WSJ: Το ατελείωτο δημοσιονομικό δράμα της Ελλάδας

Κανείς δεν θέλει άλλη μια ελληνική κρίση, πόσω μάλλον ενόψει των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, αναφέρει σε ένα ακόμα άρθρο του για την Ελλάδα ο Simon Nixon, υπό τον τίτλο "Το ατελείωτο δημοσιονομικό δράμα της Ελλάδας".

Κανείς δεν προσπαθεί αυτή τη φορά να διώξει την Ελλάδα από το ευρώ. Κανείς δεν σκέφτεται πως αυτό

που χρειάζεται η Ελλάδα μετά από οκτώ χρόνια βαθιάς ύφεσης είναι άλλη μια δόση λιτότητας. Ούτε πιστεύει κανείς πως το υφιστάμενο ύψος του ελληνικού χρέους είναι βιώσιμο. Γιατί λοιπόν η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στα πρωτοσέλιδα και αμφισβητείται το μέλλον της στην ευρωζώνη, εν μέσω ενός ακόμα αδιεξόδου με τους πιστωτές; αναρωτιέται ο αρθρογράφος.

Η επίσημη εξήγηση είναι πως το δημοσιονομικό πρόγραμμα της Ελλάδας έχει κολλήσει σε μια διαφωνία γύρω από τους δημοσιονομικούς στόχους της Ελλάδας, γράφει ο Nixon. Με βάση το Μνημόνιο του 2015 η Ελλάδα θα πρέπει να πετύχει πρωτογενές πλεόνασα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και να το διατηρήσει μεσοπρόθεσμα. Η Γερμανία λέει πως το "μεσοπρόθεσμα" σημαίνει 10 χρόνια. Η Κομισιόν θα προτιμούσε αυτό να γίνει ένα ή δύο χρόνια. Αυτό έχει σημασία γιατί η Γερμανία έχει ξεκαθαρίσει ότι θα συνεχίσει να βοηθά την Ελλάδα μόνο αν το ΔΝΤ συμμετέχει στο πρόγραμμα, ενώ το ΔΝΤ από την πλευρά του λέει ότι θα λάβει μέρος μόνο αν οι αριθμοί βγαίνουν. Όσο χαμηλότερος είναι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα, τόσο μεγαλύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους απαιτείται. Αυτό είναι το πρόβλημα της Γερμανίας.

Περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τα πράγματα, το ΔΝΤ δημοσιεύει μια πολύ απαισιόδοξη έκθεση για την δημοσιονομική θέση της Ελλάδας. Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα πως η Ελλάδα θα εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ το 2016 ξεπερνώντας κατά πολύ τον αρχικό στόχο. Με την ελληνική οικονομία να βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, η Κομισιόν θεωρεί πως η χώρα μπορεί να πετύχει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 με λίγα επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα. Το ΔΝΤ ωστόσο εξηγεί πως το φετινό πλεόνασμα ήταν αποτέλεσμα ενός εφάπαξ παράγοντα και εμμένει στις προβλέψεις του ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 θα διαμορφωθεί στο 0,9% του ΑΕΠ. Για να πετύχει λοιπόν τον στόχο του 3,5% η Ελλάδα θα πρέπει, σύμφωνα με το Ταμείο, να νομοθετήσει από τώρα μέρα λιτότητας της τάξης του 2% του ΑΕΠ. Η Αθήνα λέει πως αυτό είναι πολιτικά αδύνατο. Οι Βρυξέλλες συμφωνούν.

Φυσικά, αυτή η διαφωνία δεν έχει να κάνει με τους στόχους του ελλείμματος της Ελλάδας, σημειώνει ο Nixon. Στο επίκεντρό της βρίσκεται μια θεμελιώδης διαφωνία για το πώς πρέπει να λειτουργεί η ευρωζώνη. Η Γερμανία και το ΔΝΤ μοιράζονται μια εξαιρετικά χαμηλή εκτίμηση για την ποιότητα της πολιτικής τάξης και των θεσμών στην Ελλάδα. Αλλά αντλούν διαφορετικά συμπεράσματα από αυτό. Η Γερμανία πιστεύει πως δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την Ελλάδα ότι θα τηρήσει τους μεταρρυθμιστικούς της στόχους χωρίς ισχυρή εξωτερική πίεση. Αυτό σημαίνει πως για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ, θα πρέπει να σφίξουν τα ζωνάρια. Η Γερμανία θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Αθήνα αλλά θέλει να διατηρεί τον έλεγχο των οικονομικών αποφάσεων της χώρας ώστε να προστατεύσει τους Γερμανούς φορολογούμενους.

Όμως, το ΔΝΤ το θεωρεί αυτό ως μια συνταγή για την αέναη καθυστέρηση που είναι ριζικά αντίθετη με τις δικές του θεσμικές προτεραιότητες. Το ΔΝΤ υπάρχει για να παρέχει βραχυπρόθεσμη βοήθεια προς τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, βοηθώντας τες να διορθώνουν τα οικονομικά τους, ώστε να μπορούν να επιστρέψουν γρήγορα σε δανεισμό από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η αξιοπιστία του ΔΝΤ έχει ήδη πληγεί από ένα αποτυχημένο ελληνικό πρόγραμμα και είναι αποφασισμένο να μην παρασυρθεί και σε άλλο. Για το ΔΝΤ, ως εκ τούτου, το ελληνικό πρόγραμμα θα πρέπει να είναι το τελευταίο -και δεδομένης της εξαιρετικά χαμηλής εμπιστοσύνης του στην ελληνική πολιτική τάξη, ένα πρόγραμμα είναι απίθανο να είναι επιτυχές χωρίς σημαντική ελάφρυνση του χρέους. Η θέση του ΔΝΤ ήταν σαφής εδώ και δύο χρόνια, αλλά πολλοί Ευρωπαίοι υπέθεταν ότι μπλόφαρε.

Το πώς θα αρθεί αυτό το αδιέξοδο δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο, γράφει ο Nixon. Μια περίπτωση είναι η Ελλάδα να συνθηκολογήσει σε αυτό που αρκετοί στην Ευρώπη θεωρούν ως παράλογες απαιτήσεις λιτότητας από το ΔΝΤ. Αλλά μπορεί μια ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει επιπλέον μέτρα λιτότητας 2% του ΑΕΠ; Μια άλλη επιλογή, σύμφωνα με τον Nixon, είναι το ΔΝΤ να εγκαταλείψει το ελληνικό πρόγραμμα και να αφήσει την ευρωζώνη να παλέψει μόνη της με τα προβλήματά της. Αλλά πως μπορεί να γίνει αυτό χωρίς να τεθούν σε αμφισβήτηση οι συμμετοχές της Γερμανίας και της Ολλανδίας, προκαλώντας μεγαλύτερα δεινά στην Ελλάδα;

Η καλύτερη ελπίδα για την Ελλάδα είναι ότι μπορεί να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός κατά τον οποίο το Βερολίνο θα αποδεχθεί χαμηλότερο μεσοπρόθεσμο πλεόνασμα στόχων, το ΔΝΤ θα υιοθετήσει λιγότερο ζοφερές προβλέψεις και η Αθήνα θα μείνει να νομοθετήσει ένα πολύ μικρότερο πακέτο επιπλέον μέτρων λιτότητας. Αλλά μια συμβιβαστική λύση προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται προς το παρόν μακρινή. Εν τω μεταξύ, ο χρόνος περνά. Η συνάντηση στις 20 Φλεβάρη των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης είναι η τελευταία ευκαιρία να συμφωνήσουν πριν το ολλανδικό κοινοβούλιο διαλυθεί εν όψει των γενικών εκλογών της χώρας τον Μάρτιο. Η επόμενη ευκαιρία για να επιτευχθεί μια συμφωνία μπορεί να μην έρθει παρά μόνο μετά τις γαλλικές προεδρικές εκλογές τον Μάιο. Μέχρι τότε, όλη η σημερινή δυναμική μπορεί να χαθεί, συμπεριλαμβανομένου ενός πακέτου φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο της αναθεώρησης του προγράμματος. Ακόμη χειρότερα, μία τεράστια λήξη ομολόγων τον Ιούλιο απειλεί την Ελλάδα, αυξάνοντας τον κίνδυνο η χώρα να γυρίσει εκεί που ήταν το 2015 - ακριβώς εκεί όπου κανείς δεν θέλει να βρίσκεται.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα