Ο Σαμαράς για τον Ελύτη

Δεκάδες ανέκδοτες επιστολές και φωτογραφίες του Οδυσσέα Ελύτη, ένα αρχειακό υλικό τεράστιας πολιτισμικής αξίας επιστρέφει στην Ελλάδα. Τα ανέκδοτα ντοκουμέντα δωρίζει ο επίσημος μεταφραστής του Ελύτη στη Γαλλία Ξαβιέ Μπορντ, στον καθηγητή, αναπληρωτή τομέα Πολιτισμού της Νέας Δημοκρατίας Δημοσθένη Δαββέτα. Αύριο ο κ. Δαββέτας

θα παραδώσει το ανεκτίμητο υλικό στον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά στη διάρκεια εκδήλωσης με θέμα τον Οδυσσέα Ελύτη και το έργο του που διοργανώνει το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής στο ξενοδοχείο Κάραβελ, στις 6 το απόγευμα. Τελικός αποδέκτης της μεγάλης προσφοράς θα είναι η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, όπου φυλάσσονται οι επιστολές που ο κ. Μπορντ απέστειλε στον ποιητή.

Τα ανέκδοτα ντοκουμέντα για τον Ελύτη θα εκδοθούν σε βιβλίο το οποίο προλογίζει ο Αντώνης Σαμαράς ως εξής:

Την ίδια μέρα, μεσημέρι ήταν που πέθανε ο Ποιητής, βρέθηκα αμέσως στη Σκουφά. Δίπλα του ήταν μόνο η δική του Ιουλίτα.

Με ειδοποίησαν ότι το ίδιο απόγευμα θα μιλούσαμε για εκείνον στη Βουλή.  

Συγκινημένος και ευγνώμων που μου είχε δώσει ο Θεός και η τύχη το προνόμιο να βρεθώ πολύ κοντά του στα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, είπα, στην ξεχωριστή αυτή τελετή μνήμης, λίγα λόγια για τον Ποιητή.

Ήταν δύσκολες οι στιγμές. Πώς να περιγράψεις έναν γίγαντα που έκλεισε για πάντα τα γεμάτα Αιγαίο μάτια του; Μάτια που είχαν χαρίσει στον κόσμο ολόκληρο και στον κάθε Έλληνα εκατομμύρια νέες αισθήσεις πολιτισμού, σοφίας, υπερηφάνειας και φιλοπατρίας.

“… Ο Ποιητής σιώπησε. Ο στίχος, όμως, του Οδυσσέα Ελύτη έμεινε πάνω στο μικρό γραφείο του, εκεί που εργάστηκε, μέχρι και την τελευταία στιγμή. Μας άφησε σε δύσκολες ώρες, ακόμα και την ώρα που το Αιγαίο µας, το δικό του Αιγαίο, αναταράσσεται. Το Αιγαίο που εκείνος µε τη μοναδική του τέχνη, στη συνείδηση όλου του κόσμου, το είχε ήδη βαφτίσει από χρόνια, αυτό που είναι, Ελληνικό.

Γι’ αυτήν  την Ελλάδα έγραφε πάντα, που είναι ολιγαρκής και απαιτητική συνάμα. Γυμνή και αρμοσμένη στη χρυσή τομή των ανέμων, µε το ασβεστοχρισμένο τοιχάκι µιάς εκκλησίας, πάνω από την πιο θαμπωτική θάλασσα. Γι’ αυτήν την Ελλάδα, πάντα έγραφε:

«Τιμή στην Ελαία, για την εγνωσμένη της φρόνηση, στο μάρμαρο για το ένα κάτι απόλυτο που αντιπροσωπεύει, στο  θαλασσινό βράχο για τη μνήμη των πατέρων πάντων».

Η Ελλάδα για τον Ελύτη είναι μια συγκεκριμένα αίσθηση και «θα άξιζε να βρεθεί γι’ αυτήν ένα γραμμικό σύμβολο, γιατί είναι αίσθηση μοναδική που η ανάλυσή της αναπαράγει αυτόματα, σε κάθε στιγμή, την ιστορία της».

 Πονούσε ο Ελύτης για την Ελλάδα, σαν να δεχόταν ο ίδιος τα χτυπήματα που δέχεται η Χώρα µας. Τα είχε πάντα µε τους μεγάλους. Γράφει κάπου: «Λαοί νέοι και μικροί σαν το δικό µας, γεμάτοι από χυμούς και δυνάμεις  οστικές, εξαναγκάζονται με τον ένα  ή τον άλλο τρόπο να ευθυγραμμιστούν µε τους μεγάλους και ισχυρούς, που έχουν χάσει κάθε ικµάδα και συντηρούνται με προπαρασκευασμένους ορούς πολιτισμού».

Στο τελευταίο του βιβλίο, «τον Κήπο µε τις Αυτα