Η παγκοσμιοποίηση έγινε μπούμερανγκ

Εργοστάσιο παπουτσιών στην Κίνα

Πριν από μερικά χρόνια είχε κυκλοφορήσει μια ιστορία, που ήθελε τα  λαχανάκια να μεταφέρονται με φορτηγό σε ένα αεροδρόμιο στην άλλη άκρη της Αγγλίας, και από εκεί να τα μεταφέρουν με αεροσκάφος στη Πολωνία, για να πλυθούν και να συσκευαστούν, και στην συνέχεια να τα στέλνουν πίσω στην Αγγλία αεροπορικώς, για να πουληθούν σε σούπερ μάρκετ μερικά μόλις χιλιόμετρα από εκεί που ξεκίνησαν!

Αυτό είναι ακραίο παράδειγμα της παρανοϊκής δυναμικής της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης, αλλά περιγράφει χαρακτηριστικά την απογοήτευση με την άλλοτε

Από τα κινήματα Occupy Wall Street και  Tea Party της Αμερικής, μέχρι την επαναφορά της λαϊκίστικης πολιτικής στην Ευρώπη, οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης είναι πλέον απτές.

Οι Αμερικανοί (κατά μέσο όρο) δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση από ότι ήταν πριν 30 χρόνια. Στην Αγγλία, το διαθέσιμο εισόδημα είναι παγωμένο εδώ και 14 χρόνια. Οι πιθανότητες απασχόλησης σε τομείς όπως είναι τα υφάσματα, τα κεραμουργεία, υποδηματοποιεία, μηχανουργεία, κλπ έχουν εξαφανιστεί, και έχουν αντικατασταθεί από την παραπαίουσα αγορά οικονομικών υπηρεσιών, και αυτήν των ακινήτων.

Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Δύσης σε βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας (φαρμακευτική, αεροδιαστημική, κλπ.) έχει μαραζώσει. Το κόστος του κοινωνικού κράτους, στο οποίο συνηθίσαμε, αυξήθηκε επικίνδυνα, ενώ οι «καλές» συντάξεις που όλοι οι εργαζόμενοι περίμεναν, περιορίζονται σήμερα μόνο στον δημόσιο τομέα, και ακόμη κι αυτό θα αλλάξει στα επόμενα 10 χρόνια. Για αυτό και αμφισβητούνται, όλο και πιο πολύ, τα πλεονεκτήματα της ελεύθερης αγοράς.

Κάποιοι πολέμιοι της παγκοσμιοποίησης, όπως ο Νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz, εστίαζαν στην υποτιθέμενη ζημιά που η απελευθέρωση του δυτικού εμπορίου θα προκαλούσε στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ελάχιστοι συνεχίζουν να το πιστεύουν.

Αντιθέτως, με το να ανοίξει την παγκόσμια αγορά στην Ασία, στη Λατινική Αμερική, και στην Ανατολική Ευρώπη, η Δύση εξαπέλυσε μια μηχανή αυτοκαταστροφής που απειλεί τις συνθήκες διαβίωσης της ίδιας. Μετά από μερικά χρόνια, όπου όλα ήταν φθηνότερα λόγω της παγκοσμιοποίησης, οι όροι της ελεύθερης αγοράς στράφηκαν πλέον εναντίον της Δύσης.

Σίγουρα ο κόσμος ως σύνολο γίνεται πλουσιότερος. Μόνο τη περασμένη δεκαετία, η παγκόσμια οικονομία διπλασιάστηκε σε μέγεθος. Τα περισσότερα όμως πλεονεκτήματα αυτής της οικονομικής άνθησης κατέληξαν στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και στη Δύση σε αυτούς που ήταν ήδη πλούσιοι και προνομιούχοι. Παντού αλλού, το χάσμα του πλούτου έχει αυξηθεί σε πρωτοφανή επίπεδα.

Οι κορυφαίοι επιχειρηματίες της Δύσης αγκάλιασαν την παγκοσμιοποίηση επειδή ανοίγει νέες αγορές, φέρνει νέες ιδέες, και παραγκωνίζει μη παραγωγικούς και προστατευμένους τομείς. Παράλληλα, επιτρέπει χαμηλότερα κόστη παραγωγής, και μεγαλύτερα κέρδη. Κανένας  όμως δεν σκέφτηκε πως αν οι καταναλωτές της Δύσης δεν έχουν εργασία, δεν θα μπορούν να συμμετέχουν, κα