“Είναι η Ύφεση, ηλίθιοι”!

Το 1992 ο Μπίλ Κλίντον έγινε διάσημος όταν απάντησε στον εκλογικό του αντίπαλο Τζώρτζ Μπούς (πατέρα) το περιβόητο εκείνο:– Είναι η Οικονομία, ηλίθιε…Κατά κάποιο παράδοξο τρόπο, αυτή η άκομψη κουβέντα έγινε ξανά επίκαιρη, σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα και ελαφρώς παραλλαγμένη:– Είναι η Ύφεση, ηλίθιοι… Γιατί πέφτουν τα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες εβδομάδες;* Πρώτον, γιατί προβλέπεται πλέον σοβαρή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας για το 2011. Και πιθανότητα παγκόσμιας ύφεσης για το 2012.Εκείνο που πανικοβάλλει διεθνώς τις αγορές, είναι όχι τα δημοσιονομικά ελλείμματα κάποιων χωρών, αλλά η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας όλων των χωρών.Είναι η Ύφεση – ηλίθιοι – όχι τα ελλείμματα!Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί τα ελλείμματα κάποιων είναι πλεονάσματα για άλλους. Από τα ελλείμματα κάποιων ωφελούνται οι υπόλοιποι.Αλλά η ύφεση είναι για όλους! Κι όταν η παγκόσμια ύφεση ξεκινά, όλοι θίγονται. Ουδείς ωφελείται.Ακόμα, όσο υπάρχει διεθνής Ανάπτυξη, οι ελλειμματικές χώρες μπορούν να ξεπεράσουν βαθμιαία τα ελλείμματά τους και οι πλεονασματικές χώρες να τις βοηθήσουν να το πετύχουν αυτό μιαν ώρα αρχύτερα.Γιατί; Διότι, όσο υπάρχει ανάπτυξη διεθνώς, καθείς μπορεί να μοιραστεί με άλλους μικρό μερίδιο της αυξανόμενης ευημερίας του, ώστε να εξασφαλίσει πως η ευημερία αυτή θα συνεχίζεται και στο μέλλον.Αντίθετα, αν η Ανάπτυξη ανακοπεί και δώσει τη θέση της στην ύφεση, τότε όλοι προσπαθούν να γλιτώσουν σε βάρος των υπολοίπων...Κι όσο το κάνουν αυτό – όσο πετάνε τα βάρη τις ύφεσης ο ένας στον άλλο – τόσο η επιβάρυνση όλων μεγαλώνει. Και το πρόβλημα όλων επιδεινώνεται. Και τότε η καταστροφή είναι βέβαιη…Εκτός κι αν βρεθεί τρόπος να αντιστραφεί η ύφεση…Συμπέρασμα: η παγκόσμια ύφεση είναι το κύριο πρόβλημα και ο μεγάλος κίνδυνος.– Αυτό τον κίνδυνο – για την Ελληνική Οικονομία – διέβλεψε πέρσι ο Σαμαράς, όταν αρνήθηκε να ψηφίσει το Μνημόνιο. Προειδοποίησε ότι θα δημιουργούσε φαύλο κύκλο ύφεσης – ελλειμμάτων – υπερχρέωσης. Κι έπεσε μέσα…– Αυτό τον κίνδυνο διέβλεψαν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι διεθνώς, όταν από πέρσι προειδοποιούσαν ότι τέτοιες πολιτικές περιορισμού των ελλειμμάτων περικλείουν κινδύνους (ύφεση) μεγαλύτερους απ’ αυτούς που προσπαθούν να εξουδετερώσουν (ελλείμματα).– Τον ίδιο ακριβώς κίνδυνο διέβλεψαν οι αγορές τώρα, και… κατέρρευσαν κυριολεκτικά: όχι όταν εμφανίστηκαν υψηλά ελλείμματα, αλλά όταν προβλέφθηκε νέα παγκόσμια ύφεση.Οι αγορές υποχωρούν – όχι «παρά» το γεγονός», αλλά – επειδή ακριβώς όλες οι χώρες παίρνουν μέτρα για την καταπολέμηση των ελλειμμάτων τους. Γιατί τα μέτρα αυτά προκαλούν ύφεση, η οποία με τη σειρά της θα εκτοξεύσει και τα ελλείμματα και τα χρέη τους.Είναι η ύφεση – ηλίθιοι! * Δεύτερον, οι αγορές έπεσαν, διότι η έκτακτη συνάντηση κορυφής Μέρκελ-Σαρκοζύ, την περασμένη εβδομάδα δεν απέδωσε τίποτε! Ανακοίνωσαν όλα εκείνα που δεν έχουν μεγάλη σημασία σήμερα («κοινή οικονομική διακυβέρνηση» πολύ διαφορετικών οικονομιών, «φρένο χρέους» κλπ.), όλα εκείνα που απέτυχαν ή παραβιάστηκαν στο παρελθόν («χρυσούς κανόν