Κάρλες Πουιγκντεμόντ: Ο νέος πρόεδρος της Καταλονίας είναι ακόμα πιο ακραίος από τον τέως

Ο Αρτούρ Μας που πάνω από πέντε χρόνια ως πρόεδρος της Καταλονίας ηγήθηκε στον αγώνα της περιοχής για ανεξαρτησία, παραιτήθηκε στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, μετά την αποτυχία του να σχηματίσει κυβέρνηση. Ο διάδοχός του, Κάρλες Πουιγκντεμόντ, είναι ακόμα πιο ένθερμος οπαδός της απόσχισης. Σε μια ομιλία του το 2013 ορκίστηκε, αναφερόμενος σε έναν καταλανό δημοσιογράφο που εκτελέσθηκε από τον δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο, ότι "οι εισβολείς θα διωχθούν από την Καταλονία" -εννοώντας την ισπανική κυβέρνηση. Πράγματι, η ανεξαρτησία ήταν μακροχρόνια δέσμευση του

Πουιγκντεμόντ, την οποία υποστήριξε το κόμμα του, η κεντροδεξιά Καταλανική Δημοκρατική Σύγκλιση (CDC), επιτρέποντάς του να σχηματίσει κυβέρνηση εκεί όπου ο Μας είχε αποτύχει. Κέρδισε την εμπιστοσύνη του ακροαριστερού κόμματος Υποψηφιότητες Λαϊκής Ενότητας (CUP), τα μέλη του οποίου είχαν μπλοκάρει την επανεκλογή του φιλικού προς τις επιχειρήσεις Μας, αλλά προφανώς θεωρούν τον Πουιγκντεμόντ πιο αξιόπιστο ριζοσπάστη.

Τρεις μήνες μετά τη διενέργεια των εκλογών, το κίνημα ανεξαρτησίας της Καταλονίας έχει πλέον τον έλεγχο της κυβέρνησης της περιοχής. Ο έλεγχος όμως αυτός έχει κάποιο κόστος για την εικόνα που έχουν οι αυτονομιστές. Επί χρόνια, το αυτονομιστικό κίνημα προβάλλεται ως ψύχραιμο και προοδευτικό. Οι υποστηρικτές της συνέχισης της ένωσης με την Ισπανία περιφρονούνται ως αντιδραστικοί, ή ακόμη και κληρονόμοι του Φράνκο. Τώρα, ανώτερα στελέχη του κινήματος για την ανεξαρτησία ανησυχούν ότι θα πρέπει να ταυτιστούν με το CUP, των οποίων οι άγριες και χαοτικές συνελεύσεις φοβίζουν τους συντηρητικούς Καταλανούς της μεσαίας τάξης. Το CDC του Πουιγκντεμόντ παραδοσιακά αντιπροσώπευε μια καθησυχαστική αίσθηση της τάξης. Το μικρό αλλά ισχυρό πλέον CUP αντιπροσωπεύει τη ριζική αλλαγή σε όλα τα μέτωπα.

Η καθαρή εικόνα των αποσχιστικών τάσεων εκφράστηκε στις διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας, στην καταλανική εθνική εορτή της 11ης Σεπτεμβρίου. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τουλάχιστον 600.000 άνθρωποι, ή περίπου το 10% του πληθυσμού, έχουν διαμαρτυρηθεί στις διαδηλώσεις. Στις πολύ εγκάρδιες διαδηλώσεις συμμετέχουν ολόκληρες οικογένειες, με μικρά παιδιά που κρατούν τα χέρια των παππούδων τους, πανό με κόκκινο, χρυσό και μπλε -τα χρώματα της ανεξαρτησίας- "και δεν αφήνουν ούτε ένα σκουπίδι στο δρόμο", υποστηρίζει ο Ζορντί Σάντσες, πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης της Καταλονίας, της ομάδας που οργανώνει τις εκδηλώσεις.

Οι ενωτικοί παραπονιούνται ότι το πολιτισμένο προσωπείο των αποσχιστικών τάσεων κρύβει μια δυσάρεστη αίσθηση ηθικής ανωτερότητας, αλλά βλέπουν επίσης ότι λειτουργεί. "Εγώ το ονομάζω παράγοντα Kumbaya" σχολιάζει ένας αντι-αυτονομιστής Καταλανός οικονομολόγος. Η αίσθηση δικαίου του κινήματος υποβοηθείται από την έντονη παρουσία πολλών μοναχών. Μια από τις πιο γνωστές προσωπικότητες του κινήματος είναι η Τερέζα Φορκάδες, από τους Βενεδικτίνους, η οποία έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Χάρβαρντ. Ο Μας συνήθιζε να ποζάρει δίπλα σε μία από τις μεγαλύτερες οπαδούς του, μία Δομινικανή μοναχή ονόματι Λουσία Καράμ.

Οι περιφερειακές εκλογές στις 27 Σεπτεμβρίου άφησαν το CUP να κρατά την ισορροπία δυνάμεων. Το τίμημα της υποστήριξης του ήταν η αντικατάσταση του Μας, που θεωρείται από το CUP ότι υποστηρίζει τη λιτότητα και ανέχεται τη διαφθορά. Σύμφωνα με τη συμφωνία συνασπισμού, ο Πουιγκντεμόντ θα οδηγήσει τώρα την κυβέρνηση της Καταλονίας σε έναν 18-μηνο "οδικό χάρτη" για την προετοιμασία για την ανεξαρτησία.

Ωστόσο, το σύνταγμα της Ισπανίας δεν επιτρέπει επί του παρόντος οποιαδήποτε κίνηση προς απόσχιση, ούτε υπάρχουν σχέδια για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία. Η κυβέρνηση στη Μαδρίτη, με επικεφαλής το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) του Μαριάνο Ραχόι, έχει δεσμευθεί να μην επιτρέψει οποιαδήποτε απειλή. Ο Πουιγκντεμόντ πρέπει επίσης να εφαρμόσει επιπλέον κοινωνικές δαπάνες 270 εκατ. ευρώ που απαιτούνται από το CUP υπό την συμφωνία συνασπισμού, ακόμη και αν Καταλονία είναι μία από τις πιο χρεωμένες περιφέρειες της Ισπανίας.

Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι Καταλανοί θα υποστηρίξουν μια κυβέρνηση που, ομολογουμένως, βρίσκεται σε αντιπαράθεση. Ο Μας εκτίμησε τις περιφερειακές εκλογές ως δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία που η Μαδρίτη έχει αρνηθεί. Ο συνασπισμός του Μαζί για το Ναι και το CUP, τα οποία υποστηρίζουν τον οδικό χάρτη του, μαζί κέρδισαν πάνω από τις μισές έδρες, αλλά μόνο το 48% των ψήφων. Ακόμη και πολλοί αυτονομιστές αμφιβάλλουν αν αυτό είναι αρκετό. Η άσχημη εσωτερική διαμάχη των τελευταίων εβδομάδων και οι ριζοσπαστικές γελοιότητες του CUP είναι απίθανο να έχουν ενισχύσει την υποστήριξη περαιτέρω.

Οι τάξεις των αυτονομιστών έχουν διογκωθεί δραματικά κατά τα τελευταία χρόνια. Αυτό έγινε χάρη, εν μέρει, στην άρνηση του Ραχόι να εμπλακεί στο καταλανικό αίτημα για περισσότερη αυτοδιοίκηση και τον τοπικό έλεγχο των φόρων. Το πιο σημαντικό, λέει ο Σάντσες, είναι οι νεότεροι ψηφοφόροι, οι οποίοι έδειξαν ενδιαφέρον για την ανεξαρτησία. Αυτό μπορεί να αποτελεί καλό οιωνό για το μέλλον των αποσχιστικών τάσεων. Πολλά εξαρτώνται από το πώς θα ανταποκριθεί η κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη. Δυστυχώς, οι γενικές εκλογές της Ισπανίας στις 20 Δεκεμβρίου άφησαν το κοινοβούλιο τόσο κατακερματισμένο, που ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης θα μπορούσε να πάρει μήνες, ή να χρειαστούν νέες εκλογές. Η Καταλονία μπορεί να έχει ένα νέο πρόεδρο, αλλά το ζήτημα της ανεξαρτησίας της δεν βρίσκεται κοντά σε μία λύση.

economist.com

Διαβάστε περισσότερα