Ευρώπη και Ελλάδα: Η ζημιά έγινε

«Με τις δύο πλευρές να συντάσσουν τις τελικές προτάσεις και μια οριστική κρίση χρέους να επίκειται, οι μήνες μικροπολιτικής γύρω από την Ελλάδα μπορεί επιτέλους να πλησιάζουν στο τέλος τους. Αλλά ποιος ξέρει, πραγματικά;» αναρωτιέται ο αναλυτής Clive Crook στο Bloomberg View.

Όλοι θα πρέπει να προβληματιστούν σχετικά με τη ζημιά που έχει ήδη προκληθεί κατά τους τελευταίους μήνες του

αδιεξόδου –ζημιά που θα συνεχίσει να υπάρχει ακόμη και αν οι δύο πλευρές καταλήξουν σε συμφωνία που θα αποτρέπει τη χρεοκοπία της Ελλάδας ή, ακόμη χειρότερα, την έξοδό της από το ευρώ. Η ζημιά αυτή όμως αφορά και τις δύο πλευρές. Στην Ελλάδα, η οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Οι καταθέτες τραβούν τα χρήματά τους από τις τράπεζες. Οι επενδυτές έχουν σφυροκοπήσει την χρηματαγορά, ενώ μερικές επιχειρήσεις επιλέγουν να επενδύσουν ή να επεκταθούν. Έτσι, παρά το φτηνό πετρέλαιο και την εξασθένιση του ευρώ, η ελληνική οικονομία έχει πέσει σε ύφεση.

Δεύτερον, ως αποτέλεσμα, η κακή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε. Ό,τι δημοσιονομικοί στόχοι και να συμφωνηθούν, θα είναι δύσκολο η Ελλάδα να ανταποκριθεί. Αν αυτή η συμφωνία είχε γίνει πριν από τέσσερις μήνες, θα είχε αποτρέψει κάποια πράγματα. Αλλά η Ελλάδα έχει φορτωθεί δύο αποτυχημένα ελληνικά προγράμματα διάσωσης, ενώ το αδιέξοδο καθιστά εξαρχής αποτυχημένο και το τρίτο πρόγραμμα που πιθανότατα θα υπάρξει.

Τρίτον, ο κόσμος έχει μάθει ότι η έξοδος από το σύστημα του ευρώ δεν είναι μόνο μια σκέψη, αλλά μπορεί να υποστηριχθεί και ως πειθαρχικό μέτρο από τη Γερμανία και τις άλλες χώρες. Είναι ευρέως κατανοητό ότι αν η Ελλάδα φύγει από την Ευρωζώνη, το ερώτημα θα είναι ποιος θα ακολουθήσει. Κάθε σοβαρή οικονομική οπισθοδρόμηση θα εγείρει ένα τέτοιο ζήτημα. Λιγότερο (ευρέως) κατανοητό είναι ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της ζημιάς έχει γίνει ήδη στους θεσμούς της Ευρωζώνης και είναι μη αναστρέψιμη.

Στην περίφημη παρέμβασή του το 2012, ο Ντράγκι είχε πει ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να κρατήσει ενωμένο το ευρώ. Στην περίπτωση της Ελλάδας οι Ευρωπαίοι υπαναχώρησαν σε αυτή την υπόσχεση: θα μπορούσαν να κάνουν ό,τι χρειαστεί, αλλά θα έπρεπε πρώτα να το σκεφτούν. Η οικονομική κρίση ήταν μια ευκαιρία για να δείξουν ότι το ευρώ για την Ελλάδα είναι ότι και το δολάριο για τη Δ. Βιρτζίνια.

Το είδος της συμφωνίας που θα μπορούσε να τερματίσει το αδιέξοδο δεν είναι δύσκολο να το φανταστούμε -και ποτέ δεν ήταν. Τα ζωτικά συστατικά της είναι οι λιγότερο απαιτητικοί δημοσιονομικοί στόχοι, πολιτικές δεσμεύσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων και ενδέχεται να υπάρξει μια αναδιάρθρωση χρέους. Δουλεύοντας τις λεπτομέρειες ενός τέτοιου σχεδίου, ήταν υποχρεωτικό να αναζητηθεί χρόνος. Όμως η Ελλάδα και οι πιστωτές της δεν μίλησαν καν γι' αυτό. Το «πίσω-μπρος» είχε επικεντρωθεί στο καθεστώς του τρέχοντος προγράμματος και στο αν η Ελλάδα θα παραμείνει δεσμευμένη σε αυτό. Αυτή η γελοία διαμάχη βρισκόταν πάντα κάτω από τη διαρκή απειλή της οικονομικής κατάρρευσης.

Μια δέσμευση (αν όχι λεπτομέρειες) που θα οδηγούσαν σε μια λογική συμφωνία, θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί τον Φεβρουάριο. Τότε υπήρχε προθυμία για συμβιβασμό από την ελληνική πλευρά και η πρόθεση των Ευρωπαίων εταίρων να την βοηθήσουν να πουλήσει την αντιλαϊκή συμφωνία στους ψηφοφόρους. Αντ' αυτού, οι Έλληνες ήρθαν με τη λογική ότι όλοι οι κανόνες έχουν αλλάξει και ότι θα μπορούσαν να υπαγορεύσουν τους όρους τους, ενώ η Ευρώπη ζήτησε, τότε, μια φανερή συνθηκολόγηση. Συνολικά, έχουμε μια καταπληκτική αποτυχία ηγεσίας. Και όσον αφορά την Ευρώπη και τις αποτυχίες της ηγεσίας της, κανείς δεν θα πρέπει να είναι έκπληκτος.

bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα