Γερμανικές εκλογές: Ψηφοφόροι αναζητούν κίνητρα

Με τη βοήθεια των διανοουμένων και των celebrities, η αποχή από τις εκλογές έχει γίνει το αναμενόμενο στη Γερμανία. Αλλά η μείωση της προσέλευσης των ψηφοφόρων βλάπτει τη δημοκρατική νομιμότητα, ενισχύει τη δύναμη εκείνων που ώθησαν στη δυσαρέσκεια και θα μπορούσε να επηρεάσει τις εκλογές της Κυριακής, στις οποίες αναμένεται ρεκόρ χαμηλής προσέλευσης ψηφοφόρων, γράφει το Spiegel.

Τα

αρχηγία του κινήματος είναι σε ένα δρόμο στην Κολωνία. Ο χώρος είναι 20 τετραγωνικά μέτρα, οι τοίχοι είναι λευκοί και γυμνοί και υπάρχουν μόνο λίγα φυλλάδια. Το πανό πάνω από την είσοδο, όμως, υπόσχεται μια μεγάλη νέα εποχή: «Ο κοιμισμένος γίγαντας ξυπνά». Ο «κοιμισμένος γίγαντας» είναι όσοι δεν ψηφίζουν και ο Werner Peters, ο πρόεδρος του «Κόμματος των μη – ψηφοφόρων» τον θέλει όρθιο. Ο Peters είναι ένας διανοούμενος που έχει γράψει βιβλία και είναι μια τακτική παρουσία σε φιλοσοφικές συζητήσεις. Ίδρυσε το κόμμα των μη – ψηφοφόρων πριν από 15 χρόνια, για να επισημάνει τις αδυναμίες της πολυκομματικής δημοκρατίας. Όλα αυτά τα χρόνια οι άνθρωποι είτε τον προσέχουν ελάχιστα, ή απλώς διασκεδάζουν μαζί του. Σήμερα, στα 72 του, νιώθει ότι κάτι έχει αλλάξει στη χώρα. «Παρατηρώ ότι η ιδέα μου έχει πλέον πετύχει μια σημαντική ανακάλυψη», λέει. «Είναι η κατάλληλη στιγμή». Το «είναι η κατάλληλη στιγμή» δίνει την αίσθηση ενός συνθήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ωστόσο, η ομάδα του Peters μπορεί να αποδειχθεί γιγαντιαία αυτή την Κυριακή.
Όπως συνέβη ήδη το 2009, ο αριθμός των μη -ψηφοφόρων σε αυτές τις ομοσπονδιακές εκλογές θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των ψήφων για το πιο επιτυχημένο κόμμα. Ο Manfred Güllner, επικεφαλής του ερευνητικού ινστιτούτου Forsa, προειδοποιεί για αποχή ρεκόρ. «Οι φόβοι είναι ότι λιγότερο από το 70 τοις εκατό των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων θα εμφανιστούν». Θα μπορούσε κάποιος να κάνει λόγο για πραγματικό νικητή των εκλογών, αν αυτό δεν ήταν μια ήττα για τη δημοκρατία την ίδια στιγμή.
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν θέμα τιμής το να πας να ψηφίσεις. Μετά την πολιτική και ηθική κατάρρευση της ναζιστικής εποχής, οι Γερμανοί ήθελαν να παρουσιάζονται ως υποδειγματικοί δημοκράτες – στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό. Ήθελαν τουλάχιστον να χρησιμοποιήσουν τη δεύτερη ευκαιρία τους σε αυτό, αφότου πέταξαν τόσο τραγικά την πρώτη ευκαιρία τους στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Παρόλα αυτά, η αποχή των ψηφοφόρων δεν είναι ένα νέο φαινόμενο στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία. Μετά από τις πρώτες δεκαετίες ενθουσιασμού των πολιτών για τις εκλογές, η προσέλευση σταδιακά μειώθηκε και στις τελευταίες εκλογές, το 2009, είχε πέσει στο 70,8 τοις εκατό. Μέχρι τώρα, μη – ψηφοφόροι ήταν κυρίως οι φτωχοί και οι χαμηλής ειδίκευσης, οι οποίοι εδώ και πολύ καιρό γύρισαν την πλάτη τους στην πολιτική, θεωρώντας ότι ήταν «οι εκ των άνω» οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για την τύχη τους. Υπάρχουν επίσης οι πρώην ψηφοφόροι, οι οποίοι έχουν απογοητευθεί βαθιά με τον πρώην αγαπημένο κόμμα τους, αλλά δεν έχουν την καρδιά να ψηφίσουν ένα άλλο. Αυτό εξηγεί γιατί τόσοι πολλοί πρώην ψηφοφόροι του SPD, στον απόηχο των μεταρρυθμίσεων του 2003, μποϊκοτάρουν τις εκλογές .

Μορφωμένοι μη – ψηφοφόροι

Εν τω μεταξύ, έχει προκύψει μια τρίτη ομάδα, που δίνει μια νέα διάσταση στην αποχή, και πάνω απ ‘όλα στην «ποιότητα». Ένα νέο είδος έχει ενταχθεί σε όσους απέχουν: οι μορφωμένοι, πλούσιοι συχνά μη – ψηφοφόροι –οι απέχοντες από τις καλύτερες γειτονιές. Οι νέοι μη ψηφοφόροι δεν ντρέπονται και θεωρούν την αποχή τους σαν ένα αρτοφόριο με τον ιερό άρτο. Μόλις 7 τοις εκατό των μη – ψηφοφόρων που ρωτήθηκαν από το INSA για λογαριασμό της Bild Zeitung έπρεπε να αμυνθούν έναντι της κριτικής από τους φίλους και την οικογένειά τους. Η περιφρόνηση για την πολιτική της Γερμανίας και των κομμάτων της έχει σαφώς διεισδύσει στα υψηλότερα επίπεδα της κοινωνίας.
Ο Πρόεδρος της Bundestag Norbert Lammert μιλά για ένα νέο τύπο «υπεροπτικών μη – ψηφοφόρων». Οι υπεροπτική αυτοί δεν ζουν από τις παροχές των μεταρρυθμίσεων Hartz IV, ούτε διαμαρτύρονται ότι οι πολιτικοί και η κοινωνία τους στερεί την ευκαιρία να αναρριχηθούν υψηλότερα. Αντίθετα, εμφανίζονται με το πρόσχημα των φιλοσόφων, περνούν τον περισσότερο χρόνο τους στα στούντιο της τηλεόρασης και μιλούν κυρίως ειλικρινά και αληθινά. Ο φιλόσοφος Peter Sloterdijk πρόσφατα δήλωσε με κάθε σοβαρότητα ότι δεν ξέρει τι μέρα θα γίνουν οι εκλογές. «Μέχρι στιγμής, αυτό που ήταν πολιτικά λογικό ήταν να επιλέξω το μικρότερο από τα δύο κακά. Τι μπορώ να κάνω, τότε, αν δεν ξέρω ποιο είναι το μικρότερο κακό;» αναρωτιέται ο Sloterdijk, αιτιολογώντας την απόφασή του να μείνει μακριά από τις εκλογές. Ο συνάδελφός του Richard David Precht δήλωσε ότι αυτές οι εκλογές είναι «πιθανόν οι πιο ασήμαντες στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας». Αυτό που προκύπτει από τις χειρονομίες των διανοούμενων μεταφράζεται στο εξής: «όλοι είναι χαζοί, εκτός από μένα».

«Συλλογική απώλεια της ικανότητας για την Ουτοπία»
Οι αλαζόνες θεωρούν τους εαυτούς τους καλύτερους δημοκράτες – καλύτερους από τα κόμματα σε κάθε περίπτωση και τους μέτριους προσωπάρχες τους. Ακολουθούν τα θέματα της εκστρατείας με έκπληξη. Θέλουν να μιλήσουν για τα μεγάλα ζητήματα και διαμαρτύρονται για την έλλειψη οραμάτων για το μέλλον. Ο Precht μιλά για μια «παιδιάστικη εκστρατεία» και καταγγέλλει τις «μη φιλοσοφικές πολιτικές» και τη «συλλογική απώλεια της ικανότητας για την Ουτοπία». Κατακρίνει την όλο και στενότερη ενασχόληση των κομμάτων με τα ίδια θέματα. Υπάρχει, λέει, μόνο ένα ενιαίο «μεγάλο κόμμα». Αυτό το κόμμα ασχολείται με «το περιβάλλον και την Ευρώπη, την εκπαίδευση, την οικογένεια, τα παιδιά, την υγεία».
Είναι αλήθεια ότι στο παρόν δεν υπάρχουν οι μεγάλες ιδεολογικές αψιμαχίες του παρελθόντος, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στα προγράμματα των κομμάτων. Θα ήταν μάλιστα επιθυμητό η αντιπολίτευση να μπορούσε να προβάλει ισχυρές αντίθετες απόψεις σε βασικά ζητήματα, όπως το μέλλον της Ευρώπης ή η μεταστροφή της ενέργειας. Φυσικά, θα ήταν σπουδαίο αν η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν προσπαθούσε τόσο πολύ να ευχαριστήσει τους άλλους για να αποφύγει τις συγκρούσεις για αυτά τα θέματα. Η δημοκρατία ευδοκιμεί στη μάχη των ιδεών και λειτουργεί καλύτερα σε ένα ευρύ φάσμα ιδεών και πιο δυναμικών υπερασπιστών τους.

Αλλά η σημερινή απουσία της πόλωσης δικαιολογείται από το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι πολίτες αναλαμβάνουν τον ρόλο των καταναλωτών. Κατά κάποιο τρόπο, να τους «προσφέρουν» κάτι οι πολιτικοί και όχι να ενημερώνονται σχετικά με το τι οι πολιτικοί τους προσφέρουν. Μπορεί να φταίει το ότι η Μέρκελ θέλει να βάλει τους πολίτες σε βαθύ ύπνο. Αλλά πρέπει να επιτρέψετε στον εαυτό σας να κοιμηθεί;

http://www.spiegel.de/international/germany/decline-in-voter-turnout-in-germany-a-danger-to-democracy-a-923081.html