Ο αναμμένος πυρσός της γλώσσας κινδυνεύει να σβήσει...

Η ''λογική αρχίζει με τον έρωτα'', λέει ο καθηγητής Χ. Γιανναράς και ο έρωτας, αυτό το μαγικό συναίσθημα που σε παρασύρει, σε συγκινεί, σε καθηλώνει και σε κάνει να νιώθεις, να αισθάνεσαι, ν' αφουγκράζεσαι τους χτύπους της καρδιάς σου και να λες πως ζεις την ωραιότερη πλευρά της ζωής, είναι μια μικρή, τρισύλλαβη λέξη, που καταγράφει σαν παλμογράφος τη χαρά, την οδύνη, την αβεβαιότητα, τη λαχτάρα, την έκσταση, το δώρο ευλογίας του πλουσιόδωρου Θεού προς τον άνθρωπο...

'' Ο έρωτας,

όνομα ουσιαστικόν,

πολύ ουσιαστικόν,

ενικού αριθμού,

γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού,

γένους

Η μαγεία του έρωτα συναγωνίζεται εκείνην της γλώσσας μας, της πολύμορφης και πολυκύμαντης εθνικής μας γλώσσας, που τραβάει τα ''πάθια'' του κόσμου, αφού κακοποιείται και υποβαθμίζεται καθημερινά σ' όλες τις κοινωνικές ποικιλίες και γεωγραφικές διαλέκτους της.

Είναι το ''ομόγλωσσον'' των Ελλήνων που δεν καταδεχόμαστε πλέον σαν θεϊκό κληροδότημα των προγόνων μας και γι' αυτό το... μπολιάζουμε με ξενικές λέξεις, μπόλικη αγραμματοσύνη, ανεκδιήγητους σολοικισμούς, φτωχό λεξιλόγιο και λάθη πρωτοφανούς έκφρασης που μπορούν να μετατρέψουν στο αποκορύφωμά τους τις ''αντιπυρικές'' ζώνες σε ''αντιπυρηνικές'' ή και ''αντιπυριτιδικές''...

Το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών το επωμίζεται φυσικά η υποβαθμισμένη παιδεία, αλλά εξίσου μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν τα ΜΜΕ, κυρίως τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά, που δεν έχουν τη δυνατότητα των εντύπων μέσων ενημέρωσης στα οποία υπάρχουν διορθωτές, για να ελέγξουν τα κείμενα των ρεπόρτερ.

Αποτέλεσμα αυτού είναι να μεταβάλλονται σε πομπούς γλωσσικής ανεπάρκειας και ακρωτηριασμένου λόγου με χρήση ξενικών λέξεων, μιας... ''ανθολογίας'' αργκό και περιορισμένου λεξιλογίου με εμφανείς απλουστευτικές τάσεις, ασυνταξίες και κακόσχημους νεολογισμούς.

Με τον τρόπο αυτό, όμως, περιορίζονται οι προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η ακρόαση ή η τηλεθέαση μπορεί να συμβάλει στη γλωσσική καλλιέργεια και την υιοθέτηση σωστών προτύπων λόγου. Για να γίνει αυτό, όμως, απαιτείται έλεγχος της εκπεμπόμενης απ' τα Μέσα ποιότητας λόγου και χρήση σωστών γλωσσικών προτύπων.

Ευκταίο θα ήταν, βέβαια, να υπάρχουν και εκπομπές γλωσσικής παιδείας - εν είδει παιχνιδιού, ίσως - που θα επισημαίνουν τα συνήθη λάθη έκφρασης, ώστε να γίνονται αυτά παραδείγματα προς αποφυγή. Ή, ακόμα, να ενταχθούν στα προγράμματα των ΜΜΕ ποιοτικά ''ένθετα'' που να συνδέουν τη γλώσσα με τη σκέψη, μια και είναι ζεύγος αλληλένδετο.

Σε κάθε περίπτωση τόσο η συρρίκνωση όσο και η κανονοκρατία της γλώσσας την κάνουν είτε να φτωχαίνει λεξιλογικά είτε να μοιάζει ταριχευμένη μες στους κανόνες που τη συνοδεύουν. Η γλώσσα όμως δεν έχει στατική, αλλά δυναμική ενέργεια. Είναι ζωντανή λαλιά, που εκφράζει τον εξελισσόμενο εσωτερικό εαυτό μας, τις σκέψεις, τις αγωνίες, τα συναισθήματά μας σε όλες τις ορμές και τις αποχρώσεις τους.

Αυτός ο γλωσσικός ελληνικός θησαυρός, που είναι ο συνεκτικός κρίκος των Ελλήνων στο διάβα των αιώνων, κυοφορεί - μέσα απ' τις λεκτικές εικόνες του - την εθνική μας ταυτότητα και μας θυμίζει τη συνέχεια της ύπαρξης του ελληνισμού από την αρχαιότητα έως τώρα. Κυοφορεί τον ίδιο τον πολιτισμό μας, που είναι μοναδικός, όπως είναι μοναδική και η γλώσσα μας.

Για τον λόγο αυτό πρέπει να την προφυλάξουμε πάση θυσία, αφού χωρίς αυτήν δε θα υπάρχει ελληνική μοναδικότητα, ελληνική παιδεία. Θα σβηστεί άδοξα μέσα στον χρόνο ο αναμμένος πυρσός της που διαλαλούσε στα πέρατα της Γης τον ελληνικό τρόπο έκφρασης, την ελληνική ιστορία και τη δημοκρατία...

''Κρινιώ Καλογερίδου'' (Βούλα Ηλιάδου)

Διαβάστε περισσότερα