Πώς θα επηρεάσουν οι γερμανικές εκλογές την Ελλάδα

Η απόφαση του Brexit ήταν η απόλυτη εκλογική έκπληξη φέτος. Οι εκλογές στις ΗΠΑ και το Ιταλικό συνταγματικό δημοψήφισμα μπορεί να είναι η επόμενη, ακολουθούμενη από τις ολλανδικές και γαλλικές εκλογές του επόμενου έτους. Τι γίνεται όμως με τη Γερμανία, όπου οι εκλογές

Και να και όχι. Το ενδιαφέρον ερώτημα δεν είναι ποιος θα κερδίσει. Η απάντηση είναι: πολύ πιθανό η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, αν αποφασίσει να είναι υποψήφια. Είναι πολύ πιθανό να προκύψει η ίδια κυβέρνηση "μεγάλου συνασπισμού", λιγότερο μεγάλου ίσως, αλλά κυρίως με τους ίδιους υπουργούς. Αυτό που κάνει τις γερμανικές εκλογές τόσο ενδιαφέρουσες και σημαντικές για την υπόλοιπη Ευρώπη είναι μια πιθανή αλλαγή εξουσίας στο πλαίσιο της Μπούντεσταγκ.

Πήραμε μια γεύση από την εν αναμονή αλλαγή εξουσίας στις εκλογές της περασμένης εβδομάδας, στο κρατίδιο καταγωγής της Μέρκελ, του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας, στα βορειοανατολικά της Γερμανίας. Οι Χριστιανοδημοκράτες της καγκελαρίου υπέστησαν ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα τους στην ιστορία του κόμματος, καταλήγοντας με λιγότερο από το 20 τοις εκατό των ψήφων. Ήρθαν τρίτοι πίσω από το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AFD), το οποίο ξεκίνησε ως ένα κόμμα ενάντια στο ευρώ και τώρα έχει μεταμορφωθεί σε ένα εθνικιστικό αντιμεταναστευτικό κόμμα. Το AFD δεν εκπροσωπείται στην Μπούντεσταγκ. Ούτε οι φιλελεύθεροι Ελεύθεροι Δημοκράτες. Αυτή τη στιγμή, τα μεγάλα κόμματα του συνασπισμού - το CDU, το αδελφό βαυαρικό κόμμα CSU και οι Σοσιαλδημοκράτες- κατέχουν το 80 τοις εκατό των εδρών. Οι Πράσινοι και το Αριστερό Κόμμα κατέχουν τις υπόλοιπες.

Όλα αυτά θα αλλάξουν το επόμενο έτος. Η τελευταία δημοσκόπηση του Insa δίνει στο AFD 15 τοις εκατό των ψήφων σε εθνικό επίπεδο. Το FDP έχει ανακάμψει από την ήττα του το 2013 και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να φτάσει το όριο του 5 τοις εκατό που απαιτείται για την είσοδο στην Μπούντεσταγκ. Αυτό και μόνο θα διασφαλίσει ότι η πλειοψηφία των μεγάλων κομμάτων του συνασπισμού θα συρρικνωθεί και η Γερμανία θα προσαρμοστεί σε ένα κοινοβούλιο με επτά κόμματα. Επιπλέον, τόσο το CDU/CSU όσο και το SPD έχουν χάσει υποστήριξη από τις τελευταίες εκλογές. Το CDU έχει χάσει 10 ποσοστιαίες μονάδες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τους δύο εταίρους του συνασπισμού σε μόλις πάνω από 50 τοις εκατό.

Ένας από τους λόγους που έχει σημασία για οποιαδήποτε αλλαγή στη σύνθεση του κοινοβουλίου είναι η εσωτερική κατανομή μεταξύ του CDU και του CSU για την Ευρώπη και τη μετανάστευση. Η Μέρκελ δεν έχει κανένα πρόβλημα οργάνωσης της πλειοψηφίας προς το παρόν. Αλλά αν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν στην κάλπη το επόμενο έτος, η Μπούντεσταγκ θα είναι σε θέση να την περιορίσει σε θέματα που κυμαίνονται από τη συζήτηση για το Brexit ως το μέλλον της ΕΕ και της ευρωζώνης. Σήμερα η εκτελεστική εξουσία είναι ισχυρή και η νομοθετική αδύναμη. Αυτό πρόκειται να αντιστραφεί.

Ένας τομέας στον οποίο αυτό θα μπορούσε να αντικατοπτριστεί πολιτικά είναι η προσέγγιση της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Δεν μπορώ να δω πώς μία Μπούντεσταγκ που θα έχει τη σύνθεση που δείχνουν οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις θα μπορούσε να συμφωνήσει σε μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό πρόγραμμα του τρέχοντος έτους, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, έπεισε τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον ότι δεν υπάρχει πολιτικό περιθώριο ελιγμών στη Γερμανία υπέρ της ελληνικής διαγραφής του χρέους πριν από τις εκλογές του 2017. Παρέλειψε να αναφέρει ότι θα υπάρξουν ακόμη λιγότερα περιθώρια μετά.

Προηγουμένως, η Μέρκελ ήταν σε θέση να συμφωνήσει με τις επιχειρήσεις διάσωσης της Ευρωζώνης, καθώς και τα προγράμματα διάσωσης για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, επειδή δεν υπήρχε αποτελεσματική αντιπολίτευση. Αυτό θα αλλάξει από το 2017, διότι η πλειοψηφία της κυβέρνησης είναι πιθανό να συρρικνωθεί, και η αντιπολίτευση θα είναι εχθρική.

Τι γίνεται με το Brexit; Από όλα τα πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη, το CDU είναι μεταξύ των λιγότερο ενδιαφερομένων για την ακριβή μορφή που θα έχει η βρετανική αποχώρηση, και θα δεχθεί πιθανώς κάποια ανταλλαγή μεταξύ του ελέγχου της μετανάστευσης και της ενιαίας πρόσβασης στην αγορά. Αλλά μετά από το επόμενο έτος, η ικανότητα του CDU να πιέσει για ένα ήπιο Brexit θα μειωθεί. Το SPD δεν το θέλει. Ούτε οι Πράσινοι. Το AFD θα είναι εχθρικό, αν μη τι άλλο επειδή οι Βρετανοί Συντηρητικοί τους εκδίωξαν από την ομάδα τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Αριστερό κόμμα μπορεί να θεωρηθεί ότι θα είναι κατά, και αν το FDP είναι στην αντιπολίτευση, θα μπορούσε επίσης να το απορρίψει.

Έπειτα, υπάρχουν οι συνέπειες μιας μεταβολής στη σύνθεση της Βουλής για τη συμβολή της Γερμανίας στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συναντηθούν την ερχόμενη Παρασκευή για μια σύνοδο κορυφής στην Μπρατισλάβα, στη Σλοβακία, για να βρουν ιδέες για τη μετα-Brexit Ευρώπη. Τίποτα σπουδαίο δεν θα προκύψει από αυτή τη συνάντηση, αλλά μια συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να ξεκινήσει με σοβαρότητα μετά τον γύρο εκλογών του επόμενου έτους. Με το AFD ως το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, που πλαισιώνεται από το FDP, και ένα διαιρεμένο CDU/CSU, δεν μπορώ να δω καμία σοβαρή πρόοδο προς την κατεύθυνση περαιτέρω ολοκλήρωσης.

Οι εκλογές της Γερμανίας, παρόλα αυτά, έχουν μεγάλη σημασία. Και, για να παραφράσω τον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι κίνδυνοι γέρνουν σταθερά προς την αρνητική πλευρά.

ft.com

Διαβάστε περισσότερα