Παλαιστίνη: Η επόμενη μέρα

Η αναγνώριση της Παλαιστίνης ως «κράτους παρατηρητή» από την συντριπτική πλειοψηφία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ προσφέρει ελάχιστες προοπτικές για μεγαλύτερη επιρροή στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Παρόλα αυτά, θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά στα διεθνή δικαστήρια. Η επίσημη αναγνώριση κρατικής υπόστασης, ακόμη και χωρίς την πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ, θα μπορούσε να είναι αρκετή ώστε να συμμετέχουν οι Παλαιστίνιοι

 στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, όπου τα κράτη μέλη έχουν την εξουσία να παραπέμπουν υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου ή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Με την αναβαθμισμένη θέση τους στον ΟΗΕ, οι Παλαιστίνιοι μπορούν πλέον να επιχειρήσουν να ζητήσουν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο την παραπομπή της ισραηλινής κυβέρνησης για εγκλήματα πολέμου.

Η απειλή του λεγόμενου «lawfare» (νομικού πολέμου) εμπόδισε ήδη κάποιους ισραηλινούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, από φόβο μήπως συλληφθούν ως εγκληματίες πολέμου.

Οι Παλαιστίνιοι σχεδίαζαν καιρό να χρησιμοποιήσουν το καθεστώς μη μέλους στον ΟΗΕ, για να εισέλθουν στο ΔΠΔ. Ένας παλαιστίνιος διπλωμάτης, μιλώντας στο International Crisis Group, αποκάλεσε τη στρατηγική «νομική ή διπλωματική ιντιφάντα» ενάντια στο Ισραήλ.  Όταν ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς απευθύνθηκε στα Ηνωμένα Έθνη τον Σεπτέμβριο, κατηγόρησε το Ισραήλ για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας τηρούν αυστηρά το διεθνές δίκαιο και υποστηρίζουν ότι πραγματικός στόχος για τις κατηγορίες των Παλαιστινίων είναι να απομονώσουν το Ισραήλ.

Την περασμένη άνοιξη, πρώην γενικός εισαγγελέας του ΔΠΔ απέρριψε αίτημα της Παλαιστίνης για την ποινική δίωξη των ενεργειών του Ισραήλ στη Γάζα κατά τον πόλεμο με τη Χαμάς την περίοδο 2008-2009, σημειώνοντας ότι η Παλαιστίνη ήταν μόνο ένας φορέας παρατηρητής στον ΟΗΕ.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης είναι ένας διεθνής χώρος, όπου τα άτομα μπορούν να κατηγορηθούν ποινικά. Και οι 117 χώρες που κύρωσαν το Καταστατικό της Ρώμης, το οποίο δημιούργησε το δικαστήριο, δεσμεύονται να παραδίδουν τους υπόπτους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ δεν έχουν προσχωρήσει στο Καταστατικό της Ρώμης, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει τους Παλαιστίνιους να επιδιώξουν περιπτώσεις αναφερόμενοι στη συνθήκη. Τα εντάλματα σύλληψης και οι αποφάσεις του ΔΠΔ έχουν γεωπολιτική βαρύτητα, ακόμα και όταν δεν μπορούν να εκτελεστούν. Φυσικά, αν οι Παλαιστίνιοι μπουν στο νομικό πεδίο μάχης, υπάρχει  ο κίνδυνο να κατηγορηθούν και αυτοί.

Κάποιοι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι, όπως και οι δικηγόροι σε οποιαδήποτε νομική μάχη, τόσο οι Παλαιστίνιοι όσο και οι Ισραηλινοί έχουν υπερβάλει σε ένα ζήτημα που είναι πολύ περισσότερο από ένα πολιτικό δράμα. «Η ανησυχία ότι κάτι θα αλλάξει δραματικά είναι υπερβολή» σχολιάζει ο Brooks Rosa, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο Georgetown University. Αρκετοί δυτικοί διπλωμάτες μάλιστα φοβούνται ότι το νέο καθεστώς θα κάνει πιο δύσκολες τις διαπραγματεύσεις,