Μελπομένη Κ. Αυγερινού: «Μακεδονικά απομνημονεύματα και διπλωματικά παρασκήνια (1898-1912)»

H Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα, όπου έρχεται η Μελπομένη Αυγερινού με τον σύζυγό της, είναι μια πόλη σε πλήρη αναστάτωση: Βούλγαροι τρομοκράτες εκτελούν Έλληνες αξιωματούχους και ανατινάζουν τα πάντα, τράπεζες, εγκαταστάσεις φωτισμού, πλοία, ξενοδοχεία, αποθήκες πετρελαίου και κέντρα ψυχαγωγίας, σπέρνοντας τον πανικό.

Η Αυγερινού, επιδεικνύοντας εκπληκτική ψυχραιμία και ενεργητικότητα, θα κινηθεί μέσα σ’ αυτό το εκρηκτικό τοπίο προσπαθώντας να αναστήσει το φρόνημα των Ελλήνων και να πείσει τους υπεύθυνους των ελληνικών κυβερνήσεων πως πρέπει να προσανατολίσουν όλες τις ενέργειες και τις δράσεις τους στο Μακεδονικό Ζήτημα. Η δραστηριότητά της αυτή την καθιστά στόχο των τρομοκρατών που την απειλούν ανοιχτά και, μέσα σ’ ένα κλίμα μυθιστορηματικό, αναγκάζεται να φύγει από τη μακεδονική πολιτεία και να εγκατασταθεί στην Αθήνα, όπου συνεχίζει το έργο της.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Ήταν όπως φαίνεται μια γυναίκα με θάρρος, καλλιέργεια, οξύνοια και διορατικότητα, μια γυναίκα ασυνήθιστη σε μια εποχή όπου οι άνδρες ήταν οι πρωταγωνιστές σε όλα τα πεδία και το γυναικείο κίνημα ήταν μια έννοια μυθική για τη χώρα μας. Είχε την ευχέρεια να συνδιαλέγεται με πρωθυπουργούς, υπουργούς, ανώτατους διπλωμάτες και καθηγητές πανεπιστημίου, ενώ βρισκόταν σε επαφή με τον Παύλο Μελά λίγο προτού εκείνος αναχωρήσει για το μοιραίο του ταξίδι. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου συνάντησε τον πάμπλουτο εθνικό ευεργέτη Γεώργιο Αβέρωφ, πείθοντάς τον να δωρίσει 2,5 εκατομμύρια φράγκα για την απόκτηση του τεράστιου θωρηκτού που επρόκειτο να αλλάξει τον στρατιωτικό συσχετισμό των δυνάμεων στο Αιγαίο. Κι ακόμα, η δραστήρια Κεφαλλονίτισσα μπορούσε να συνομιλεί με τον υπουργό Στρατιωτικών Νικόλαο Ζορμπά, τον επικεφαλής του κινήματος στο Γουδί (1909) και δεν δίσταζε να απευθυνθεί γραπτώς στον ίδιο τον βασιλιά καθώς και στον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωακείμ Γ’, κινητοποιώντας κάθε δύναμη που μπορούσε να βοηθήσει τους Μακεδόνες Έλληνες.

{jb_quote} Η δραστηριότητά της αυτή την καθιστά στόχο των τρομοκρατών που την απειλούν ανοιχτά και, μέσα σ’ ένα κλίμα μυθιστορηματικό, αναγκάζεται να φύγει από τη μακεδονική πολιτεία και να εγκατασταθεί στην Αθήνα, όπου συνεχίζει το έργο της. {/jb_quote}

Δρώντας μόνη της τις περισσότερες φορές, ταξίδεψε στις πρωτεύουσες της Ευρώπης προσπαθώντας να διαφωτίσει την κοινή γνώμη του εξωτερικού για τα ελληνικά δίκαια, οργάνωσε το Μακεδονικό Δίκτυο, μια ομάδα ανταποκριτών που ενημέρωνε για κάθε χτύπημα των Βουλγάρων εξτρεμιστών σε όλη τη μακεδονική επικράτεια, και συνάντησε στην Κωνσταντινούπολη τον Οθωμανό υπουργό Πολέμου Μαχμούτ Σεφκέτ πασά, με τον οποίο είχε συζητήσεις πολύ ενδιαφέρουσες. Με την έναρξη των μακεδονικών εκστρατειών υπό τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο θα νιώσει τη χαρά να ταξιδέψει εν μέσω κινδύνων με το νοσοκομειακό τρένο ξανά στην αγαπημένη της πόλη, για να τη δει επιτέλους απαλλαγμένη από Τούρκους και Βούλγαρους.

Τα Μακεδονικά απομνημονεύματά της, που τυπώθηκαν το 1914 κι έμειναν σχετικά άγνωστα μέχρι αυτή την έκδοση, ήταν άλλη μια πρωτοποριακή της ενέργεια, καθώς οι περισσότεροι συμμετέχοντες στον Μακεδονικό Αγώνα δημοσίευσαν τις αναμνήσεις τους δεκαετίες αργότερα. Εκτός των προσωπικών της αφηγήσεων, η Μελπομένη Αυγερινού παραθέτει μια σειρά από επιστολές Μακεδόνων της εποχής που αναπαριστούν το κλίμα στη μακεδονική ύπαιθρο, όπου οι δολοφονίες ιερωμένων και χωρικών ήταν συχνό φαινόμενο, καθώς οι ληστρικές ομάδες άτακτων ανταρτών τρομοκρατούσαν τους χωρικούς πλουτίζοντας από τα λάφυρα που συνέλεγαν.

Πέρα από τις ιστορικές αναφορές, όσοι αγαπούν τη Θεσσαλονίκη θα δουν στις σελίδες αυτού του βιβλίου να ζωγραφίζεται η εικόνα μιας πολυεθνικής πολιτείας με λαβυρινθώδεις δρόμους, μιας πόλης που είναι κέντρο εμπορίου και διασκεδάσεων, μιας πόλης της οποίας οι κάτοικοι μετακινούνται με το τραμ που συνδέει το ανατολικό με το δυτικό τμήμα της, με παραλιακά αριστοκρατικά ζυθοπωλεία, γεύματα και χορούς στο μέγαρο Αλλατίνη, επαύλεις με κήπους ανθόσπαρτους, ορφανοτροφεία, σωματεία, λέσχες, νοσοκομεία, δρόμους που έχουν πρόσφατα φωτιστεί με λάμπες φωταερίου, μιας πόλης με χρώμα εντελώς ιδιαίτερο.

Μακεδονικά απομνημονεύματα και διπλωματικά παρασκήνια (1898-1912)
Μελπομένη Κ. Αυγερινού
Πρόλογος: Βασιλική Μπόμπου-Σταμάτη
Επιμέλεια – Εισαγωγή – Ευρετήρια: Άγγελος Χοτζίδης
University Studio Press
Σωματείο «Οι Φίλοι του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα»
σ. 292
ISBN: 978-960-12-2476-3
Τιμή: 19,00€