Αλλαγή σελίδας στις σχέσεις Κίνας-Μιανμάρ

Η εκλογή της Αούνγκ Σούου Κίι σηματοδοτεί μια νέα αρχή στις σχέσεις των δύο χωρών.

Παρά το γεγονός ότι η Κίνα υποστηρίζει εδώ και καιρό τους στρατηγούς που είχαν το μεγαλύτερο μέρος της εξουσίας στη Μιανμάρ, η κυβέρνηση του Πεκίνου ετοιμάστηκε εφέτος για την ενδεχόμενη εκλογική νίκη της ηγέτιδας της αντιπολίτευσης, Αούνγκ Σούου Κίι, καλώντας την στην πρωτεύουσα για να συναντηθεί με τον Σι Τζινπίνγκ. Στην επίσκεψη του Ιουνίου,

η Αούνγκ Σούου Κίι ήταν ευγενική, τιμώντας την Κίνα ως μια σημαντική χώρα και δεν πραγματοποίησε τους φόβους όσους θεωρούσαν ότι θα μπορούσε να αναφερθεί στις δημοκρατικές αρχές ή στον βραβευμένο με Νόμπελ Ειρήνης Λιού Σιαομπό, τον κινέζο συγγραφέα που εκτίει ποινή φυλάκισης 11 ετών.

Αλλά το αν η Κίνα, η οποία επιδέξια μάντεψε τα αποτελέσματα των εκλογών, μπορεί να οργανώσει μια νέα σχέση με τη Μιανμάρ στο πλαίσιο της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης είναι ένα άλλο θέμα. Για τους απλούς ανθρώπους στη Μιανμάρ, η Κίνα θεωρείται ένας καταπιεστικός βόρειος γείτονας, που ενδιαφέρεται σε μεγάλο βαθμό για την εξόρυξη πολύτιμων φυσικών πόρων όπως το ξύλο και ο νεφρίτης – ενώ θέλει να λεηλατήσει τη γη για την κατασκευή αγωγών και ένα τεράστιο υδροηλεκτρικό φράγμα στο Μιτσόνε στον ποταμό Ιραουάντι.

Ακόμη και η στρατιωτική κυρίως κυβέρνηση της Μιανμάρ δεν έχει κάνει στην Κίνα πολλές χάρες. Ακύρωσε την κατασκευή του εν μέρει κατασκευασμένου φράγματος και, παρά την ενόχληση του Πεκίνου, έχει κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια στραφεί όλο και περισσότερο προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από την Πέμπτη, το κόμμα της Αούνγκ Σούου Κίι, ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία, κέρδισε το μεγαλύτερο μέρος των 491 εδρών. Όταν τα αποτελέσματα των εκλογών έγιναν σαφή, ο Κινέζος Υπουργός Εξωτερικών Γουανγκ Γι, επιδιώκοντας προφανώς να δείξει τις καλύτερές του προθέσεις σχετικά με το αποτέλεσμα, δήλωσε ότι το Πεκίνο ήταν ευχαριστημένο που οι εκλογές είχαν κυλήσει ομαλά και ότι η Κίνα θα συνεχίσει να στηρίζει τη Μιανμάρ. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Μιανμάρ.

Σε απάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Μιανμάρ, Ου Γούνα Μαούνγκ Λουίν, ο οποίος συναντήθηκε με τον Γουάνγκ στη νότια Κίνα την Τετάρτη, δήλωσε ότι η Μιανμάρ θα διατηρήσει τη φιλική στάση της προς την Κίνα. Κάτω από τις διπλωματικές αβρότητες των δύο υπουργών Εξωτερικών βρίσκεται μια δύσκολη κατάσταση για την Κίνα. Η Μιανμάρ, επίσης γνωστή ως Βιρμανία, παραδοσιακά κρατούσε μια ουδέτερη εξωτερική πολιτική. Αυτό άλλαξε κάτω από το βάρος των πάνω από δύο δεκαετιών οικονομικών κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δυτικές χώρες, που ανάγκασαν τη Μιανμάρ να γείρει πιο κοντά στο Πεκίνο.

Ωστόσο, από το 2011, η στρατιωτική κυβέρνηση που κυριαρχεί έχει στραφεί προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και υπολείπεται κατά πολύ από το να υιοθετήσει τις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον για την βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να δώσει τέλος στον πόλεμο κατά των εθνοτικών ανταρτών. Η απομάκρυνση από την Κίνα ήρθε μετά από κάποιες ιδιαίτερα αυστηρές τακτικές από το Πεκίνο - συμπεριλαμβανομένων των αντιλαϊκών σχεδίων για το φράγμα - και την αντίθεση της Δύσης. Η Μιανμάρ ανέφερε ότι δεν ήθελε τις συνηθισμένες δουλειές της με το Πεκίνο.

Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει επισκεφθεί τη Μιανμάρ δύο φορές. Ο Σι, ίσως ο πιο πολυταξιδεμένος ηγέτης της Κίνας, δεν έχει πάει εκεί από την ανάληψη των καθηκόντων του, το 2012, ένα σημάδι που δείχνει το πάγωμα των σχέσεων. «Η Κίνα μπορεί να αισθάνεται ότι η Μιανμάρ δεν έχει δείξει το είδος του σεβασμού που της αξίζει και ότι η σημερινή κυβέρνηση είναι πάρα πολύ κοντά στη Δύση» δήλωσε ο Θαντ Μιιντ -Ου, συγγραφέας του βιβλίου «Εκεί όπου η Κίνα συναντά την Ινδία: η Βιρμανία και τα νέα σταυροδρόμια της Ασίας». Η νέα κυβέρνηση, είπε, θα επιδιώξει πιθανότατα τη βελτίωση των σχέσεων γενικά, μεταξύ άλλων και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ιδιαίτερα με την Κίνα, τον μεγάλο και πλούσιο γείτονά της.

