Ο κόσμος το 2016

Καθώς οι παλιές γεωπολιτικές πραγματικότητες επανεμφανίζονται σε ολόκληρη την Ευρασία και οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν κολλήσει στην ύφεση, το 2016 θα είναι ένα ανησυχητικό έτος για μεγάλο μέρος του κόσμου, "προβλέπει" το Stratfor.

Ένα λογικό μέρος για να ξεκινήσουμε είναι η χώρα που γεφυρώνει την Ευρώπη και την Ασία: η Τουρκία. Αυτό είναι το έτος κατά το οποίο η Τουρκία, νευρική αλλά περισσότερο πολιτικά συνεκτική απ' ό,τι ήταν πέρυσι, θα κάνει πιθανή μια στρατιωτική κίνηση στην βόρεια Συρία, ενώ προσπαθεί να διευρύνει την παρουσία της στο βόρειο Ιράκ. Η Τουρκία όχι μόνο θα αντιμετωπίσει

το Ισλαμικό Κράτος, αλλά θα κρατήσει επίσης την κουρδική επέκταση υπό έλεγχο, καθώς ανεβάζει τον πήχη στις αντιπαραθέσεις με τους παλιούς της αντιπάλους, τη Ρωσία και το Ιράν.

Το τελευταίο πράγμα που θέλει η Ρωσία είναι μια αντιπαράθεση με την Τουρκία, τον φύλακα της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου, αλλά η αντιπαράθεση είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφύγει. Η Ρωσία ρισκάρει την διεύρυνση των επιχειρήσεών της το τρέχον έτος, καθώς αυξάνει τη συμμετοχή της στο πεδίο της μάχης της Συρίας. Αλλά το Ισλαμικό Κράτος θα είναι μόνο ένα μέρος της εστίασης της Μόσχας στη Συρία. Η Ρωσία θα προσπαθήσει να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε συμβιβασμό που θα επιβραδύνει την Δυτική ώθηση στην ρωσική πρώην Σοβιετική Ένωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι πρόθυμες να διαπραγματευτούν σχετικά με θέματα τακτικής, αλλά θα αρνηθούν στη Μόσχα την εξουσία που επιδιώκει, συνδέοντας την αντιτρομοκρατική συνεργασία με μια ευρύτερη συζήτηση στρατηγικής. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα προσπαθήσει αντ' αυτού να καλύψει τους ευρωπαίους συμμάχους στην πρώτη γραμμή με τη Ρωσία.

Ανεξάρτητα από τα δευτερεύοντα κίνητρα των συμμετεχόντων, μια εντατική στρατιωτική εκστρατεία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους σίγουρα θα βλάψει τον πυρήνα της μαχητικής ομάδας. Ωστόσο, το νεοσύστατο χαλιφάτο δεν θα εξαλειφθεί το τρέχον έτος. Η έλλειψη αξιόπιστων χερσαίων δυνάμεων θα εμποδίσει την εκστρατεία ενάντια στο ISIS. Και όσο πιο πολύ αποδυναμώνονται οι συμβατικές δυνατότητες του Ισλαμικού Κράτους, τόσο πιο έντονα η ομάδα και τα παρακλάδια της θα προσπαθήσουν να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές επιθέσεις έξω από τη Μέση Ανατολή, για να διατηρήσουν την σημασία τους. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει στον ανταγωνισμό εντός της τζιχάντ, καθώς οι φατρίες της Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο, το Μαγκρέμπ, τη Δυτική Αφρική και τη Νότια Ασία θα προσπαθήσουν να συμβαδίσουν.

Η απειλή της τζιχάντ θα τροφοδοτήσει την ισλαμοφοβία στη Δύση και έχει καταλυτικό ρόλο στον κατακερματισμό της Ευρώπης. Οι έλεγχοι στα σύνορα και το αίτημα για τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας θα εξασθενίσουν την αρχή της ΕΕ που επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Τα κλειστά σύνορα θα δημιουργήσουν συμφόρηση των μεταναστών στα Δυτικά Βαλκάνια, μια περιοχή που είναι ήδη γεμάτη με εθνοτικές και θρησκευτικές εντάσεις.

Αλλά η κύρια ιστορία στην Ευρώπη για το 2016 θα επικεντρωθεί στη Γαλλία και στη Γερμανία, τους δύο πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και οι δύο θα προετοιμάζονται για τις εκλογές του 2017, και οι δύο θα κλίνουν σε μια πιο εθνικιστική και ευρωσκεπτικιστική κατεύθυνση. Με την πάροδο του χρόνου, η Γερμανία θα γίνει πιο ωμή και πολύ λιγότερο πρόθυμη να συμβιβαστεί σε θέματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η συνέχιση της ποσοτικής χαλάρωσης και άλλη μια χρονιά με χαμηλές τιμές στο πετρέλαιο θα έχουν ανακουφιστικό αποτέλεσμα στις βαθύτερα τριβές στην Ευρώπη, καθώς οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων συνεχίζουν να υποφέρουν. Η προσθήκη του ιρανικού πετρελαίου στην αγορά κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους θα αντισταθμίσει την πτώση της παραγωγής των ΗΠΑ. Οποιαδήποτε αλλαγή στην παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας θα έρθει αργότερα μέσα στο έτος, αφού το Ριάντ αξιολογήσει τις επιπτώσεις των τιμών από την επιστροφή του Ιράν, καθώς και την επίδραση στους αμερικανούς παραγωγούς σχιστόλιθου. Οποιαδήποτε προσπάθεια του Ριάντ να συντονίσει μια μείωση της παραγωγής με το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα έρθει μόνο μετά την αξιολόγηση αυτή. Ανεξάρτητα από την επίδραση του Ιράν, η Σαουδική Αραβία θα εξακολουθεί να είναι έτοιμη να αναλάβει περισσότερο χρέος και να μειώσει τα αποθέματα για να αντιμετωπίσει τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου.

Ούτε και η Κίνα θα επιφέρει ανακούφιση στις τιμές των εμπορευμάτων. Η αύξηση της κατανάλωσης θα χαλαρώσει καθώς το Πεκίνο αγωνίζεται να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις εν μέσω εντεινόμενων διαφωνιών στην ελίτ του Κόμματος. Ακόμη και αν το Πεκίνο αντιμετωπίσει την απειλή διάσπασης του κόμματος, θα εξακολουθεί να έχει αρκετό οικονομικό βάρος ώστε να προσφέρει κίνητρα στα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας για να αντισταθμίσουν μια ισχυρότερη παρουσία της ασφάλειας των ΗΠΑ στην περιοχή.

Οι χαμηλές τιμές των βασικών εμπορευμάτων και η άνοδος των επιτοκίων των ΗΠΑ, οι οποίες επηρεάζουν τα νομίσματα, θα σημάνουν επίσης μια άλλη δύσκολη χρονιά για το μεγαλύτερο μέρος της Λατινικής Αμερικής. Η απειλή της μομφής θα κρέμεται πάνω από την πρόεδρο της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ και θα κάνει ακόμα πιο δύσκολο το επενδυτικό κλίμα στη Βραζιλία σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η Αργεντινή μπορεί να έχει έναν νέο, μεταρρυθμιστή πρόεδρο, αλλά η μάχη του με τον υψηλό πληθωρισμό και οι ελλείψεις σε ξένο νόμισμα σημαίνει ότι οποιεσδήποτε κινήσεις για να εξοφλήσει το χρέος και να αυξήσει τα μέτρα προστατευτισμού θα είναι περιορισμένες. Στη Βενεζουέλα, το τέλος του κινήματος του Τσάβες πλησιάζει. Το εμπόλεμο Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας θα κατακερματιστεί τελικά υπό την αυξανόμενη πολιτική και οικονομική πίεση και η χώρα κινδυνεύει να αθετήσει τις υποχρεώσεις του εξωτερικού χρέους της κατά το τρέχον έτος.

Τα καθοριστικά γεγονότα του 2016 θα αυξήσουν την ανησυχία σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας σε αυτό που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ένα ακόμη πιο ταραχώδες 2017 και μια σειρά από συγκρούσεις που δημιουργούνται έρχονται στο προσκήνιο. Το βασικό πράγμα που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι όλες αυτές οι τάσεις συνδέονται. Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας, ο αυξανόμενος εθνικισμός στην Ευρώπη, η επανεμφάνιση της Τουρκίας και άλλα γεωπολιτικά ρεύματα είναι αλληλένδετα και τρέφονται το ένα από το άλλο. Θα παραμείνουμε επικεντρωμένοι στην ευρύτερη εικόνα το 2016, γιατί υπάρχει μια πολύ πιο σύνθετη εξέλιξη το 2017.

stratfor.com

Διαβάστε περισσότερα