Είναι δυνατή η εύρεση λύσης στην Ουκρανία;

Αύριο, η ΕΕ θα πραγματοποιήσει μία έκτακτη συνεδρίαση για να συζητήσει τη βία στην Ουκρανία. Φαίνεται αναπόφευκτο ότι θα επιβάλει στοχευμένες κυρώσεις στην ουκρανική ηγεσία, για να σηματοδοτήσει την αποστροφή της στη χρήση βίας κατά των διαδηλωτών. Μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει αντισταθεί στην επιβολή κυρώσεων, επειδή εξακολουθούσε να ελπίζει ότι θα επιτευχθεί μια λύση μέσω των διαπραγματεύσεων με τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανούκοβιτς. Φαίνεται

πλέον πιθανό ότι ο Ουκρανός πρόεδρος θα πρέπει να θεωρείται ένας πολιτικός παρίας.

Η ανάγκη για επείγουσα αντίδραση είναι κατανοητή. Αλλά, πέρα από αυτό, δεν είναι ακόμη προφανές ότι η κρίση στην Ουκρανία θα κάνει τα πάντα για να διευκρινιστούν οι στρατηγικοί στόχοι των ΗΠΑ και της ΕΕ στην Ουκρανία. Μέχρι να συμβεί αυτό, η πολιτική είναι πιθανό να είναι ad hoc και αντιδραστική. Η δυσκολία είναι ότι οι δυτικοί ηγέτες έχουν πολλούς στόχους –μερικοί από τους οποίους είναι αντιφατικοί. Θα πρέπει να αποφασίσουν ποιοι από αυτούς είναι πιο σημαντικοί, καθώς επίσης και ποιοι είναι εφικτοί.

Ο κατάλογος των πιθανών στόχων στην Ουκρανία θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Αποκήρυξη της βίας: η ΕΕ θα θελήσει να δείξει ότι θεωρεί τα γεγονότα στο Κίεβο απαράδεκτα.
Τερματισμός της βίας.
Εύρεση μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης.
Προώθηση της δυνατότητας της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ.
Διατήρηση μιας σχέσης συνεργασίας με τη Ρωσία.
Ματαίωση των προσπαθειών της Ρωσίας να εμποδίσει τη δημοκρατία στην Ουκρανία και να προωθήσει μια Ευρασιατική Ένωση με επικεφαλής τη Ρωσία.

Όλοι αυτοί οι στόχοι είναι απολύτως αξιέπαινοι. Αλλά είναι επίσης πιθανό να αποδειχθούν ασύμβατοι. Προφανώς ο πέμπτος και ο έκτος στόχος είναι εξίσου σημαντικοί, αλλά σαφώς έρχονται σε αντίθεση ο ένας με τον άλλο. Τα γεγονότα στην Ουκρανία θα ωθήσουν την ΕΕ σε μια πιο επιθετική στάση με τη Ρωσία. Όμως, τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι θα θελήσουν να θέσουν όρια σε αυτή τη διαδικασία, αν μπορούν.

Υπάρχουν, επίσης, δυνητικά συγκρούσεις ανάμεσα στους στόχους ένα και δύο. Εάν η ανάγκη να καταγγείλουν τις ενέργειες της ουκρανικής κυβέρνησης σημαίνει την απομόνωσή της, τότε η απομόνωση αυτή πρέπει να επιτύχει την εκτόπιση του Γιανούκοβιτς και των συμμάχων του από την εξουσία. Αν όχι, έχουμε μια άρχουσα τάξη που δεν έχει πλέον κανένα κίνητρο για την αποφυγή της βίας - δεδομένου ότι η διεθνής αποκήρυξη που φοβόταν έχει ήδη συμβεί.
Τέλος –ο τρίτος στόχος – είναι η «βιώσιμη πολιτική λύση». Η ενστικτώδης αντίδραση της Δύσης σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να ζητήσει νέες εκλογές και αυτό είναι σίγουρα ένα αίτημα που μπορεί να αναμένεται να προωθηθεί και τώρα. Στη θεωρία, αυτό θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία μιας νόμιμης κυβέρνησης, που θα σταματήσει την ανάγκη για βία. Αλλά τι θα συμβεί εάν οι εκλογές στην Ουκρανία επιβεβαιώσουν πραγματικά ότι είναι μια βαθιά διαιρεμένη χώρα, με όλο και πιο ασυμβίβαστα στοιχεία ανάμεσα σε δύση και ανατολή; Αυτό είναι σίγουρα ένα πιθανό αποτέλεσμα μιας ψηφοφορίας. Σε εκείνο το σημείο, μια βιώσιμη πολιτική λύση θα χρειαστεί μάλλον κάτι πιο δραστικό και δύσκολο από τη διεξαγωγή νέων εκλογών.

ft.com/the-world

Διαβάστε περισσότερα