Κατά το τελευταίο έτος, η Κίνα έχει απογοητευτεί επειδή η Μιανμάρ δεν έχει δείξει περισσότερο ενθουσιασμό για τη νέα κατασκευαστική πρωτοβουλία με τίτλο «Μία ζώνη, ένας δρόμος», η οποία περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση σιδηροδρόμων, δρόμων και αγωγών που θα συνδέουν την Κίνα με το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μέσω της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Κεντρικής Ασίας. Αντί να βλέπει το πρόγραμμα ως μια ώθηση για υποανάπτυκτη οικονομία της, δήλωσε ο Θαντ, η Μιανμάρ θεωρεί τα κινεζικά ανοίγματα ως παραβάσεις στα βόρεια σύνορα της με την Κίνα.

«Υπήρξε μια μακρόχρονη απροθυμία από τη Μιανμάρ να ανοίξει τα σύνορά της – πρόκειται για ένα μείγμα ανησυχιών για την ασφάλεια, την αδράνεια και τον περισσότερο ενθουσιασμό για την ανάπτυξη των σχέσεων με τον υπόλοιπο κόσμο», είπε. Πιο πρόσφατα, η Κίνα αποδείχθηκε μη χρήσιμη στην κυβέρνηση της Μιανμάρ, εκτροχιάζοντας μια πανεθνική εκεχειρία ανάμεσα σε ένα μίγμα εθνοτικών ομάδων ανταρτών. Οι ηγέτες στην πολιτική κατ’ όνομα, αλλά στρατιωτική ουσιαστικά ηγεσία της Μιανμάρ είχαν υποστηρίξει τη συμφωνία σε μια προσπάθεια να τερματίσουν δεκαετίες συγκρούσεων στο βόρειο τμήμα της χώρας και τη βελτίωση των προοπτικών της στις πρόσφατες εκλογές.

Η Κίνα υποστηρίζει εδώ και καιρό δύο από τις ομάδες ανταρτών, τον Ηνωμένο Κρατικό Στρατό Βα και την Οργάνωση Ανεξαρτησίας Κατσίν, ως έναν τρόπο για να διατηρήσει την επιρροή της στο βόρειο τμήμα της Μιανμάρ και να κρατήσει την παράνομη ξυλεία και τον νεφρίτη που ρέουν κατά μήκος των συνόρων στη νότια επαρχία Γιουνάν. Στρατιωτικές ομάδες και εγκληματικά δίκτυα κυκλοφορούν ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών, ενώ κάνουν λαθρεμπόριο ναρκωτικών, ορυκτών και ζώων.

Τον περασμένο μήνα, οι μαχητές του Βα και του Κατσίν αρνήθηκαν να υπογράψουν μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που περιλαμβάνει μια σειρά από ομάδες ανταρτών. Δυτικοί διπλωμάτες στη Μιανμάρ δήλωσαν ότι η Κίνα είχε σπρώξει τις δύο ομάδες να μείνουν έξω από τη συμφωνία ως ένα τρόπο για να διατηρήσει την επιρροή της σε όποιον ερχόταν στην εξουσία στις εκλογές. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας αρνήθηκε ότι οι δύο ομάδες ανταρτών είχαν ενεργήσει σύμφωνα με οδηγίες από το Πεκίνο.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στη Μιανμάρ, οι εξωτερικές υποθέσεις σπάνια αναφέρθηκαν και η Κίνα δεν αποτελούσε ένα θέμα. Παρά το γεγονός ότι η Αούνγκ Σούου Κίι ήταν διπλωματική κατά την επίσκεψή της Ιούνιο, δεν είναι δημοφιλής ή έμπιστη της κινεζικής ηγεσίας, δήλωσε ένας κινέζος εμπειρογνώμονας για τη Μιανμάρ. «Δεν αρέσει στην Κίνα και υπάρχουν λόγοι», δήλωσε ο Λιν Σισίνγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τζινάν στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ της νότιας Κίνας. «Ο πατέρας της βοήθησε τους Ιάπωνες να πολεμήσουν τους κινέζους στρατιώτες κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν κοντά στη Δύση, μεγάλωσε στην Ινδία και παντρεύτηκε έναν ξένο στην Ευρώπη».

Ακόμα κι έτσι, η κινεζική ηγεσία μπορεί να αποκτήσει μια ρεαλιστική άποψη της σχέσης. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η Μιανμάρ χρειάζεται οικονομική ανάπτυξη και η Κίνα είναι σε καλύτερη θέση να την παράσχει, σχολιάζει ο Λιν. Επιπλέον, είχε γίνει περισσότερο πολιτικός και λιγότερο ιδεαλίστρια. «Πρέπει να βελτιώσει τους δεσμούς με την Κίνα επειδή χρειάζεται η οικονομία να λειτουργεί» λέει ο Λιν. «Όσοι την ψήφισαν είναι φτωχοί άνθρωποι και δεν θα έχουν υπομονή μαζί της αν κάνει χάλια την οικονομία».

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα