“Φταίει η Ελλάδα, αλλά φταίει εξίσου και η Ευρώπη”

Μετά την τελευταία συνάντηση του Eurogroup, η κατάσταση παραμένει στην κόψη του ξυραφιού. Η 15η Φεβρουαρίου είναι το μαστίγιο, διότι μετά από αυτήν την καταληκτική ημερομηνία, μάλλον θα συμβεί μια άτακτη χρεοκοπία, με αρνητικές συνέπειες για ολόκληρη την ευρωζώνη.

Οι δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης θα είναι δύσκολες, όπως δύσκολα θα είναι και τα όποια περαιτέρω μέτρα λιτότητας, αλλά και το εθελοντικό κούρεμα του ελληνικού χρέους.

Οι ευθύνες της Ελλάδας είναι εμφανείς. Αλλά θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι και ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη χειρίστηκε την ελληνική κρίση, ήταν ελαττωματικός.

Μετά το 2009, ζητήθηκε από τους Έλληνες να προχωρήσουν σε προσαρμογές που ήταν τόσο βιαστικές, έτσι ώστε να μην είναι  πολιτικά ή κοινωνικά αποδεκτές, και συγχρόνως να είναι μη εφαρμόσιμες. Μια καλύτερη μέθοδος θα ήταν η προετοιμασία κάποιων θεσμικών μεταρρυθμίσεων, με βάση ένα πιο ρεαλιστικό πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα.

Η χρηματοδότηση θα έπρεπε να εξασφαλιστεί, παράλληλα με σχέδια τόνωσης της ανάπτυξης, και χωρίς να επιτραπεί στα επιτόκια του νέου δανεισμού να φτάσουν στα σημεία εκείνα που τα είδαμε να φτάνουν.

Η Ευρώπη προτίμησε να συμπεριφερθεί αλαζονικά, με την δικαιολογία ότι οι Έλληνες παραποίησαν τα λογιστικά τους βιβλία. Αυτή όμως η αντιμετώπιση έδωσε την εντύπωση, πως η μόνη επίπτωση της Ελλάδας στην ΕΕ θα ήταν το ρίσκο της μεταδοτικότητας της κρίσης της στις οικονομίες κάποιων πιο «σημαντικών» χωρών μελών.

Η Ευρώπη θα έπρεπε να προσπαθήσει πιο σκληρά, ακόμη και στο επικοινωνιακό μέτωπο, ούτως ώστε να αυξηθεί η προοπτική ανάπτυξης της Ελλάδας, και να πειστεί ο λαός της για την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων. Οι ευρωπαϊκές αρχές όμως επέτρεψαν τις παρεξηγήσεις, και έσπειραν την σύγχυση στα διάφορα επί μέρους ζητήματα της κρίσης.

Κατ αρχήν, θα έπρεπε να μειώσουν τον αριθμό των διαπραγματευτών, με τους οποίους θα έπρεπε να συνεννοούνται οι Έλληνες. Η Κομισιόν συμπεριφέρθηκε σαν συμβολαιογράφος. Ένα πολύπλοκο πακέτο διμερούς βοήθειας, αντικαταστάθηκε με τις λεπτομέρειες των διάφορων εθνικών κυβερνήσεων. Οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, έπαιξαν από μόνοι τους, εναλλάσσοντας απειλές με απαιτήσεις, και παίζοντας κρυφτό με τις διαδικασίες και τις καταληκτικές ημερομηνίες.

Η ΕΚΤ χρειάστηκε να παίξει τον ρόλο των κυβερνήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση. Παράλληλα ζητήθηκε και η επέμβαση του ΔΝΤ, προκαλώντας δυσθυμία, αφού αποδείχτηκε ότι χωρίς τα χρήματα της Ουάσιγκτον, η Ευρώπη δεν μπορεί από μόνη της να λύσει το ζήτημα της ελληνικής κρίσης.

Η επίσημη βοήθεια που τελικά δόθηκε, αύξησε τα ρίσκα των ιδιωτών επενδυτών, και άφησε τις διαπραγματεύσεις επί του εθελοντικού κουρέματος σε κάποιους λομπίστες, που παρενέβησαν έτσι στην σχέση μεταξύ του ελληνικού κράτους και στης ΕΕ.

Επικράτησε μεγάλη σύγχυση γύρω από το ζήτημα μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας.  Στην αρχή, δεν αναφέρθηκε καν, επιδεικνύοντας έτσι μια περιφρόνηση των αγορών, οι οποίες ε