WSJ: Η ΕΚΤ αναμένεται να καταργήσει το QE

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περνά μια κρίσιμη φάση, καθώς προετοιμάζεται για την πιο σημαντική απόφαση της εδώ και χρόνια: πώς να τερματίσει το γιγαντιαίο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων χωρίς να αποτρέψει την οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης.

Με την οικονομία της περιοχής να δείχνει κάποια πυγμή μετά από χρόνια οδυνηρής, αργής ανάπτυξης και τις πολιτικές εντάσεις να εξασθενίζουν, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι αναμένεται να σηματοδοτήσει

την αλλαγή μετά τη συνάντηση της Πέμπτης, ανακοινώνοντας ότι η τράπεζα θα ξεκινήσει να μειώνει το πρόγραμμα τόνωσης των 2,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ, γνωστό ως ποσοτική χαλάρωση (QE). Δεν είναι απολύτως σαφές αν ο Ντράγκι θα στείλει το μήνυμα αυτό την Πέμπτη ή θα το κάνει τον Οκτώβριο. Είτε έτσι είτε αλλιώς, αξιωματούχοι της ΕΚΤ ανέφεραν ότι το πρόγραμμα QE θα συνεχιστεί για μερικούς ακόμα μήνες και θα καταργηθεί σταδιακά μέχρι τα μέσα του 2018.

Οι επενδυτές ανησυχούν και είναι έτοιμοι να ξεφορτωθούν τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης και να αγοράσουν το νόμισμα του ευρώ μόλις η κεντρική τράπεζα σηματοδοτήσει με σαφήνεια την υποχώρηση που έρχεται. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν έδωσαν νέα μηνύματα πολιτικής από τα τέλη Ιουνίου, όταν ο Ντράγκι κατήγγειλε τις χρηματοπιστωτικές αγορές υποδεικνύοντας στο Σίντρα της Πορτογαλίας ότι οι ημέρες του QE είναι μετρημένες, σημειώνοντας ότι θα χρειαστούν λιγότερα κίνητρα καθώς επιταχύνεται η οικονομία.

Η πολιτική τόνωσης της ΕΚΤ "δεν ταιριάζει προς το παρόν με την κατάσταση της οικονομίας", δήλωσε η Claudia Broyer, οικονομολόγος της Allianz στη Φρανκφούρτη. Αναμένει ότι το QE, το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 60 δισ. ευρώ μηνιαίως, θα λήξει στα μέσα του επόμενου έτους. Ωστόσο, η υπερευαισθησία των χρηματοπιστωτικών αγορών καθιστά τους υπαλλήλους της ΕΚΤ προσεκτικούς και θα μπορούσε να καθυστερήσει τα σχέδια εξόδου τους. Είναι πρόθυμοι να αποφύγουν την επανάληψη του σφάλματος πολιτικής πριν από τέσσερα χρόνια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, που προκάλεσε απότομη άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, όταν ανακοίνωσε τη δική της απόσυρση από το QE.

Ακόμα και πριν η ΕΚΤ δείξει σαφώς τις προθέσεις της, το ευρώ σημείωσε άνοδο, ανεβαίνοντας περισσότερο από 12% έναντι του δολαρίου τους τελευταίους πέντε μήνες. Καθώς η ανάπτυξη έχει ενισχυθεί, η προοπτική των πολιτικών αναταραχών στην ευρωζώνη έχει χαλαρώσει με τη νίκη στις αρχές Μαΐου του κεντρώου Εμανουέλ Μακρόν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, έναντι της ακροδεξιάς υποψήφιας Μαρίν Λεπέν. Ένα ισχυρό ευρώ περιπλέκει τη δουλειά της ΕΚΤ διότι καθιστά τις εξαγωγές της περιοχής πιο ακριβές στις παγκόσμιες αγορές και μειώνει τις τιμές των εισαγωγών, επιβαρύνοντας την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ "έχουν πραγματικά αιφνιδιαστεί" από την πρόσφατη άνοδο του ευρώ, δήλωσε ο Martin Lück, επικεφαλής στρατηγικής στη BlackRock στη Φρανκφούρτη.

Ένας άλλος πονοκέφαλος είναι η Fed, η οποία θα διεξάγει τη δική της συνεδρίαση πολιτικής σε δύο εβδομάδες. Η άνοδος του ευρώ έναντι του δολαρίου αντανακλά εν μέρει την πεποίθηση των επενδυτών ότι η Fed δεν θα αυξήσει τα επιτόκια τόσο επιθετικά όσο νόμιζαν κάποτε. Ο πληθωρισμός των ΗΠΑ μειώθηκε απροσδόκητα και ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται λιγότερο πιθανό να προωθήσει τα τολμηρά σχέδια δαπανών που ενδέχεται να απαιτούν αυστηρότερη νομισματική πολιτική.

Η ΕΚΤ "ανέμενε σαφώς ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα έκανε περισσότερα για την οικονομική επέκταση, γεγονός που θα είχε κάνει τη συναλλαγματική ισοτιμία λιγότερο ανησυχητική", δήλωσε ο Lück.

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει ασθενής. Αυξήθηκε σε 1,5% τον Αύγουστο από 1,3% τον προηγούμενο μήνα, αλλά είναι απίθανο να κινηθεί πολύ υψηλότερα τα επόμενα δύο χρόνια, αντανακλώντας την αδυναμία στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να κινηθεί μέχρι ο πληθωρισμός να είναι πιο κοντά στον στόχο της, μόλις κάτω από το 2%. Αλλά ασκείται πίεση στην ΕΚΤ για να αλλάξει πορεία.

Στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, οι πολιτικές "εύκολου χρήματος" της ΕΚΤ είναι ένα "καυτό" θέμα στις εθνικές εκλογές, που προγραμματίζονται για τις 24 Σεπτεμβρίου. Σε μια τηλεοπτική συζήτηση τη Δευτέρα, η Άλις Βέιντελ, επικεφαλής υποψήφια του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, επιτέθηκε στις πολιτικές της ΕΚΤ για την τροφοδότηση του υψηλότερου κόστους στέγασης στη Γερμανία. Τον περασμένο μήνα, το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας ανέφερε ότι το QE ενδέχεται να παραβιάζει το γερμανικό δίκαιο, αν και παραχώρησε τελικά την απόφαση στο ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο.

Βασικά, μετά από 2 1/2 χρόνια και πολλαπλές επεκτάσεις, το QE μπορεί σύντομα να εξαντλήσει τα ομόλογα που θα αγοράζει, χάρη στους περιορισμούς που επέβαλε η ΕΚΤ στις αγορές περιουσιακών στοιχείων. Η συγκέντρωση των περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να επεκταθεί, αλλά κάτι τέτοιο πιθανόν να αυξήσει τις πολιτικές αντιρρήσεις. Το τελευταίο σύνολο οικονομικών προβλέψεων του προσωπικού της τράπεζας, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, θα μπορούσε να προσφέρει στην ΕΚΤ την ευκαιρία να σηματοδοτήσει μια αλλαγή πορείας - ειδικά εάν οι προβλέψεις είναι ισχυρές.

Κάποιοι οικονομολόγοι είναι αισιόδοξοι για την πρόσφατη άνοδο του ευρώ, η οποία υποστηρίζουν ότι αντανακλά κυρίως την ανανεωμένη οικονομική βαρύτητα. Στα 1,19 δολάρια, το ευρώ παραμένει υποτιμημένο έναντι του δολαρίου σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, το οποίο θέτει την εύλογη αξία του νομίσματος σε περίπου 1,29 δολάρια. "Ένα ισχυρότερο ευρώ είναι μάλλον το αποτέλεσμα της ανάκαμψης της ευρωζώνης και όχι ένα σημαντικό θέμα για την απόφαση της ΕΚΤ", δήλωσε ο Marcel Fratzscher, πρώην αξιωματούχος της ΕΚΤ, πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών, think tank του Βερολίνου.

Αν και ένα ισχυρότερο νόμισμα δεν μπορεί να βλάψει τις γερμανικές εταιρείες μηχανικής, οι οποίες πωλούν εξειδικευμένα προϊόντα, ίσως να μην ισχύει το ίδιο για τους ισπανούς αγρότες, για παράδειγμα. "Αυτό που είναι σημαντικό για την ΕΚΤ δεν είναι το επίπεδο της συναλλαγματικής ισοτιμίας αλλά η αλλαγή σε μια ορισμένη περίοδο", δήλωσε ο Lück. "Η αλλαγή από την αρχή του έτους είναι αρκετά σημαντική και επιβαρύνει σαφώς τον πληθωρισμό".

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα