WSJ: Ο Τσίπρας έχει υποτιμήσει την κατάσταση της Ελλάδας

Ο Αλέξης Τσίπρας αφιέρωσε μεγάλο μέρος της δεύτερης εβδομάδας του ως πρωθυπουργός στην προσπάθεια να επιδιορθώσει τις γέφυρες που έσπασαν την πρώτη εβδομάδα. Ωστόσο, στο τέλος της εβδομάδας ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός φαινόταν ακόμα πιο απομονωμένος στην Ευρώπη από ό,τι στην αρχή: ακόμη και η γαλλική κυβέρνηση του είπε να μην προσπαθήσει να διασπάσει την ευρωζώνη.

Τώρα ο κ. Τσίπρας έθεσε

τον πήχη ψηλότερα. Στην ομιλία της Κυριακής, προετοίμασε το σκηνικό για μια αποφασιστική εβδομάδα αντιπαράθεσης. Αντιμετωπίζει δύο προκλήσεις. Η πρώτη είναι να καταλήξει σε μια βραχυπρόθεσμη συμφωνία για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης που η Ελλάδα πρέπει να πάρει τις επόμενες εβδομάδες. Η δεύτερη είναι να διαπραγματευτεί μια νέα μακροπρόθεσμη συμφωνία χρηματοδότησης που η Αθήνα επιμένει ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει μια μείωση του χρέους της.

Θεωρητικά, μια συμφωνία θα έπρεπε να είναι δυνατή αφού κανείς δεν θέλει την Ελλάδα εκτός ευρώ. Αλλά η ομιλία του Τσίπρα την Κυριακή είναι βέβαιο ότι θα σκληρύνει τους φόβους της ευρωζώνης, ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο τόσο σε μια βραχυπρόθεσμη όσο και σε μια μακροπρόθεσμη συμφωνία είναι ο ίδιος ο ηγέτης των Ελλήνων. Οι πολιτικοί ανησυχούν ότι έχει διαγνώσει λάθος την κατάσταση της Ελλάδας και ειδικότερα υποτίμησε τους πολιτικούς, θεσμικούς, οικονομικούς και νομικούς περιορισμούς της συμμετοχής στην ευρωζώνη, κάνοντας πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί μια λύση.

Η Αθήνα πιστεύει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τα βραχυπρόθεσμα προβλήματά της με το να πάρει από την ΕΚΤ την απαραίτητη χρηματοδότηση, είτε άμεσα μέσω ενός δανείου ή έμμεσα, επιτρέποντας στις ελληνικές τράπεζες να αγοράσουν νέα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια και να τις αναχρηματοδοτήσει, χρησιμοποιώντας τα μέσα της ΕΚΤ. Αλλά αυτό φαίνεται απίθανο: ακόμα και αν η ευρωζώνη συμφωνήσει να επιτρέψει στην Αθήνα να εκδώσει περισσότερα έντοκα γραμμάτια, η ΕΚΤ δεν θα αυξήσει το τρέχον όριο των 3,5 δις ευρώ σε αναχρηματοδότηση εντόκων, καθώς πιστεύει ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με τη νομισματική χρηματοδότηση της κυβέρνησης, που απαγορεύεται βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Η υπόλοιπη ευρωζώνη πιέζει την Αθήνα να υποβάλει αίτηση για παράταση του υφιστάμενου πακέτου διάσωσης. Αλλά ο κ. Τσίπρας αρνήθηκε κατηγορηματικά να πάρει πίσω στην προεκλογική υπόσχεση του για τον τερματισμό της διάσωσης. Πόσο μακριά θα ωθήσει ο Τσίπρας αυτή την μικροπολιτική; Είναι διατεθειμένος να αφήσει το τρέχον πρόγραμμα χωρίς ένα νέο σχέδιο στη θέση του; Αυτό θα αυξήσει τα όσα διακυβεύονται. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πόσο καιρό η Αθήνα θα μπορούσε να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τα φορολογικά έσοδα. Ο Τσίπρας μπορεί να παρηγορηθεί από το γεγονός ότι η ΕΚΤ δεν θα "τραβήξει την πρίζα" για τις τράπεζες της χώρας: εξακολουθεί να επιτρέπεται η πρόσβαση στον μηχανισμό επείγουσας παροχής ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδα.

Αλλά αυτή η άδεια δεν θα παρατείνεται επ 'αόριστον, «περισσότερο από δύο εβδομάδες, αλλά λιγότερο από ένα χρόνο», λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ θα σταματήσει τον ELA αν κρίνει ότι το πρόγραμμα γίνεται υπερβολικό ή χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης. Ο κ. Τσίπρας μπορεί να πιστεύει ότι η βραχυπρόθεσμη πίεση μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη μακροπρόθεσμη λύση. Όμως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ευρωζώνης φοβούνται ότι η στρατηγική του αποκαλύπτει μια ευρύτερη εσφαλμένη εκτίμηση σχετικά με τη φύση της δύσκολη θέσης στην Ελλάδα. Εστιάζοντας στο να «κόψει» τις πολιτικές συμφωνίες με την ευρωζώνη, κινδυνεύει να παραβλέψει το πραγματικό πρόβλημα της Ελλάδας: την έλλειψη πρόσβασης στις αγορές. Εφ 'όσον οι επενδυτές εξακολουθούν να αποφεύγουν την ελληνική κυβέρνηση, τις τράπεζες και τις εταιρείες, ο Τσίπρας δεν έχει καμία πιθανότητα να ηγηθεί μιας οικονομικής ανάκαμψης, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα.

Υπό το πρόγραμμα της τρόικας, η Ελλάδα είχε αρχίσει να ανακτά την πρόσβαση στις αγορές, ακολουθώντας τα βήματα της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Δισεκατομμύρια ευρώ έρεαν προς την κυβέρνηση και τις τράπεζες πέρυσι, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να βγει από το πακέτο διάσωσης του τρέχοντος έτους, αν και με το δίχτυ ασφαλείας πιστωτικής γραμμής της ευρωζώνης. Η τρέχουσα πολιτική κρίση έχει διακόψει αυτές τις ελπίδες προς το παρόν. Ο Τσίπρας απαιτεί η ευρωζώνη να σέβεται την εκλογική εντολή του, αλλά η πρόκληση του είναι να κερδίσει τον σεβασμό των επενδυτών.

Είναι αλήθεια ότι μια μείωση της επιβάρυνσης του χρέους στην Ελλάδα θα πρέπει να αποδειχθεί φιλική προς την ανάπτυξη και τους επενδυτές, στο βαθμό που αυτό δημιουργεί χώρο για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, αν και πολλά εξαρτώνται από το αν αυτός ο δημοσιονομικός χώρος χρησιμοποιηθεί για την τόνωση των παραγωγικών επενδύσεων. Αλλά είναι απίθανο να αποκαταστήσει την πρόσβαση στην αγορά από μόνη της: οι επενδυτές θα επικεντρωθούν στην ευρύτερη οικονομική στρατηγική του κ. Τσίπρα και ειδικότερα σε τέσσερις βασικούς τομείς.

Το πρώτο είναι το φορολογικό: ο Τσίπρας έχει υποσχεθεί να εξαλείψει ένα νέο φόρο ακίνητης περιουσίας και να πληρώσει με την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα έχει ήδη θεσπίσει σημαντικές διορθώσεις των φορολογικών κωδίκων και της φορολογικής διοίκησης που, αν διατηρηθούν, θα πρέπει σύντομα να αρχίσουν να φέρνουν αποτελέσματα. Εκεί εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, είναι στο φόρο προστιθέμενης αξίας: τα ποσοστά είσπραξης του ΦΠΑ στην Ελλάδα είναι πολύ πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, χάρη σε ένα τρομερά πολύπλοκο σύστημα απαλλαγών και ειδικών συντελεστών που ενθαρρύνουν την κατάχρηση. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε δεσμευτεί σε μια σημαντική αναθεώρηση του ΦΠΑ. Θα την προωθήσει ο κ. Τσίπρας;

Το δεύτερο είναι η διαφθορά, την οποία ο Τσίπρας έχει επίσης υποσχεθεί να αντιμετωπίσει. Εδώ, η πρόκληση είναι να βελτιωθεί η ποιότητα της δημόσιας διοίκησης. Η προηγούμενη κυβέρνηση εργάστηκε για μια συνολική αναδιοργάνωση των κυβερνητικών υπηρεσιών και για νέους κανόνες για τη θέσπιση ανοικτών διαγωνισμών για θέσεις εργασίας, την πρόσληψη με αξιοκρατικά κριτήρια, καθώς και την προώθηση και την πληρωμή με βάση την απόδοση και όχι την παλαιότητα. Η νέα κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα εισαγάγει τη δική της αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης, αλλά θα προχωρήσει όσο η προηγούμενη ρισκάροντας να προκαλέσει αναστάτωση στους πολλούς υποστηρικτές της μεταξύ των συνδικάτων του δημόσιου τομέα;

Το τρίτο είναι το καθεστώς αφερεγγυότητας, που είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσουν οι ελληνικές τράπεζες να αντιμετωπίσουν τα «βουνά» των επισφαλών απαιτήσεων. Μια νέα προσωρινή ρύθμιση για να βοηθήσει τις τράπεζες να αναδιαρθρώσουν τα χρέη των μικρότερων επιχειρήσεων εισήχθη πέρυσι, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντίθετος με την αιτιολογία ότι ήταν πολύ γενναιόδωρη για τις τράπεζες, εις βάρος του κράτους. Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια των αποκαλούμενων εταιρειών ζόμπι και των νοικοκυριών παραμένουν με εκκρεμότητες, γιατί σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες οι τράπεζες δεν αναμένεται να ανακάμψουν. Μήπως ο κ. Τσίπρας θα τολμήσει να κάνει αυτό που απέτυχε ο πρώην Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς;

Τέλος, η νέα κυβέρνηση έχει στείλει ανάμικτα μηνύματα σχετικά με την ιδιωτικοποίηση. Ωστόσο, η αξία των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων δεν είναι μόνο οι τιμές που καταβάλλονται, αλλά και η επένδυση που φέρνουν. Προωθώντας τις υπάρχουσες συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης των μετοχών στο λιμάνι του Πειραιά και στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές σχετικά με το άνοιγμα της κυβέρνησης προς τις επιχειρήσεις.

Φυσικά, η ριζική αναδιοργάνωση θα στείλει επίσης ένα μήνυμα προς την ευρωζώνη, ενισχύοντας τον Τσίπρα στην επίλυση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλημάτων του. Εξάλλου, η ευρωζώνη μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα μόνο αν πιστεύει ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να βοηθήσει τον εαυτό της. Ο Τσίπρας μπορεί σύντομα να μάθει ότι αυτή είναι η μόνη βάση πάνω στην οποία είναι δυνατή η ιδιότητα του μέλους μιας νομισματικής ένωσης.

www.wsj.com

Διαβάστε περισσότερα