργότερο στα τέλη του χρόνου με νέο εκλογικό νόμο. Επίσης προβλέπει τη διενέργεια ερευνών για το πώς ξεκίνησαν τα αιματηρά επεισόδια στην πλατεία Ανεξαρτησίας την Τρίτη υπό την κοινή εποπτεία της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης, την αποφυγή στο εξής της χρήσης βίας με προσπάθειες και των δύο πλευρών να επανέλθει ο φυσιολογικός ρυθμός ζωής με τις αρχές να δεσμεύονται ότι δεν θα επιβάλλουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης και δεν θα χρησιμοποιήσουν τις κάμερες ασφαλείας για να διώξουν διαδηλωτές και την αντιπολίτευση για το ότι θα παραδοθούν στο υπουργείο Εσωτερικών όλα τα όπλα που κατέχονται παράνομα από διαδηλωτές.

Ταυτόχρονα, το απόγευμα της Παρασκευής το κοινοβούλιο με την πλειοψηφία των βουλευτών που ήταν παρόντες (σε 383 σύνολο 323 υπέρ) ψήφισε την αποπομπή του υπουργού Εσωτερικών Βιτάλι Ζαχαρτσένκο, στον οποίο χρεώθηκε η χρήση «βίας σε βάρος των διαδηλωτών». Επίσης, εγκρίθηκε τροποποίηση της νομοθεσίας περί αποφυλακίσεων που εκτιμάται ότι αξιοποιηθεί για ν’ ανοίξει ο δρόμος για την απελευθέρωση της πρώην πρωθυπουργού Γιούλα Τιμοσένκο, πρώην επικεφαλής και του κόμματος Fatherland, του Γιατσενιούκ. Η απελευθέρωση της Τιμοσένκο ήταν ένα από τα βασικά αιτήματα της ΕΕ στην ουκρανική ηγεσία. Ηγετική μορφή της «πορτοκαλί» επανάστασης, εκτίει ποινή φυλάκισης επτά ετών από το 2011 για κατάχρηση εξουσίας που συνδέεται με σειρά οικονομικών απατών και υποθέσεις διασπάθισης δημοσίου πλούτου.

Τη συμφωνία υπέγραψαν εκ μέρους της αντιπολίτευσης ο Βιτάλι Κλίτσκο, επικεφαλής του κόμματος Udar, ο Αρσένιι Γιατσενιούκ από το Fatherland και ο Όλεγκ Τιαχνιμπόκ από το ακροδεξιό εθνικιστικό Svoboda. Την υπέγραψε επίσης η υπουργική διαπραγματευτική τρόικα της ΕΕ με τον Πολωνό υπουργό Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι να «τουιτάρει» ότι ο ρόλος της Μόσχας ήταν πολύ εποικοδομητικός στην επίτευξη της τελικής συμφωνίας. Εντούτοις, ο Ρώσος εκπρόσωπος Βλαντίμιρ Λούκιν, δεν την υπέγραψε δηλώνοντας ότι δεν είναι σωστό να υπογράφει κανείς κάτι που δεν το έχει, εξαρχής, συνδιαμορφώσει. Επισήμως, η ρωσική ηγεσία, τις πρώτες ώρες τουλάχιστον, δεν σχολίασε τη συμφωνία που, ως ένα βαθμό, αντικατοπτρίζει υποχώρηση των δικών της επιδιώξεων και σχεδιασμών για την Ουκρανία. Βέβαια, πρόκειται για μία «μάχη» ενώ ο «πόλεμος» για τον έλεγχο της Ουκρανίας συνεχίζεται.

Ο Λευκός Οίκος χαιρέτισε τη συμφωνία και εγκωμίασε τους επικεφαλής της αντιπολίτευσης γιατί «αναγνώρισαν την ανάγκη συμβιβασμού». Ο Ομπάμα αναμενόταν να συνομιλήσει με τον Πούτιν τηλεφωνικώς.

