Μπορούν οι εκλογές να ηρεμήσουν την κρίση στην Ουκρανία;

Ο Οκτώβριος στο Κίεβο έφερε ένα πανέμορφο καλοκαίρι. Το μακρύ καλοκαίρι έδωσε στην πόλη ένα αίσθημα ελπίδας, εν όψει των εκλογών. Παντού υπήρχαν πολιτικές διαφημίσεις για τα 29 κόμματα που φαίνεται να δείχνουν ότι η αλλαγή έρχεται. Ωστόσο, μια βαθύτερη ματιά στο κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον στο Κίεβο δείχνει ότι αυτή η εικόνα της προόδου μπορεί να είναι μόνο επιφανειακή. Για τους περισσότερους Ουκρανούς, οι αισιόδοξες πολιτικές διαφημίσεις

(οι οποίες έλειπαν σχεδόν παντελώς από τις προεδρικές εκλογές το Μάιο) έρχονται σε αντίθεση με τις δικές τους εμπειρίες. Ο πόλεμος στην Ντονμπάς και η επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης είναι πιθανό να φέρουν στο κοινοβούλιο περισσότερους ανθρώπους χωρίς όρεξη για διάλογο. Αντίθετα, πολλοί θα θέλουν να πολεμήσουν - κυριολεκτικά - γι 'αυτό που πιστεύουν ότι είναι σωστό.

Το μπλοκ του Πέτρο Ποροσένκο, το «κόμμα της ειρήνης», είναι το αγαπημένο των προεκλογικών δημοσκοπήσεων. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας έχει σχεδιάσει το κόμμα, η εκστρατεία του οποίου βασίζεται στην ενότητα, ώστε να συμπεριλάβει ακτιβιστές, στρατιώτες που πολεμούν στο Ντονμπάς, πληρεξούσιους ολιγαρχών, παραδοσιακούς αντιπροσώπους των περιφερειακών δυνάμεων και πρώην βουλευτές του Κόμματος των Περιφερειών. Ο Ποροσένκο έχει επίσης προσπαθήσει να κρατήσει τον κυβερνώντα συνασπισμό υπό έλεγχο. Πρώτον, κατάφερε να απορροφήσει ουσιαστικά το κόμμα Ουντάρ μετά την συμφωνία με τον δήμαρχο του Κιέβου και πρώην μποξέρ Βιτάλι Κλίτσκο και τον ολιγάρχη Ντμίτρι Φίρτας. Για την αφοσίωσή του, ο Κλίτσκο έλαβε στήριξη από τον Ποροσένκο στις δημοτικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε εύκολα.

Δεύτερον, ο Ποροσένκο φαίνεται να έχει κάνει μία συμφωνία «μη επίθεσης» με το Σβόμποντα, το ριζοσπαστικό εθνικιστικό κόμμα της Ουκρανίας. Τρίτον, ο ίδιος φαίνεται να έχει κάνει μια σιωπηρή συμφωνία με το Εθνικό Μέτωπο του Αρσένι Γιάτσενιουκ - το «κόμμα του πολέμου»- για να αποδυναμώσει τους πραγματικά στρατιωτικούς λαϊκιστές – το Ριζοσπαστικό Κόμμα του Όλεχ Λιάσκο και το κόμμα Πατρίδα της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο. Η ειρήνη, όμως, δεν είναι κατ 'ανάγκην ένας ενοποιητικός στόχος: περισσότεροι από τους μισούς Ουκρανούς αντιτίθενται στο ειρηνευτικό σχέδιο του Ποροσένκο, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση. Παρόλα αυτά, το κόμμα του Ποροσένκο είναι πιθανό να κυριαρχήσει στις σημερινές εκλογές.

Η Βουλή πεδίο μάχης

Ο μεγάλος αριθμός ενδιαφερομένων για το ψηφοδέλτιο του κόμματος θα σημαίνει πιθανόν ότι η επόμενη Βουλή θα γίνει ένα πεδίο μάχης, στο οποίο οι βουλευτές θα αγωνίζονται για την εξουσία. Το ερώτημα είναι αν ο Ποροσένκο μπορεί να εναρμονίσει τα διαφορετικά συμφέροντα που σίγουρα θα εκπροσωπούνται στην επόμενη Βουλή, ενώ παράλληλα θα εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις της οικονομίας και θα προσπαθεί να διατηρήσει την διαρκή ειρήνη με τη Ρωσία. Το μικτό εκλογικό σύστημα και το γεγονός ότι ένα μεγάλο κόμμα (το κόμμα του Ποροσένκο) είναι πιθανό να ελέγχει τη νέα Βουλή, σημαίνει ότι το κοινοβούλιο θα είναι περισσότερο διχασμένο από ποτέ.

Είναι σαφές ότι οι ριζοσπαστικοί θα κατέχουν σημαντικό αριθμό εδρών στη νέα Ράντα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έξι ακόμα κόμματα μπορεί να εισέλθουν, συμπεριλαμβανομένου του Ριζοσπαστικού κόμματος, το οποίο αποτελείται από προσωπικότητες, αγωνιστές, τραγουδιστές, ακτιβιστές, αθλητές και λιγότερο γνωστούς επιχειρηματίες. Όπως και το κόμμα του Λιάσκο, το κόμμα της Πατρίδας είναι άκρως λαϊκιστικά και φιλοπόλεμο: η ουκρανή πιλότος Νάντια Σαβτσένκο που είχε συλληφθεί είναι το νούμερο ένα στον κατάλογο υποψήφιων της «Πατρίδας». Η αδελφή της είναι επίσης υποψήφια, τονίζοντας το πόσο μακριά η Τιμοσένκο θα φτάσει για να πετύχει την λαϊκή υποστήριξη. Το δεξιό Σβόμποντα είναι επίσης πιθανό να εισέλθει, καθώς η στήριξη από τη δυτική Ουκρανία, όπου βασίζεται κυρίως, αναμένεται να είναι υψηλότερη από οπουδήποτε αλλού στη χώρα.

Από τα τρία κόμματα της «μεσαίας τάξης» -το Εθνικό Μέτωπο του Γιάτσενιουκ, την Αστική Θέση του Ανατόλι Χριτσένκο και το Σαμοπόμιτς του δημάρχου της Λβιβ, Αντρέι Σάντοβι- η Πολιτική Θέση και το Εθνικό Μέτωπο πιθανότατα θα κερδίσουν έδρες στο κοινοβούλιο.

Αβέβαιο είναι το αποτέλεσμα για το νεοσύστατο Συνασπισμό της Αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Σερχίι Τιχίπκο. Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν λιγότερο από τρία τοις εκατό, αλλά η ισχυρή εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης από τους ολιγάρχες υποστηρικτές του μπορεί να ανατρέψει τα ποσοστά.

Ακτιβιστές, ολιγάρχες και στρατιώτες

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκλογές, ελάχιστοι επιχειρηματίες βάζουν υποψηφιότητα και οι περισσότεροι ολιγάρχες κρατούν ένα χαμηλό προφίλ. Μερικοί από τους ολιγάρχες, όπως ο κυβερνήτης του Ντνιπροπετρόφσκ Ιγκόρ Κολομόισκι, χρηματοδοτούν έναν μεγάλο αριθμό υποψηφίων και όλοι τους έχουν χάσει χρήματα στην τρέχουσα κρίση. Αλλά σε αυτό το πλαίσιο, είναι καλύτερο να χάσεις μέρος της περιουσίας σου παρά να τα χάσεις όλα, όπως συνέβη με τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Η παρουσία περισσότερων από 30 ακτιβιστών και δεκάδων αγωνιστών της κοινωνίας των πολιτών στις διάφορες λίστες των κομμάτων εξασφαλίζει φρέσκο αίμα στη Ράντα. Η παρουσία των ακτιβιστών είναι ευπρόσδεκτη ως ένα θετικό σημάδι, καθώς η Ουκρανία έχει απόλυτη ανάγκη από μια νέα, υπεύθυνη πολιτική ελίτ. Ενώ οι πρώην βουλευτές που ήταν φιλικοί προς τον Γιανουκόβιτς βάζουν υποψηφιότητα κυρίως σε πλειοψηφικές περιοχές, οι ακτιβιστές εκλέγονται ουσιαστικά από τα πολιτικά κόμματα. Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι ακτιβιστές έχουν ένα ισχυρό όραμα για και μια δέσμευση για το ευρωπαϊκό μέλλον της Ουκρανίας, στερούνται επίσης την αναγκαία εμπειρία για την υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Περαιτέρω, ως μέλη των πολιτικών κομμάτων, μπορεί να χάσουν την ελευθερία να ενεργούν ανεξάρτητα.

