Η σκληρή ατζέντα Νταβούτογλου

Η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέντ Νταβούτογλου στην Αθήνα, εκτός από τις προκλήσεις για το Κυπριακό και τη Θράκη, άφησε πίσω της και ειδήσεις με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όπως προέκυψε, τα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών, εκτός από τις διερευνητικές επαφές για την υφαλοκρηπίδα και τα θέματα που εγείρει η Τουρκία στο Αιγαίο,

Αυτό συνιστά ποιοτική αλλαγή, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι η Τουρκία θα μετακινηθεί από τις θέσεις της για την ΑΟΖ, όπως εξάλλου δεν έχει μεταβάλει τη στάση της και για τα υπόλοιπα θέματα. Ως γνωστόν, η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει επήρεια του Καστελλόριζου στην ΑΟΖ, ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας για την Ελλάδα, καθώς το ελληνικό νησί εξασφαλίζει την προβολή της ελληνικής θαλάσσιας ζώνης σε μια περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος στην οποία εκτιμάται ότι υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων και επιπλέον καθιστά την ελλαδική και την κυπριακή ΑΟΖ συνορεύουσες και εφαπτόμενες.

Η συζήτηση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων διαπραγματευτών για την ΑΟΖ έγινε για πρώτη φορά τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Κωνσταντινούπολη, οπότε η ατζέντα των διερευνητικών επαφών διευρύνθηκε με τη συμπερίληψη σε αυτή του ζητήματος των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πέραν αυτού, πάντως, η επίσκεψη Νταβούτογλου επιβεβαίωσε τις σκληρές τουρκικές θέσεις έναντι της Ελλάδας, οι οποίες ενσωματώνουν το διαχρονικό αναθεωρητικό πλαίσιο της Αγκυρας. Η εμμονή στον ισχυρισμό περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη, την οποία επανέλαβε σε ελληνικό έδαφος ο Τούρκος ΥΠΕΞ λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έθεσε ευθέως τις διεκδικήσεις της χώρας του σε όλο το θρακικό γεωγραφικό χώρο, δεν αφήνουν αμφιβολία για το σχεδιασμό. Εξάλλου, η κλιμάκωση της τουρκικής ρητορείας περί Θράκης σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο συνοδεύεται από ένταση της δραστηριότητας διάφορων «τουρκικών συλλόγων» στην Ευρώπη, στον ΟΗΕ και σε ποικίλα διεθνή «πολιτισμικά» και άλλα fora.

Η τουρκική παρέμβαση σε εσωτερικά ζητήματα της Ελλάδας εξελίσσεται με χονδροειδή τρόπο. Με αιχμή το θέμα δήθεν «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη, οι «υποδείξεις» της Άγκυρας προς την Αθήνα επεκτείνονται σε γενικές «οδηγίες» και απαιτήσεις για το τι πρέπει να κάνει η χώρα μας συνολικά με τους μουσουλμάνους που βρίσκονται εδώ. Η προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανιστεί ως προστάτρια των μουσουλμάνων που κατοικούν (και) στην Ελλάδα είναι προφανής εδώ και καιρό. Ακόμα και στο θέμα του τζαμιού στον Βοτανικό, για κάποιον «αδιευκρίνιστο» λόγο, η Τουρκία έχει αφεθεί να εμφανίζεται ως ο ειδικός ενδιαφερόμενος.

Είναι χαρακτηριστικά τα όσα δήλωσε σχετικά ο Νταβούτογλου για το υπό ανέγερση τέμενος, αλλά και για τα οθωμανικά μνημεία, ακόμα και για το εάν η Αθήνα είναι και πρέπει να φαίνεται… πολυπολιτισμική: «Σχετικά με το θέμα αυτό (σ.σ.: του τεμένους στον Βοτανικό), τόσο ο πρωθυπουργός, κ. Σαμαράς, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Βενιζέλος, μας ενημέρωσαν ως προς τα πολύ συγκεκριμένα βήματα που έχουν γίνει στα θέματα αυτά. Το ότι υπάρχουν αρχιτεκτονικά μνημεία τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα της πολυπολιτισμικότητας είναι κάτι το οποίο μας τιμά. Έτσι αισθανόμαστε εμείς τουλάχιστον σ’ αυτό το θέμα. Και, βεβαίως, είναι πολύ σημαντικό και για τους επισκέπτες να βλέπουν την πολυπολιτισμικότητα με χειροπιαστές αποδείξεις όταν επισκέπτονται μια πόλη».

Ακόμη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε: «Εγώ έψαχνα το Φετιχιέ τζαμί, το οποίο είδα σε κακή κατάσταση και μου προκάλεσε θλίψη. Σε αντίθεση με το θαυμασμό που αισθάνομαι όταν βλέπω την Ακρόπολη, το Φετιχιέ τζαμί και η θέα του μου προκάλεσαν θλίψη. Νομίζω ότι ταιριάζει στην Αθήνα να αναδεικνύει και διαχρονικά τις πολυπολιτισμικές διαστάσεις της. Νομίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει και συμβάλει πολύ σημαντικά στη διαμόρφωση αυτού του κλίματος και μέσα στο πλαίσιο αυτό γίνονται πραγματικές προσπάθειες αναστήλωσης, αποκατάστασης τέτοιων μνημείων. Νομίζω ότι αυτό είναι ευθύνη κάθε κυβέρνησης, η οποία επιφορτίζεται με το καθήκον της προστασίας των μνημείων πανανθρώπινης αξίας».

Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτά τα δηλώνει ο υπουργός Εξωτερικών μιας κυβέρνησης που θέλει να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και μιας χώρας που έχει επανειλημμένως εξοντώσει τις εθνικές μειονότητες με γενοκτονίες τις οποίες ακόμα και σήμερα αρνείται να αναγνωρίσει. Ειρήσθω εν παρόδω, ο Νταβούτογλου φρόντισε να συναντήσει τους αυτοδιορισμένους, παράνομους μουφτήδες, αφού προηγουμένως είχε φροντίσει να κάνει παρατήρηση στην Ελλάδα επειδή δεν επιτρέπει την εκλογή τους και διορίζει τους νόμιμους μουφτήδες ως θρησκευτικούς λειτουργούς του ελληνικού κράτους.

Ούτε βήμα πίσω στο Κυπριακό

ΤΟ ΑΔΙΑΛΛΑΚΤΟ πρόσωπο της προσπάθειας ετεροβαρούς ικανοποίησης των δικών της θέσεων και συμφερόντων δείχνει η Τουρκία και στο Κυπριακό, με αφορμή τις διαδικασίες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Η απόρριψη της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας ως πλαισίου λύσης, το οποίο θα πρέπει με σαφήνεια να αναφέρεται στην κοινή δήλωση του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, και του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ντερβίς Ερογλου, προκειμένου να ξεκινήσουν οι συνομιλίες, είναι ενδεικτική των τουρκικών προθέσεων. Και προϊδεάζει για το τι στάση θα κρατήσει και στις νέες προσπάθειες επίλυσης του ζητήματος. Ό,τι στάση τηρεί και σε όλα τ’ άλλα…

Λάμπρος Καλαρρύτης στον Τύπο της Κυριακής