Πόσο ασφαλή είναι τα αεροδρόμια;

Μετά από τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες, η συζήτηση για την ασφάλεια των αεροδρομίων άνοιξε ξανά.

Η θανατηφόρα επίθεση αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών αναθέρμανε τη συζήτηση για το αν η ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας πρέπει να επεκταθεί πέρα από τις πύλες αναχώρησης και να περιλαμβάνει δημόσιους χώρους, παρέχοντας περισσότερες εγγυήσεις σε βάρος της ελευθερίας και της ευκολίας.

Οι ισχυρές βόμβες που ήταν κρυμμένες σε βαλίτσες σκότωσαν και ακρωτηρίασαν ταξιδιώτες στην αίθουσα check-in, οι οποίοι

δεν είχαν ακόμη υποβληθεί στον αυστηρό έλεγχο ασφαλείας που σχεδιάστηκε για να διατηρήσει ασφαλή τα αεροπορικά ταξίδια. Καθώς οι επιβάτες μετακινούνταν γύρω από τις πολυσύχναστες περιοχές των αναχωρήσεων και της έκδοσης εισιτηρίων, οι τρεις τρομοκράτες που έσπρωχναν τα καρότσια των αποσκευών τους πέρασαν απαρατήρητοι. Ωστόσο, τουλάχιστον ένας από αυτούς ήταν ο ύποπτος βομβιστής του ISIS που συνδέεται με τις επιθέσεις στο Παρίσι και καταζητούταν από τις αρχές.

Ο άλλος βομβιστής -ο Ιμπραήμ Ελ Μπακράουι- είχε σημανθεί από τις βελγικές αρχές ως ύποπτος τζιχαντιστής, όταν απελάθηκε από την Τουρκία τον Ιούνιο. Επίσης, καταδικάστηκε το 2009 επειδή πυροβόλησε σε αστυνομικό. Θα τους είχαν εντοπίσει αν το αεροδρόμιο προστατευόταν από έναν ευρύτερο κλοιό ασφαλείας, όπως συμβαίνει σε πολλά αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή; Παρόμοια ερωτήματα ανέκυψαν όταν ένας ένοπλος πυροβόλησε και σκότωσε τον πράκτορα της TSA Γκεράρδο Χερνάντες, στο αεροδρόμιο του Λος Άντζελες το 2013.

Η τελευταία μεγάλη επίθεση σε δυτικό ευρωπαϊκό αεροδρόμιο ήταν τον Ιούνιο του 2007, όταν ένα τζιπ γεμάτο με δοχεία προπανίου έπεσε στην κύρια είσοδο του αεροδρομίου της Γλασκώβης στη Σκωτία. Και το 2011, ένας βομβιστής αυτοκτονίας σκότωσε 37 ανθρώπους στην γεμάτη αίθουσα αφίξεων στο αεροδρόμιο Ντομοντέντοβο της Μόσχας, ενώ τραυματίστηκαν 173.

Και οι τρεις επιθέσεις έλαβαν χώρα σε ακάλυπτες ζώνες, αποδεικνύοντας ότι παρότι οι περισσότεροι ταξιδιώτες συνδέουν τα αεροδρόμια με σκληρή ασφάλεια στην εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου, μεγάλο μέρος του χώρου που χρησιμοποιείται από τους επιβάτες είναι λίγο πιο ασφαλές από έναν συνηθισμένο δρόμο. "Μου φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι μόνο το μισό αεροδρόμιο είναι ασφαλές", δήλωσε ο Μάθιου Φιν, διευθύνων σύμβουλος των ανεξάρτητων συμβούλων ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας, Augmentiq. "Σίγουρα όλο το αεροδρόμιο θα πρέπει να είναι ασφαλές, από τη στιγμή που φτάνει εκεί".

Ορισμένες αλλαγές έγιναν σε απάντηση στις επιθέσεις της Μόσχας και της Γλασκώβης. Στη Σκωτία, οι δρόμοι προσέγγισης στο αεροδρόμιο ανακαινίστηκαν, προσθέτοντας απόσταση μεταξύ του πεζοδρομίου και των τερματικών σταθμών, ενώ τοποθετήθηκε τσιμέντο σε ορισμένες περιοχές για να εμποδίζει την προσέγγιση των οχημάτων. Στο Ντομοντέντοβο, εισήχθη ο έλεγχος ασφαλείας πριν από την είσοδο -όπως συμβαίνει σε αεροδρόμια στην Τουρκία, σε μέρη της Μέσης Ανατολής και σε μεγάλο μέρος της Αφρικής, όπου οι επιβάτες πρέπει να περάσουν από ένα σημείο ελέγχου και από ακτίνες Χ πριν φτάσουν στον χώρο του check-in ή στις αφίξεις.

Ωστόσο, οι πρόσθετοι έλεγχοι όχι μόνο ενοχλούν περισσότερο τους επιβάτες των αεροπλάνων, αλλά ενέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν μια άλλη γραμμή ατόμων που είναι ευάλωτοι σε τρομοκρατική επίθεση. "Οποιαδήποτε κίνηση επιπλέον ασφάλειας για το κοινό στην είσοδο του κτιρίου ενός αεροδρομίου θα μπορούσε να προκαλέσει συμφόρηση, ταλαιπωρία και καθυστερήσεις πτήσεων, ενώ οι αναπόφευκτες ουρές που θα συνεπαγόταν θα ήταν ένας ελκυστικός στόχος" δήλωσε ο Μπεν Βόγκελ, εκδότης του Jane's Airport Review. "Το αποκαλούμε μεταφερθέντα κίνδυνο, όπου απλά μετακινείς το ευάλωτο σημείο και δεν το καταργείς" δήλωσε ο Σάιμον Μπένετ, διευθυντής της Μονάδας Ασφάλειας και Πολιτικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Λέιτσεστερ της Αγγλίας. Επίσης, είναι δαπανηρό. "Οι πολιτικοί δεν μπορούν να το πουν, αλλά οι ειδικοί ασφαλείας μπορούν - θα ήταν απαγορευτικά ακριβό να υπάρχουν επιπλέον επανδρωμένα σημεία ελέγχου ασφαλείας στις εισόδους σε τερματικούς σταθμούς του αεροδρομίου", δήλωσε ο Μπένετ. «Το κόστος δεν θα αντισταθμίζει τα οφέλη".

Στο Ισραήλ, όπου η ασφάλεια των αερομεταφορών θεωρείται ως η πιο αποτελεσματική στον κόσμο, οι επιβάτες δεν ελέγχονται αυτόματα πριν πλησιάσουν τα κτίρια του αεροδρομίου. Αντ 'αυτού, υπόκεινται σε έλεγχο προφίλ, κατά τον οποίο περνούν μέσα από σημεία ελέγχου επανδρωμένα από στρατιωτικούς ή υπεύθυνους ασφάλειας που έχουν εκπαιδευτεί για να εντοπίζουν και να κρατούν κάθε πιθανό κίνδυνο. Ωστόσο, ο έλεγχος προφίλ είναι παντελώς αντίθετος με τις ατομικές ελευθερίες - καθώς οι πολίτες επιλέγονται με βάση τη φυλή ή τη θρησκεία τους.

Το Ισραήλ δαπανά περίπου 10 φορές περισσότερα ανά επιβάτη για την ασφάλεια του αεροδρομίου σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τον πρώην διευθυντή της TSA Τζον Πίστολι. "Και φυσικά, το Τελ Αβίβ χρησιμοποιεί τον έλεγχο προφίλ εκτενώς για να μειώσει τους κινδύνους, κάτι που το σύνταγμα μας, μας απαγορεύει να κάνουμε", σημειώνει. Οι υποστηρικτές του ελέγχου προφίλ λένε ότι αντιπροσωπεύει την καλύτερη δυνατότητα για τον εντοπισμό απειλών. "Πρέπει να επικεντρωθούμε περισσότερο στην ανάλυση της συμπεριφοράς, στην αρνητική πρόθεση και όχι στα απαγορευμένα αντικείμενα" λέει ο Φίλιπ Μπάουμ, συγγραφέας του βιβλίου "Η βία στους αιθέρες: η ιστορία των αεροπειρατειών και των βομβαρδισμών αεροσκαφών" και εκδότης του Aviation Security International. "Είμαι ένθερμος υποστηρικτής του ελέγχου προφίλ, όχι του φυλετικού προφίλ, αλλά του εντοπισμού συμπεριφοράς που δεν είναι φυσιολογική".

Εν τω μεταξύ, το Τμήμα Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ έχει εντείνει τις περιπολίες των αεροδρομίων, ενώ η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων έχει εφαρμόσει πρόσφατα αυστηρότερους περιορισμούς στη βίζα για επισκέπτες που έχουν ταξιδέψει σε κεντρικά σημεία της τρομοκρατίας, όπως η Συρίας και το Ιράκ.

Ωστόσο, οι ακάλυπτες ζώνες του αεροδρομίου παραμένουν "εύκολοι στόχοι"- χώροι όπως τα κέντρα διέλευσης και τα εμπορικά κέντρα, όπου οι πολίτες μπορεί να φοβούνται την τρομοκρατία, αλλά και εκτιμούν την ελευθερία να κινούνται χωρίς περιορισμούς. Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε μετά τις επιθέσεις του Παρισιού ότι το ISIS και άλλες ομάδες επιδιώκουν να επωφεληθούν από το απροσδόκητο όσον αφορά τους χώρους των επιθέσεων για να μεγιστοποιήσουν το φόβο. "Τα εμπορικά κέντρα, ένα εστιατόριο -οπουδήποτε. Η ιδέα είναι να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι είμαστε πάντα σε τόσο σοβαρό και επικείμενο κίνδυνο, που πραγματικά θα πρέπει να σταματήσουμε αυτό που κάνουμε και να αλλάξουμε τις επιλογές μας, να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας ", δήλωσε ο Κέρι.

Ωστόσο, μόνιμες αλλαγές έγιναν μετά από προηγούμενες επιθέσεις. Το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου οδήγησε σε δραστική εντατικοποίηση της ασφάλειας και της εισαγωγής του ελέγχου προφίλ πριν από τις πτήσεις, κατά τον οποίο οι αρχές ελέγχουν τους καταλόγους επιβατών πριν δοθεί έγκριση στα αεροπλάνα να απογειωθούν.

Η υπόθεση του 2006 για την τρομοκρατική επίθεση με υγρά εκρηκτικά σε αεροπλάνα που θα πετούσαν από τη Βρετανία στις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα την απαγόρευση όλων των δοχείων μεγαλύτερων των 100 ml - ένα καθεστώς που οι ταξιδιώτες χαρακτηρίζουν ειρωνικά "ο πόλεμος κατά της οδοντόκρεμας" - ενώ το 2009 η αποτυχημένη απόπειρα ενός βομβιστή που είχε κρυμμένα εκρηκτικά στα εσώρουχά του επιτάχυνε την εισαγωγή των σαρωτών σώματος, που ελέγχουν τους επιβάτες για κρυμμένα εκρηκτικά.

Ο Μπάουμ είπε πως ένας ευπρόσδεκτο μέτρο θα ήταν οι περισσότεροι αστυνομικοί με πολιτικά και οι παρατηρητές συμπεριφοράς. "Οι κυβερνήσεις θέλουν να κάνουν κάτι μετά από ένα γεγονός όπως αυτό", είπε. "Βλέπουμε ήδη περισσότερους ένοπλους αστυνομικούς και ορατή ασφάλεια. Ελπίζω ότι θα κάνουμε κάτι που είναι στην πραγματικότητα λιγότερο ορατό". Ο Πίστολι λέει ότι αεροδρόμια των ΗΠΑ χρησιμοποιούν ήδη ασφάλεια που βασίζεται στην εκτίμηση του κινδύνου. "Πιστεύω ότι το σημερινό σύστημα, με ολοκληρωμένες υπηρεσίες στρατηγικής και πληροφοριών που αφορούν την ενημέρωση όλων των αποφάσεων, είναι η καλύτερη επιλογή", είπε.

nbcnews.com

Διαβάστε περισσότερα