Seng Soun Ratanavanh: «Ο Γκασπάρ μέσα στη νύχτα»

«Και τη νύχτα μ’ αρέσει ν’ ακούω τ’ αστέρια. Είναι σαν πεντακόσια εκατομμύρια μικρές καμπανούλες!»
Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί

Να γοητευθώ από τις εικόνες; Εικονογράφηση εξαίρετη. Ομορφιάς φτερουγίσματα, ομολογουμένως. Να αναφερθώ στην ιστορία; Ευγενική, φιλική, αστεία, συγκινητική. Ένα έξοχο βιβλίο! Δημιουργός μια γυναίκα. Χαριτωμένη, προικισμένη, σπουδασμένη. Και, επιπλέον, τέκνο δύο πολιτισμών – διαφορετικών μεταξύ τους: Η Σενγκ Σουν Ραταναβάν γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη του Λάος (1974), όπου και έζησε ως παιδί, μεγαλώνοντας όμως εγκαταστάθηκε στα προάστια του Παρισιού και εκεί

κατοικεί μέχρι σήμερα. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της γαλλικής πρωτεύουσας, ενώ ζωγράφιζε ήδη από την εφηβεία της· παιδάκι ήταν όταν αγάπησε το σχέδιο, δηλώνει, προσθέτοντας ότι η εικονογράφηση παιδικών βιβλίων την κάνει να αισθάνεται περίχαρη, ευφάνταστη, δημιουργική. Συχνά εκθέτει έργα της σε αίθουσες στη Γαλλία και στο εξωτερικό.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Έγραψε και εικονογράφησε μέσα σ’ αυτό το διάστημα έναν ικανό αριθμό βιβλίων για παιδιά και έχει πλέον αποκτήσει το δικό της ξεχωριστό ύφος στην τέχνη, με διακριτές επιρροές από την Άπω Ανατολή. Το βιβλίο που έχουμε σήμερα, Ο Γκασπάρ μέσα στη νύχτα, είναι το τελευταίο της δημιούργημα και έχει τιμηθεί στη Γαλλία με το Βραβείο Αναγνωστών 2021, το γνωστό Landerneau. «Προσπαθώ οι εικονογραφήσεις μου να είναι ποιητικές, αστείες και όμορφες... Ήθελα να πω κάτι διαφορετικό με τις εικόνες μου. Έπρεπε να επιστρατεύσω τη φαντασία μου, τον δικό μου εικονογραφικό κόσμο. Προσπάθησα να μη μείνω στο κείμενο. Αυτό που λέει με λέξεις έχει ήδη ειπωθεί». Και έτσι είναι, μονάχα που οι εικόνες της περιέχουν περισσότερα: Ορίζονται από έναν ειλικρινή σεβασμό στη φιλία και στην κατανόηση του άλλου ατόμου, όποιο και αν είναι αυτό, και μια θερμή συνοδοιπορία στην αναζήτηση των ονείρων του. Εξ ου και θεωρείται ξεχωριστή καλλιτέχνις.

Όσο για το Ο Γκασπάρ μέσα στη νύχτα, είναι έργο εξαίρετης αισθητικής και αυθόρμητων και αθώων αισθημάτων. Ευφυές, κινείται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, τόσο, που στο τέλος απορείς πού ξεκινάει το όνειρο και πού πραγματοποιείται η κατάκτησή του.

Το αγοράκι ο Γκασπάρ ζει σ’ ένα θερμό, χαριτωμένο σπίτι, μα συχνά νιώθει πολύ μόνος. Ιδιαιτέρως όταν έρχεται η νύχτα και όλοι στην πόλη κοιμούνται, αυτόν ο ύπνος δεν τον επισκέπτεται. Ξάγρυπνος, με ορθάνοιχτα μάτια σκέπτεται· πόσα δεν σκέπτεται! Ταξίδια του νου... Ωστόσο, πολύ θα ήθελε να κοιμηθεί, να περιπλανηθεί σε καινούρια όνειρα, ποιος ξέρει πόσο όμορφα και περιπετειώδη θα είναι... Δεν μπορεί όμως, είναι και αυτή η νύχτα που δεν την αγαπά, τη βρίσκει τρομακτική. Τι να κάνει; Σκέπτεται πού κύλησε ο καινούριος βόλος του, τι κρύβεται στο μακρινό, σκοτεινό άγνωστο και, μπα, τι θόρυβος είναι αυτός... Τον Γκασπάρ τον φοβίζει η νύχτα, δεν είναι φίλη.

{jb_quote}Ευφυές, κινείται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, τόσο, που στο τέλος απορείς πού ξεκινάει το όνειρο και πού πραγματοποιείται η κατάκτησή του.{/jb_quote}

«Να είχα έναν φίλο, έστω και μικρούλη...» σκέπτεται στενάζοντας.

Και ποιος είπε πως δεν γίνονται θαύματα πια; Το θαύμα τον επισκέφτηκε αμέσως, με μια γλυκιά φωνή: «Καλησπέρα, με φώναξες;» Και ο Γκασπάρ έκπληκτος, μπερδεμένος: «Όχι... Ναι... Δεν ξέρω! Είσαι...» «Είμαι η Αγλαΐα. Ψάχνεις για φίλο; Αν δεν τον έχεις βρει, είναι γιατί κοιτάζεις μόνο με τα μάτια...» άκουσε και ευθύς εμφανίστηκε μια χαριτωμένη ποντικίνα. Στο σκοτάδι δεν φαινόταν, και ο Γκασπάρ, που –τάχα– απόρησε για το τι είναι φιλία, άκουσε πάλι τη φωνούλα της: «Έλα μαζί μου να σου δείξω» τον προσκάλεσε ανοίγοντας μια βαριά πόρτα. Και ενώ ο Γκασπάρ τρόμαξε, η Αγλαΐα, ατάραχη: «Πρέπει να ξέρεις ότι αυτό το σπίτι φιλοξενεί κατοίκους όλων των ειδών. Επίτρεψέ μου τώρα να σου συστήσω την Αλεξαντρί, την πιο πολυμαθή». Και η Αλεξαντρί: «Χάρηκα για τη γνωριμία. Πώς μπορώ να βοηθήσω;» Και αφού έκανε μια λαμπρή επίδειξη των γνώσεών της, τονίζοντας επιπλέον πως είναι η βιβλιοθηκάριος, ο Γκασπάρ ακούγεται ντροπαλά: «Νομίζω ότι... ψάχνω έναν φίλο!»

Νύχτα γεμάτη εκπλήξεις. Γεμάτη περιπέτειες. Γέλιο. Χαρά. Παιχνίδι. Κολύμπι. Γεμάτη φίλους. Ωραίους. Παράξενους. Πολυαγάπητους: Αγλαΐα, Αλεξαντρί, Οκτάβιος, Γεδεών, Μπαζίλ, Πατρίκ.

Ο ύπνος πλησιάζει σαν πολύχρωμο πουλί. Και ο Γκασπάρ ακούγεται: «...Οχ! Με όλες αυτές τις περιπέτειες ξέχασα εντελώς να βρω τον θαυμαστό μου φίλο». Μα η Αγλαΐα: «Τι θα έλεγες να ξαναρθούμε αύριο να σε βοηθήσουμε να ψάξεις να τον βρεις;»

Σπουδαίο βιβλίο από μια εκλεκτή καλλιτέχνιδα. Θα γοητεύσει τα παιδιά της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Στις εικόνες της, άλλοτε σκοτεινές και άλλοτε ολόφωτες, διακρίνεται η επιρροή και από τις δυο πατρίδες της καρδιάς της. Το κείμενο είναι σαν τραγούδι παιδικό που ακούγεται ώρα δειλινού συνοδεία φυσαρμόνικας. Το αγαθότερο στις σελίδες του είναι το δόσιμο στη φιλία δίχως δεσμούς και διερευνήσεις, κρίσεις και σκοπιμότητες. Διότι αυτή είναι ουσιαστικώς η φιλία: Μια ανοιχτή θερμή αγκαλιά που γλυκαίνει και παραστέκει διά βίου.

Ο Γκασπάρ μέσα στη νύχτα
Σενγκ Σουν Ραταναβάν
Μετάφραση: Κατερίνα Φράγκου – Μυρτώ Ρασινιέ
Ψυχογιός
σ. 40
ISBN: 978-618-01-3926-6
Τιμή: 12,20€