Επιμένει η «μάχιμη» πλατεία Ανεξαρτησίας και δίνει τελεσίγραφα

Οι τρεις ηγέτες της αντιπολίτευσης παρουσίασαν στους συγκεντρωμένους τη συμφωνία ως «πολιτική νίκη». Δεν φάνηκε να έπεισαν τόσο όσους παρέμειναν στην πλατεία Ανεξαρτησίας. Αρκετοί από τους διαδηλωτές τους γιούχαραν και τους χαρακτήρισαν «προδότες». Χαρακτηριστικότερη, ίσως, ήταν η σκηνή που ένας εκ των διαδηλωτών, με πλήρη πολεμική αμφίεση, άρπαξε το μικρόφωνο από τον Κλίτσκο και είπε ότι είναι ντροπή να σφίγγουν οι ηγέτες της αντιπολίτευσης «το χέρι ενός δολοφόνου» (του Γιανουκόβιτς εννοούσε). Συμπλήρωσε ότι οι συγκεντρωμένοι θα παραμείνουν στις θέσεις τους και δίνουν το δικό τους τελεσίγραφο στον πρόεδρο Γιανουκόβιτς να παραιτηθεί μέχρι τις 10 το πρωί του Σαββάτου (τοπική ώρα) αλλιώς «θα επιτεθούμε με όπλα», όπως απείλησε. Ο Κλίτσκο, ώρες αργότερα το πρωί του Σαββάτου, μιλώντας στο κοινοβούλιο υπέσκαπτε ο ίδιος την υπογραφή του λέγοντας ότι εφόσον ο κόσμος θέλει παραίτηση του Γιανουκόβιτς, αυτό πρέπει να γίνει.

Υπό την έννοια αυτή, έντονος είναι ο προβληματισμός για το αν είναι εφικτή η εφαρμογή της συμφωνίας που επιτεύχθηκε ή της όποιας συμφωνίας έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα την τελευταία εβδομάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τρεις ηγέτες της αντιπολίτευσης μίλησαν και με αντιπροσωπεία από τον ακροδεξιό εθνικιστικό «Δεξιό Τομέα», του οποίου τα μέλη ήταν οι πλέον «μάχιμοι» ακόμη και με όπλα, και εκμαίευσαν τη συμφωνία να μην προκληθούν επεισόδια μέχρις ότου φανεί αν όντως εφαρμόζεται η συμφωνία από τον Γιανουκόβιτς.

Το κατά πόσο, όμως, μπορεί να ελεγχθεί το πλήθος που γαλβανίστηκε τόσες εβδομάδες με δυτικές δηλώσεις στήριξης και τα τελευταία 24ωρα με αίμα, όπως και οι περιοχές στα δυτικά όπου έχουν γίνει κινήσεις αυτονόμησης, από την επίσημη ηγεσία της αντιπολίτευσης μένει ν’ αποδειχθεί. Οι προειδοποιήσεις που φέρεται να έκανε ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας προς την αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια συνάντησής τους το πρωί της Παρασκευής, όπου τους τόνισε ότι «αν δεν δεχτούν να κάνουν και υποχωρήσεις» τότε όλοι θα σκοτωθούν εκατέρωθεν, δεν είναι βέβαιο ότι εισακούγονται από όλους όσους εμπλέκονται στις συγκρούσεις.

Ο Γιανουκόβιτς, από την άλλη, περιγράφεται ως «χαμένος» της διαπραγμάτευσης από αναλυτές αν και το ότι διασφάλισε την παραμονή του στην προεδρία και χρόνο μέχρι τις πρόωρες εκλογές, είναι σημεία που κρίνονται ως σημαντικά για τη θέση από την οποία θα συνεχίσει την αντιπαράθεσή του με την αντιπολίτευση. Προς το παρόν, αργά το βράδυ της Παρασκευής μεταδόθηκε ότι έφυγε από το Κίεβο για το Χάρκοβο για να συμμετάσχει σε μια σύνοδο των νοτιοανατολικών περιοχών της χώρας, ενώ στο κοινοβούλιο είχε μόλις κατατεθεί, από βουλευτή της αντιπολίτευσης, αίτημα δίωξης σε βάρος του ως υπαιτίου για επεισόδια και τη βία. Το πρωί του Σαββάτου, το BBC μετέδιδε ότι το προεδρικό μέγαρο ήταν «αφύλακτο» και ότι παραιτήθηκε και ο πρόεδρος της Βουλής δημιουργώντας νέα ερωτηματικά.

Διαβάστε περισσότερα