Γαλλο-γερμανική επίδειξη ενότητας

Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ φιλοξενεί τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και την κυβέρνησή του την Τρίτη, για τον εορτασμό μισού αιώνα μεταπολεμικής συνεργασίας, σε μια περίοδο που οι δύο χώρες αγωνίζονται να σφυρηλατήσουν το κοινό τους όραμα για την Ευρώπη, εν μέσω κρίσης.

Πενήντα χρόνια από τότε που ο Κόνραντ Αντενάουερ και ο Σαρλ Ντε Γκολ υπέγραψαν τη Συνθήκη των Ηλυσίων που σφράγισε τη συμφιλίωση μεταξύ δύο πρώην αντιπάλων, το Βερολίνο

Τη συνάντηση θα ακολουθήσει μια κοινή συνεδρίαση του κοινοβουλίου στη Reichstag, το κτίριο όπου ο Αδόλφος Χίτλερ έδωσε μερικά από τα πιο περίφημες ομιλίες του κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το βράδυ, γερμανοί και γάλλοι ηγέτες θα παρακολουθήσουν μια συναυλία στη Φιλαρμονική του Βερολίνου.

Η Μέρκελ και ο Ολάντ, που γεννήθηκαν με διαφορά ενός μήνα το καλοκαίρι του 1954, έχουν ξεπεράσει μια δύσκολη αρχή στη σχέση τους, που έγινε ακόμα πιο περίπλοκη από την υποστήριξή της για την αντίπαλο του γάλλου προέδρου στις εκλογές του 2012 και την καταδίκη του για τις πολιτικές λιτότητας της γερμανίδας καγκελάριου κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Μετά από έξι μήνες τυπικών χειραψιών, οι δυο τους πλέον φιλιούνται στο μάγουλο κάθε φορά που συναντιούνται.

Τους τελευταίους μήνες, το Βερολίνο και το Παρίσι έχουν σφυρηλατήσει πολλούς συμβιβασμούς σχετικά με την εποπτεία των ευρωπαϊκών τραπεζών και τη μεταρρύθμιση του πολιτικά ευαίσθητου πακέτου μετόχων σχετικά με την EADS, τη μητρική εταιρεία της κατασκευάστριας αεροπλάνων Airbus.

Αλλά όσον αφορά το μεγαλύτερο ζήτημα της πολιτικής που απειλεί την Ευρώπη, η οποία αγωνίζεται να βγει από την τριετή κρίση χρέους της –την προσπάθεια για στενότερη οικονομική ολοκλήρωση – η γαλλο-γερμανική μηχανή μόλις έχει αρχίσει να παίρνει μπρος. Και σε μια εποχή που η Ευρώπη δεν μπορεί να το αντέξει, οι δύο ηγέτες στρέφουν την προσοχή τους αλλού: η Μέρκελ στην επανεκλογή της και ο Ολάντ στην προβληματική οικονομία της Γαλλίας και την επικίνδυνη στρατιωτική επέμβαση στο Μάλι.

«Η γαλλο-γερμανική διαμάχη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και μήνες προέχει της στενότερης ολοκλήρωση», σχολιάζει η Daniela Schwarzer, ειδικός στις γαλλο-γερμανικές σχέσεις στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας. «Αλλά όσο πιο κοντά πλησιάζουμε στις εκλογές, τόσο λιγότερο πιθανό είναι οι Γερμανοί να πιέζουν για κάτι σημαντικό. Και ο Ολάντ δεν έχει ακόμη πει πόσα είναι πρόθυμος να κάνει, ή πόση εθνική κυριαρχία θα μπορούσε να παραχωρήσει. Η ώθηση της ολοκλήρωσης έχασε την ορμή της ήδη».

Όσο η κρίση του ευρώ παραμένει υπό έλεγχο και οι αγορές είναι ήρεμες, οι δύο αρχηγοί δεν μπορούν να εμπλακούν στο θέμα. Αλλά ένα άλλο ξέσπασμα θα αύξανε την πίεση στην Μέρκελ, η οποία ζητά αυστηρότερους ελέγχους στον κεντρικό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, και στον Ολάντ, ο οποίος ευνοεί περισσότερο την κατανομή των κινδύνων, ως προς το πώς θα γεφυρώσουν τις σημαντικές διαφορές τους για να προχωρήσει η Ευρώπη.

Ο γάλλος πρόεδρος ανέλαβε την ηγεσία τον περασμένο Μάιο και υποσχέθηκε να αντιστρέψει την εστίαση της Μέρκελ στη δημοσιονομική εξυγίανση στην Ευρώπη, παρουσιάζοντας νέες ωθήσεις για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και λήγοντας την «αποκλειστική» σχέση με τη Γερμανία για την οποία κατηγορούσε τον προκάτοχό του Νικολά Σαρκοζί.

Αλλά η νίκη του ήταν περισσότερο συμβολική παρά ουσιαστική. Μετά από ένα σύντομο φλερτ με την Ιταλία και την Ισπανία κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012, που γέννησε μια συζήτηση για ένα νέο αντι-γερμανικό νότιο μπλοκ στο εσωτερικό της Ευρώπης, ο Ολάντ γύρισε την πλάτη του στο Βερολίνο, επιθυμώντας να μην συνδεθεί στενά με την κρίση στην περιφέρεια της ευρωζώνης, παρά τα εσωτερικά προβλήματα στην οικονομία της Γαλλίας.

Στο Παρίσι, υπάρχουν και απογοητεύσεις. Ο διορισμός του ολλανδού υπουργού Οικονομικών Γιέρεν Ντάισελμπλουμ στη θέση του προέδρου του Eurogroup, θεωρήθηκε ως ένα παράδειγμα του είδους του κατώτερου κοινού παρονομαστή στο συμβιβασμό που δίνει στη γαλλο-γερμανική συνεργασία ένα κακό όνομα.
Ωστόσο, αξιωματούχοι στις δύο πρωτεύουσες υποβαθμίζουν τις διαφορές μεταξύ των δύο ηγετών, περιγράφοντας τη σχέση τους ως φιλική και τονίζοντας τις ομοιότητες στην ιδιοσυγκρασία του Ολάντ, που σε αντίθεση με τον συχνά υπερκινητικό Σαρκοζί, είναι συνεσταλμένος και μετριοπαθής, όπως η Μέρκελ.

Σε μια κοινή εμφάνιση με γάλλους και γερμανούς φοιτητές τη Δευτέρα το βράδυ στο Βερολίνο, οι δύο ηγέτες μίλησαν για την εναρμόνιση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Την Τρίτη, οι κυβερνήσεις τους πρόκειται να εκδώσουν κοινή δήλωση ανακοινώνοντας τη βούλησή τους να συνεργαστούν σε νέους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής για τη νεολαία, τον πολιτισμό, την ενέργεια και την άμυνα. Αλλά και οι δύο πλευρές θεωρούν ότι ελάχιστα ουσιαστικά πράγματα θα προκύψουν από τις συναντήσεις στο Βερολίνο.

reuters