Οι στρατιώτες θα είναι ένα νέο στοιχείο στο κοινοβούλιο, αντικατοπτρίζοντας τις επιθυμίες των πολλών στην κοινωνία: να πολεμήσουν. Δεκαεπτά είναι μόνο οι υποψήφιοι από το Τάγμα του Ντονμπάς. Με τους υποψήφιους των ταγμάτων των Αϊντάρ, Ντιπρ, Λουχάνσκ και Αζόφ, η Ράντα μπορεί να γίνει ένα νέο είδος πεδίου μάχης. Η τάση αυτή θα πρέπει να εγείρει το ερώτημα για το αν άλλοι επαγγελματίες – δικηγόροι, γιατροί, οικονομολόγοι, εκπαιδευτικοί - θα μπορούσαν να μπουν στο κοινοβούλιο και να βελτιώσουν το νομοθετικό σύστημα της Ουκρανίας.

Η κοινωνία γίνεται όλο και πιο ριζοσπαστική και επιθετική. Η λεγόμενη «trash bucket challenge» - κατά την οποία οι ακτιβιστές πετούσαν πολιτικούς ου θεωρούσαν διεφθαρμένους στα σκουπίδια - πρέπει να είναι οδυνηρή για εκείνους που πιστεύουν ότι η Ουκρανία κινείται προς την κατεύθυνση των ευρωπαϊκών αξιών. Ο δείκτης της πραγματικής βλάβης στην κοινωνία δεν είναι τα σπάνια επεισόδια, αλλά μάλλον η υποστήριξη που συγκεντρώνουν ακόμη και μεταξύ των μορφωμένων Ουκρανών. Αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι η έλλειψη αντίδρασης από την επιβολή του νόμου και η έλλειψη νομικής λογοδοσίας από τους δράστες. Τι σημαίνει αυτό για τη Δύση; Σύμφωνα με το γνωστό γεωργιανό ρητό, οι επιθυμίες μας θα πρέπει να ταιριάζουν με τις δυνατότητες μας. Το πρόβλημα με τη δυτική πολιτική στην Ουκρανία είναι ότι έχει αρχίσει να μοιάζει περισσότερο σαν μια επιθυμία, παρά σε μια πολιτική. Οι πρόωρες εκλογές υποτίθεται ότι θα νομιμοποιούσαν την κεντρική αρχή. Αλλά το αντίθετο φαίνεται πιο πιθανό.

Η Δύση πρέπει να εξασφαλίσει την αυστηρή παρατήρηση των εκλογών, οι αρχές να διεξάγουν τις δικαιότερες εκλογές και να καταδικάσουν αμέσως τις παραβιάσεις κάθε είδους. Το να γίνουν διαφανείς και δίκαιες εκλογές είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση Ποροσένκο για να δώσει στους Ουκρανούς την ελπίδα για ένα νέο μέλλον και μια ηθική και αποτελεσματική κυβέρνηση. Ωστόσο, στη συνεργασία της με τους ηγέτες από την κυβέρνηση και την κοινωνία των πολιτών, η Δύση φαίνεται να συνεχίζει να κυνηγά ένα όνειρο, αντί να αντιμετωπίζει την ταχέως μεταβαλλόμενη πραγματικότητα. Για την πλειοψηφία των Ουκρανών, ο αγώνας για επιβίωση μόλις αρχίζει. Η μείωση των προσδοκιών από το Κίεβο, η αύξηση της υποστήριξης σε τομείς που μπορεί να φέρουν άμεση και πρακτική βελτίωση για τους Ουκρανούς θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα της Δύσης.

www.theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα