Ο ευρωπαϊκός Πόλεμος της Φθοράς

Κατά τη διάρκεια του πολέμου της φθοράς που ακολούθησε την ήττα της Αιγύπτου τον Ιούνιο του 1967, με το Ισραήλ, οι υποκείμενες εντάσεις μολύνθηκαν. Ενώ οι παραλληλισμοί με την σημερινή ευρωπαϊκή κρίση χρέους απέχουν πολύ –καθώς  η απειλή είναι οικονομική και όχι στρατιωτική – υπάρχει μια πραγματική αίσθηση του «ούτε ειρήνη, ούτε πόλεμος» γράφει ο Mohamed A. El-Erian, CEO της επενδυτικής PIMCO, στο

Ήμουν εννιά χρονών όταν η Αίγυπτος άρχισε αυτό που έγινε γνωστό ως «πόλεμος φθοράς»  με το Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου “χωρίς πόλεμο και χωρίς ειρήνη”, οι υποκείμενες εντάσεις φούσκωναν και μια εύθραυστη ηρεμία διακοπτόταν περιοδικά από τις ένοπλες αψιμαχίες. Ο πόλεμος της φθοράς ακολούθησε τον πόλεμο του Ιουνίου του 1967, στον οποίο η Αίγυπτος – προς έκπληξη των περισσοτέρων πολιτών της και του έξω κόσμο – είχε ηττηθεί πλήρως. Η πολεμική της αεροπορία και ο στρατός είχαν συντριβεί, ενώ το Ισραήλ είχε καταλάβει όλη την χερσόνησο του Σινά.

Ο στρατός του Ισραήλ, που είχε παραταχθεί στην ανατολική όχθη της διώρυγας του Σουέζ, απείχε μόλις σχεδόν 100 χιλιόμετρα από το Κάιρο. Και καθώς τα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εξακολουθούσαν να ελέγχουν τον εναέριο χώρο, η  πρωτεύουσα της Αιγύπτου και μεγάλα αστικά κέντρα της ήταν εκτεθειμένα σε μεγάλο βαθμό. Η επίσημη αφήγηση δεν αντανακλά και πολλά από αυτά. Είτε στην κρατική τηλεόραση ή στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση εφημερίδες – εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ελευθερία του Τύπου, Internet, ή καλωδιακή-  διαβεβαίωναν τους πολίτες ότι η Αίγυπτος είχε ανακτήσει τον έλεγχό της. Αλλά γνώριζαν πολλά περισσότερα.

Μέχρι σήμερα, θυμάμαι έντονα την αίσθηση της γενικής ανησυχίας που επικρατούσε μεταξύ των πολιτών, η οποία επιτεινόταν από τη βαθιά τους ανησυχία για το τι επιφυλάσσει το μέλλον. Οι άνθρωποι φοβούνταν να επενδύσουν και πολλοί αναρωτιόντουσαν αν θα έπρεπε να μεταναστεύσουν σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Χωρίς να έχουν αντιμετωπιστεί τα βασικά ζητήματα, τον πόλεμο της φθοράς ακολούθησε ένας άλλος πλήρους κλίμακας πόλεμο το 1973 – αφήνοντας και πάλι έκπληκτους τους περισσότερους ανθρώπους μέσα και έξω από την Αίγυπτο. Αυτή τη φορά, οι αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις κέρδισαν μια σειρά από τις πρώτες μάχες και εξασφάλισαν την κατάπαυση του πυρός, επανακτώντας μέρος του Σινά και θέτοντας τις βάσεις για την ειρηνευτική συμφωνία του 1979 με το Ισραήλ.

Δεν ανατρέχω σε αυτή την ιστορία για να κάνω έναν παραλληλισμό με την πρόσφατη ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, η οποία μόλις πριν από μερικές εβδομάδες είχε ως αποτέλεσμα πολλούς θανάτους αμάχων, κατά κύριο λόγο στη Γάζα. Μάλλον, το κάνω επειδή βλέπω πάρα πολλές ομοιότητες με το τι συμβαίνει στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους.

Οι ευρωπαίοι πολίτες – ιδιαίτερα στις περιφερειακές οικονομίες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία – είναι ανήσυχοι. Η ανεργία είναι απαράδεκτα υψηλή και εξακολουθεί να αυξάνεται. Οι οικονομίες τους εξακολουθούν να καταρρέουν, οδηγώντας σε αθροιστικές συρρικν