Ουκρανία: Μια «μονομερής» συμφωνία;

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ανακοινώθηκε στο Μινσκ την Πέμπτη χαιρετίστηκε από τον υφυπουργό Τζον Κέρι και τους ευρωπαίους ηγέτες ως ένα πιθανώς πολύ σημαντικό βήμα που θα μπορούσε να λήξει επιτέλους την πικρή διαμάχη στην Ουκρανία. Αλλά ενώ η συμφωνία μπορεί να πετύχει την κατάπαυση του πυρός από τα μέσα Φεβρουαρίου, είναι πιθανό να αφήσει τη Ρωσία και τους αυτονομιστές που υποστηρίζει, έχοντας το πάνω χέρι στην ανατολική Ουκρανία επί μήνες, αν όχι περισσότερο. Αυτό οφείλεται

στο γεγονός ότι η συμφωνία καθυστερεί την επίλυση ενός κεντρικού ζητήματος - της αποκατάστασης του ελέγχου των ανατολικών συνόρων της Ουκρανίας με τη Ρωσία - και δεν ορίζει προθεσμία για την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων, των όπλων και του εξοπλισμού από την Ουκρανία.

«Η συμφωνία πιθανόν ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να επιτύχει ο Ποροσένκο υπό δύσκολες συνθήκες, με τη Ρωσία να συνεχίζει να στηρίζει τους αυτονομιστές», δήλωσε ο Steven Pifer, ένας πρώην Αμερικανός πρέσβης στην Ουκρανία. «Αλλά το Μινσκ ΙΙ θέτει δύσκολα ρωτήματα και αναβάλει δύσκολα ζητήματα» πρόσθεσε. «Είναι μια εύθραυστη συμφωνία, που απαιτεί καλή πίστη και συνέχιση από κόμματα που έχουν δείξει ελάχιστα από αυτά τα στοιχεία στο παρελθόν».

Από την αρχή, η Γερμανία και η Γαλλία δήλωσαν ότι στόχος τους ήταν να βρουν έναν τρόπο για να εκτονωθεί η σύγκρουση - και να αποτρέψουν τις ΗΠΑ από την ανάγκη να εξετάσουν την αποστολή αμυντικών όπλων στους Ουκρανούς – βρίσκοντας ένα σχέδιο για την υλοποίηση της ειρηνευτικής συμφωνίας που ανακοινώθηκε στο Μινσκ το Σεπτέμβριο.

Αυτή η προηγούμενη συμφωνία έχει παραβιαστεί τακτικά από τη Ρωσία και τους αυτονομιστές, είπαν Δυτικοί αξιωματούχοι. Έτσι, η πρόκληση δεν ήταν μόνο να πετύχουν μια κατάπαυση του πυρός, αλλά και να βρούνε έναν τρόπο για μια μόνιμη, ευρύτερη συμφωνία.

Η προσέγγιση που επιδίωξαν Γερμανία και Γαλλία ήταν να διαπραγματευτούν ένα νέο σχέδιο με τους Ρώσους και τους Ουκρανούς, το οποίο θα υλοποιηθεί σε φάσεις. Αλλά όπως σχεδιάστηκε η συμφωνία, μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία έμειναν για το τέλος της διαδικασίας εφαρμογής. Μια σημαντική ανησυχία για την Ουκρανία και τη Δύση, για παράδειγμα, είναι η αποκατάσταση του ελέγχου των συνόρων της Ουκρανίας, τα οποία όπως υποστηρίζει το ΝΑΤΟ το Κρεμλίνο έχει παραβιάσει κατ 'επανάληψη, στέλνοντας στρατεύματα και βαρέα όπλα στην ανατολική Ουκρανία.

«Η θέση των ΗΠΑ, καθ’ όλη τη διάρκεια, ήταν ότι τα διεθνή σύνορα ειδικά δεν θα πρέπει να αποτελούν θέμα αναβολής, διότι αυτό που δεν θέλουμε είναι μια κατάσταση όπου έχουμε μια συμφωνία που εφαρμόζεται μερικώς και αφήνει άλυτο το ζήτημα αυτό» δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στους δημοσιογράφους που συμμετείχαν σε συνέδριο για την ασφάλεια στη Γερμανία το Σάββατο.

Η συμφωνία, στην πραγματικότητα, αντιμετωπίζει το ζήτημα. Αλλά επισημαίνει ότι η διαδικασία αποκατάστασης του «πλήρους ελέγχου των κρατικών συνόρων από την κυβέρνηση της Ουκρανίας σε όλη την περιοχή των συγκρούσεων» πρόκειται να συμβεί μέχρι το τέλος του 2015. Και θα συμβεί μόνο αν στη συνέχεια γίνουν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που θα αποκεντρώσουν την εξουσία στις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ και διεξαχθούν τοπικές εκλογές.

Ένας ανώτερος Δυτικός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να κρατήσει την ανωνυμία του, είπε ότι η καθυστέρηση στην αποκατάσταση του ελέγχου των συνόρων της Ουκρανίας ήταν μια σημαντική αδυναμία στη συμφωνία και εξέφρασε την ανησυχία ότι οι τοπικές εκλογές θα μπορούσαν να τεθούν υπό σοβαρή αμφισβήτηση εάν τα σύνορα της Ουκρανίας μείνουν ανοιχτά για τους Ρώσους πράκτορες και εργάτες. Υπάρχουν και άλλες ασάφειες, σύμφωνα με αξιωματούχους. Η συμφωνία ζητά τον αφοπλισμό των παράνομων ομάδων. Αλλά οι αυτονομιστές μπορεί να υποστηρίζουν ότι οι παραστρατιωτικές ομάδες τους δεν είναι παράνομες και ότι, επομένως, η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται σε αυτούς.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έστειλαν εκπρόσωπο στις συνομιλίες στο Μινσκ, αλλά συνεργάστηκαν στενά με τους συμμάχους τους. Ο Κέρι επαίνεσε τη Γερμανία και τη Γαλλία για τις προσπάθειές τους την Πέμπτη, σημειώνοντας ότι το σημαντικό έργο βρίσκεται μπροστά μας. «Τα μέρη έχουν μακρύ δρόμο μπροστά τους πριν από την επίτευξη της ειρήνης και την πλήρη αποκατάσταση της κυριαρχίας της Ουκρανίας», δήλωσε ο Κέρι την Πέμπτη. «Εμείς θα κρίνουμε τη δέσμευση της Ρωσίας και των αυτονομιστών από τις πράξεις τους, και όχι από τα λόγια τους», είπε. «Όπως έχουμε δηλώσει εδώ και καιρό, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι διατεθειμένες να εξετάσουν την ακύρωση των κυρώσεων στη Ρωσία, όταν οι συμφωνίες του Σεπτεμβρίου του 2014 και η τωρινή στο Μινσκ εφαρμοστούν πλήρως. Αυτό περιλαμβάνει μια πλήρη κατάπαυση του πυρός, την απόσυρση όλων των ξένων στρατευμάτων και εξοπλισμού από την Ουκρανία, την πλήρη αποκατάσταση του ελέγχου των ουκρανικών συνόρων, καθώς και την απελευθέρωση όλων των ομήρων».

www.nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα