Ενεργειακές συμφωνίες υπέγραψε η Τουρκία με το ιρακινό Κουρδιστάν

Eνεργειακό πακέτο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων υπέγραψαν η Τουρκία και το ιρακινό Κουρδιστάν αυτή την εβδομάδα, που θα βοηθήσει να μετατραπεί η ημι – αυτόνομη περιοχή σε ένα εργοστάσιο παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου , αλλά έχει εξοργίσει την κεντρική κυβέρνηση στη Βαγδάτη. Η συμφωνία επετεύχθη έπειτα από μήνες διαπραγματεύσεων και αποκαλύφθηκε την Παρασκευή, αφού είχε κρατηθεί μυστική. Η Βαγδάτη υποστηρίζει ότι οποιεσδήποτε ανεξάρτητες κουρδικές εξαγωγές πετρελαίου

Για την Τουρκία η οποία αναζητά ενεργειακούς πόρους, καθώς εξαρτάται από τις εισαγωγές για σχεδόν όλες τις ανάγκες της, η αξιοποίηση των πλούσιων πόρων υδρογονανθράκων του ιρακινού Κουρδιστάν θα συμβάλει στη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της και θα μειώσει τον λογαριασμό των 60 δις δολαρίων για την ενέργεια. Η στενή συνεργασία της Άγκυρας με τους Κούρδους του Ιράκ είναι ιστορική και για πολλούς σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής, δεδομένου ότι οι πολυετείς μάχες με τους Κούρδους μαχητές επί του τουρκικού εδάφους έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 40.000 ανθρώπους.

Η συμφωνία ήρθε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης στην Άγκυρα και υπεγράφη κατά τη διάρκεια μιας τρίωρης συνάντησης μεταξύ του πρωθυπουργού της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν (KRG) Νεσιρβάν Μπαρζανί και του Τούρκου Ταγίπ Ερντογάν. «Αυτή είναι η πιο ολοκληρωμένη ενεργειακή συμφωνία στην ιστορία της Τουρκίας» δήλωσε μια πηγή που γνωρίζει το θέμα. «Αλλά λόγω της πολιτικής ευαισθησίας, οι δύο πλευρές θα χρειαστούν χρόνο για να το ανακοινώσουν».
Ούτε το γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού, ούτε το υπουργείο Ενέργειας επιβεβαίωσαν τις υπογραφές μετά τη συνάντηση της Τετάρτης. Την Παρασκευή , το υπουργείο Ενέργειας αρνήθηκε να σχολιάσει. Πηγές αναφέρουν ότι ούτε οι Τούρκοι ούτε οι Κούρδοι ήθελαν να γιορτάσουν το γεγονός, ενώ συνεχίζουν οι προσπάθειες διαπραγμάτευσης με την ιρακινή κεντρική κυβέρνηση, έστω και αν η Βαγδάτη δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να σταματήσει την εξέλιξη.

Η Βαγδάτη υποστηρίζει ότι έχει την αποκλειστική εξουσία να διαχειριστεί το ιρακινό πετρέλαιο και πως οι κουρδικές προσπάθειες προς την ανεξαρτησία του πετρελαίου θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διάλυση του Ιράκ. Το φλερτ της Τουρκίας με τους Κούρδους ανησυχεί και την Ουάσιγκτον. Όμως, η Τουρκία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι σέβεται τις ευαισθησίες του Ιράκ σχετικά με την εδαφική ακεραιότητα και ότι η αύξηση των εσόδων από το πετρέλαιο θα βοηθήσει το Ιράκ συνολικά.

Οι εξαγωγές πετρελαίου από την κουρδική περιοχή μέσω ενός αγωγού Ιράκ – Τουρκίας είχαν στερέψει λόγω μιας διαμάχης για την κατανομή των εσόδων από το πετρέλαιο. Η συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων προσφέρει επίσης μια λύση στα προβλήματα πληρωμής.

Έσοδα στην Τουρκική Τράπεζα

Η ροή αργού στον νέο αγωγό της KRG θα ξεκινήσει σύντομα και θα συνδέεται με τον υφιστάμενο αγωγό Κιρκούκ – Τσεϊχάν για εξαγωγή στις παγκόσμιες αγορές. Ως μέρος της συμφωνίας, η κρατική Turkish Energy Company (TEC), την οποία η Άγκυρα έχει συστήσει για να δουλέψει στο βόρειο Ιράκ, έχει υπογράψει μια σύμβαση για να λειτουργήσει σε 13 μπλοκ εξερεύνησης. Στα μισά περίπου από αυτά, ένωσε τις δυνάμεις της με τον αμερικανικό κολοσσό πετρελαίου ExxonMobil (XOM.N).

Οι συμβάσεις προβλέπουν επίσης την κατασκευή ενός νέου αγωγού πετρελαίου και ενός αγωγού φυσικού αερίου, με στόχο να ενισχυθούν οι εξαγωγές πετρελαίου στην περιοχή, φτάνοντας το 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως έως το 2015. Η ροή του αερίου είναι πιθανό να ξεκινήσει από τις αρχές του 2017. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι πληρωμές για το πετρέλαιο της KRG θα πρέπει να συλλέγονται σε δεσμευμένο λογαριασμό σε τουρκική κρατική τράπεζα. Μόλις οι αμοιβές καταβληθούν, το υπόλοιπο θα παραμείνει ανέγγιχτο μέχρι η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν και η Βαγδάτη να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την κατανομή των εσόδων.

Τα σχόλια του υπουργού φυσικών πόρων της από την KRG Ashti Hawrami την περασμένη εβδομάδα, ότι τα χρήματα ανήκουν σε όλο το Ιράκ «θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια νέα εποχή στο Ιράκ και τελικά να οδηγήσουν σε συμφωνία των δύο πλευρών, σε ένα σχέδιο κατανομής των εσόδων σύμφωνα με το σύνταγμα» σχολιάζει μια άλλη πηγή.

Η KRG έχει από καιρό προτείνει να λαμβάνει το 17 τοις εκατό των συνολικών εσόδων από το πετρέλαιο του Ιράκ και να αφήνει τα υπόλοιπα στη Βαγδάτη, μια διανομή που αιτιολογείται από ένα άρθρο του Συντάγματος του Ιράκ με βάση την καταμέτρηση του πληθυσμού. «Το βασικό στοιχείο αυτών των συμφωνιών είναι η διαφάνεια. Η μέτρηση των εξαγωγών, οι πληρωμές είναι όλα ανοιχτά για διεθνή έλεγχο και η Βαγδάτη μπορεί να έρθει και να παρατηρήσει αν το επιθυμεί», δήλωσε η πρώτη πηγή.

Οι συμβάσεις αυτές επιβεβαιώνουν προηγούμενα σχέδια για την κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού για το κουρδικό πετρέλαιο μέσω της Τουρκίας, καθώς και τις εισαγωγές κουρδικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Επίσης οριστικοποιούν τη συμφωνία για την εταιρική σχέση της Τουρκίας σε 13 μπλοκ εξερεύνησης στο βόρειο Ιράκ. Η Τουρκία θα έχει προτεραιότητα στην εισαγωγή πετρελαίου της KRG μέσω ενός καθιερωμένου ονομαστικού ποσού, ενώ το υπόλοιπο πετρέλαιο που θα παράγεται θα διατεθεί στην αγορά διεθνώς. Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν θα εμπορεύεται το δικό της πετρέλαιο και θα διαπραγματεύεται με τους υποψήφιους πελάτες, αλλά η TEC θα είναι σε θέση να βοηθήσει στον χειρισμό των φορτίων μεταξύ των δεξαμενών αποθήκευσης και της φόρτωσης σε βυτιοφόρα.

Η Τουρκία θα είναι σε θέση να αγοράσει έως και 20 δισ. κυβικά μέτρα ανά έτος κουρδικού αερίου μέσω ενός νέου αγωγού που θα κατασκευαστεί μέσω της Τουρκίας. Οι εισαγωγές αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του 2017 και η αγγλο – τουρκική Genel Energy (GENL.L) θα είναι πιθανόν η πρώτη εταιρεία που θα εξάγει.

Το κουρδικό αέριο θα αγοραστεί σε φθηνότερη τιμή από ό,τι εκείνα των σημερινών προμηθευτών της Τουρκίας. Η χώρα αγοράζει φυσικό αέριο από το Ιράν, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία μέσω αγωγών και υγροποιημένο φυσικό αέριο από την Αλγερία και τη Νιγηρία.

reuters.com