Ρωσία-Ελλάδα: Προς μια ενεργειακή Γιάλτα;

Οι σχέσεις Μόσχας – Αθήνας έχουν εισέλθει σε ιστορικό χαμηλό. Μια αχτίδα φωτός που έριξε η συνάντηση Σαμαρά-Πούτιν στη Μόσχα, στην αρχή του 2012, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να αναθερμάνει τις σχέσεις των δύο χωρών, οι οποίες πάγωσαν θεαματικά μετά την άνοδο στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, στο τέλος του 2009. Μήπως θα μπορούσαν, άραγε, να αναθερμανθούν χάρις στο ρωσικό φυσικό αέριο; Προς το παρόν, η Μόσχα δηλώνει ότι

ο αγωγός φυσικού αερίου, South Stream, δεν θα περάσει από την Ελλάδα, αν και, όπως είναι γνωστό, εδώ και πολλά χρόνια η Ρωσία επέμενε με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το έργο. Οι Ρώσοι λοιπόν, όπως έκαναν και με τη συμφωνία της Γιάλτας, σταματούν στη Βουλγαρία και δεν «κατεβαίνουν» στην Ελλάδα; Πρόκειται για μια «ενεργειακή Γιάλτα», η οποία θα δημιουργήσει τη βαλκανική «ενεργειακή Παραεγνατία» που θα περάσει πάνω από τα ελληνικά σύνορα;

Τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Ιδιαίτερα από τη στιγμή, που είναι συνεχείς οι διαρροές, σύμφωνα με τις οποίες η Αθήνα σκοπεύει να αποκλείσει το ρωσικό ενεργειακό κολοσσό –μονοπώλιο ουσιαστικά- την Gazprom από το διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ, με το δήθεν πρόσχημα της Κοινοτικής Νομοθεσίας περί ανταγωνισμού. Πολύ πιθανώς, σε ένδειξη δυσαρέσκειας για αυτή την ελληνική τακτική, η Μόσχα δηλώνει ότι παγώνει τον South Stream μέσω Ελλάδος. Βέβαια, τυπικώς οι Ρώσοι υποστηρίζουν απλά δεν τα βρίσκουν με τους Ιταλούς για τις ποσότητες φυσικού αερίου που θέλουν να αγοράσουν, και γι’ αυτό το σχέδιο να περάσει ο αγωγός από την Ελλάδα, και κατόπιν, υποθαλάσσια να καταλήξει στην Ιταλία (το κόστος κατασκευής είναι πολύ μεγάλο), δεν τους συμφέρει.

Η Ελλάδα ανάμεσα σε μυλόπετρες

Σε όλο αυτό το σκηνικό, ο αστάθμητος, κρίσιμος παράγοντας λέγεται … Βλαντιμίρ Πούτιν. Ένας πανέξυπνος πολιτικός που δε θα θελήσει να μείνει έξω από το παιχνίδι, και που θα μπορούσε να ανατρέψει τη σημερινή κατάσταση. Δυστυχώς, οι ελληνορωσικές σχέσεις είναι προς το παρόν παγωμένες. Πάντως, και οι σχέσεις ανάμεσα στη Ρωσία και τη Γερμανία δεν περνούν την καλύτερη περίοδό τους. Αν και πρόσφατα εγκαινιάστηκε ο «μεγάλος αδελφός» του South Stream, το ρωσο-γερμανικό σχέδιο North Stream, στη θάλασσα της Βαλτικής, η προ ημερών επίσκεψη της Μέρκελ στη Ρωσία δεν κύλησε σε ιδιαίτερα ευνοϊκό κλίμα, εξαιτίας –θεωρητικά τουλάχιστον- κυρίως των δριμύτατων επικρίσεων του Βερολίνου για την πολιτική της Μόσχας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να σημειωθεί ότι στην Κοινοπραξία του North Stream που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία και από εκεί σε άλλες χώρες της ΕΕ, πρόεδρος είναι ο πρώην καγκελάριος, Σρέντερ.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό –πως τα έχει καταφέρει η Ελλάδα;- η Αθήνα έχει κάνει εχθρούς Μόσχα και Ουάσιγκτον, και είναι φίλος με το Βερολίνο (!). Οι Ρώσοι, λοιπόν, που θέλουν να πατήσουν πόδι και να εξασφαλίσουν τη ΔΕΠΑ, άφησαν -στέλνοντας έτσι ένα σαφές μήνυμα- έξω από το «παιχνίδι» της κατασκευής του αγωγού South Stream την Ελλάδα. Έτσι, η Gazprom πάγωσε το έργο το νότιου άξονα που αφορά στη διασύνδεση Βουλγαρίας – Ελ