Φως στο τούνελ για έξοδο της Ελλάδας στις αγορές

Όταν το φάντασμα της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη –του περιβόητου Grexit– κυριαρχούσε στην πολιτική και οικονομική ατζέντα πριν από τη διπλή περσινή εκλογική αναμέτρηση, κανείς δεν φανταζόταν πως ένα χρόνο αργότερα το διεθνές κλίμα για τη χώρα μας θα είχε αλλάξει ριζικά και ότι το μεγάλο «στοίχημα» που θα έπαιζαν πλέον οι αγορές θα ήταν η ελληνική ανάκαμψη – το Grecovery.

Και όμως, η κατακόρυφη πτώση των spreads (δηλαδή της διαφοράς

απόδοσης μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού 10ετούς ομολόγου) κάτω από τις 700 μονάδες βάσης, η δημοσιοποίηση της πρώτης έκθεσης της Κομισιόν, όπου το δημοσιονομικό σενάριο δεν περιέχει δυσμενέστερες προβλέψεις σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση, και μια σειρά από άλλες πρόσφατες εξελίξεις μετατρέπουν το μέχρι πρότινος «άπιαστο όνειρο» της σταδιακής επιστροφής της χώρας μας στις αγορές σε απολύτως ρεαλιστικό στόχο. Μάλιστα, ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί την ερχόμενη άνοιξη, μεσούσης της ελληνικής προεδρίας στην Ε.Ε., ή –το αργότερο– στα τέλη του 2014.

Ο πρώτος που είχε προβλέψει την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές το προσεχές έτος ή «το πολύ στις αρχές του 2015» ήταν ο πολύπειρος Τσαρλς Νταλάρα, που πρωταγωνίστησε ως επικεφαλής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) στις διαπραγματεύσεις για το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων που κατείχαν ιδιώτες (PSI). Την περασμένη Παρασκευή, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε για πρώτη φορά δημοσίως την ίδια εκτίμηση: «Με τα σημερινά δεδομένα, η Ελλάδα θα μπορούσε να δανειστεί μερικώς από το 2014».

Ο ίδιος αξιωματούχος συμπλήρωσε βέβαια ότι για να βγει η χώρα μας στην αγορά και να καλύψει πλήρως τις δανειακές ανάγκες της θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος. Ωστόσο, ακόμα και αυτή η εξέλιξη μπορεί να επισπευσθεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η δραστική περαιτέρω μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Η προοπτική αυτή φαίνεται να έρχεται πλέον πιο κοντά, καθώς ακόμα και το Βερολίνο εκπέμπει εσχάτως το μήνυμα: «Αν η Ελλάδα πιάσει τους στόχους, όλα είναι στο τραπέζι». Σύμφωνα με αναλυτές, η μεταστροφή αυτή δεν οφείλεται τόσο στις επικείμενες γερμανικές εκλογές αλλά στη βασική αρχή των Ευρωπαίων εταίρων μας ότι «νέο δάνειο και νέο Μνημόνιο αποκλείονται». Υπενθυμίζεται ότι η χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF) ολοκληρώνεται το Β΄ τρίμηνο του 2014, ενώ ως τις αρχές του 2016 φθάνουν οι δόσεις του ΔΝΤ.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο εκτιμούν πως αν επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα από φέτος, η επικύρωσή του από τη Eurostat την ερχόμενη άνοιξη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για νέο περιορισμό του δημόσιου χρέους μας (κατ’ εφαρμογή της ευρωπαϊκής απόφασης του περασμένου Δεκεμβρίου), με δύο τρόπους:

(α) Μετακύλιση λήξεων ομολόγων της περιόδου 2014-2016, ώστε να περιοριστούν οι άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας και να καταστεί ευκολότερη η σταδιακή επάνοδός της στις αγορές για δανεισμό με ανεκτό κόστος, δηλαδή με επιτόκια χαμηλότερα του 6%.

(β) Αλλαγή του πλαισίου ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών, ώστε τα σχετικά ποσά να μην επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Η σχετική συζήτηση αναζωπυρώθηκε το τελευταίο διάστημα και, εφόσον καρποφορήσει, η κυβέρνηση θα επιδιώξει το νέο πλαίσιο να εφαρμοστεί αναδρομικά, ώστε το ελληνικό χρέος να ελαφρυνθεί από τα 50 δισ. που διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών ή έστω από μέρος του ποσού αυτού.

Οι πρώτοι σχεδιασμοί

Η επιστροφή της χώρας μας στις αγορές προϋποθέτει εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς, «διπλωματικές» επαφές με μεγάλους επενδυτές και διεθνείς οίκους και μικρά, προσεκτικά βήματα.

Σε πρώτη φάση και με τα μέχρι τώρα δεδομένα, εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δανειστεί από τις αγορές μικρά ποσά της τάξεως των 2-3 δισ. ευρώ ετησίως μέσω νέων ομολογιακών εκδόσεων. Το εγχείρημα αυτό θα λειτουργούσε ως ασφαλές «test drive» των διαθέσεων των ιδιωτών επενδυτών και θα μπορούσε να τους ανοίξει την… όρεξη για ελληνικό χρέος.

Προπομπός του Δημοσίου στην αναζήτηση συμφέροντος δανεισμού από τις αγορές εκτιμάται ότι θα είναι οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησής τους θα έχουν τα εχέγγυα για ένα δυναμικό comeback. Ορόσημο για να ανοίξει στη συνέχεια η κυβέρνηση την πόρτα των αγορών θεωρείται η αύξηση της τιμής των υφιστάμενων ελληνικών κρατικών τίτλων στα 0,75-0,80 ευρώ (από περίπου 0,65 την περασμένη εβδομάδα), η οποία ισοδυναμεί με μείωση της απόδοσής τους κοντά στο 7% (έναντι 8,29% προχθές).

Οι θετικές εξελίξεις που διευκολύνουν το ελληνικό comeback

1. Η διαπίστωση της τρόικας ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι «εντός τροχιάς»

2. Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας από τον οίκο Fitch

3. Η έγκριση της διπλής δόσης των 7,5 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα από το τελευταίο Eurogroup

4. Η δραστική μείωση της απόδοσης του 10ετούς ελληνικού ομολόγου την περασμένη εβδομάδα, η οποία οδήγησε τα spreads κάτω από τις 700 μονάδες βάσης για πρώτη φορά από τον Ιούνιο του 2010

5. Η ενίσχυση της ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες ωθεί ξένα κεφάλαια σε επενδύσεις στον Νότο της ευρωζώνης, λόγω των ελκυστικών αποδόσεων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η σύσταση της Morgan Stanley προς τους επενδυτές για αγορά ελληνικών ομολόγων

6. Το καλό προηγούμενο της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, που βγήκαν επιτυχώς στις αγορές το τελευταίο δίμηνο, για πρώτη φορά μετά την υπαγωγή τους στο Μνημόνιο

7. Η ολοκλήρωση της πρώτης μεγάλης αποκρατικοποίησης (ΟΠΑΠ) και το αξιόλογο διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον σε πολλά projects του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων

8. Η επίτευξη των πρώτων μεγάλων deals διεθνούς βεληνεκούς, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την επένδυση της Third Point με 60 εκατ. δολάρια στην Energean Oil&Gas, η οποία εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων του Πρίνου Καβάλας

9. Η αύξηση της τιμής των warrants στη δευτερογενή αγορά (+36,5% τον τελευταίο μήνα). Τα warrants (δικαιώματα) είναι ένα είδος χρεογράφου που εκδόθηκε στο πλαίσιο του PSI και δίνει στον κάτοχό του το δικαίωμα να εισπράξει κέρδη σε περίπτωση που το ονομαστικό ΑΕΠ και ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ξεπεράσουν ορισμένους στόχους

Μάριος Ροζάκος, στον “Τύπο της Κυριακής”