Deepti Kapoor: «Η εποχή του κακού»

Δημοσιογράφος είναι η Ντίπτι Καπούρ, συγγραφέας του εξαιρετικού βιβλίου Η εποχή του κακού, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Αγορίτσας Μπακοδήμου. Δημοσιογράφος είναι και η κύρια γυναικεία φιγούρα του βιβλίου, αν και τους κεντρικούς χαρακτήρες τούς κρατάνε άντρες. Δύο άντρες εντελώς διαφορετικοί, όπως και το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται. Της ακραίας

Στη σύγχρονη Ινδία εκτυλίσσεται η ιστορία, μεταξύ του 1991 και του 2008, και παρότι διαβάζει κανείς για κινητά τηλέφωνα και σύγχρονο τρόπο ζωής, προσπαθεί να αντιληφθεί πώς είναι δυνατόν, λίγο πριν από την έλευση της νέας χιλιετίας, να υπάρχει τόπος όπου επιτρέπεται να ξυλοκοπείται ένας άνθρωπος σχεδόν μέχρι θανάτου, επειδή η κατσίκα του λύθηκε και έφαγε λαχανικά από ξένο χωράφι. Από το λύσιμο αυτής της κατσίκας ξεκινάει όλη η κακή τύχη του Ατζέι, του μικρού που ήταν υπεύθυνος για τη φύλαξη της κατσίκας και ο πατέρας του πεθαίνει μετά τον ξυλοδαρμό του για τη δική του απροσεξία. Ο Ατζέι, στην ηλικία των οχτώ ετών, θα πουληθεί ως σύγχρονος σκλάβος, προκειμένου να εξοφληθεί το χρέος από τη μεταφορά του πατέρα του στο νοσοκομείο σε μια προσπάθεια να σωθεί.

Η ιστορία ξεκινάει με πέντε νεκρούς σε ένα τροχαίο δυστύχημα. «Πέντε άτομα που ζούσαν στο πεζοδρόμιο κείτονται νεκροί στην Εσωτερική Περιφερειακή Οδό του Δελχί. Μοιάζει με αρχή ενός αρρωστημένου ανέκδοτου. Αν είν’ ανέκδοτο, κανένας δεν το ’πε σ’ αυτούς. Πεθαίνουν εκεί που κοιμούνται». Τους νεκρούς δεν θα τους γνωρίσουμε, η ιστορία όμως περιστρέφεται γύρω από τον Ατζέι, τον οποίο θα συλλάβουν για το δυστύχημα. Παρότι βρίσκεται στη θέση του οδηγού ενός ακριβού αυτοκινήτου και φοράει καλά ρούχα, δεν μπορεί να ξεγελάσει την αστυνομία. «Ναι, είναι ένας υπηρέτης, ένας σοφέρ, ένας οδηγός, ένα “παιδί”. Μια καλοταϊσμένη και εξημερωμένη εκδοχή αυτών που κείτονται στον δρόμο. Κι αυτή δεν είναι η δική του Μερσεντές. Πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να τον χτυπήσουν».

Από την αρχή γίνεται ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μια ιστορία αδικίας. Διότι ο αναγνώστης από την αρχή καταλαβαίνει ότι μάλλον δεν είναι υπαίτιος για το δυστύχημα αυτός που συνελήφθη, πράγμα που θα καταλάβουν αμέσως και οι συγκρατούμενοί του. Μόνο η αστυνομία δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει πιάσει τον ένοχο.

Η ιστορία εκτυλίσσεται με χρονικά πισωγυρίσματα, παρουσιάζοντας τη ζωή των βασικών ηρώων πριν συναντηθούν και τις παράλληλες ζωές τους μετά, όπου η ζωή του Ατζέι εξαρτάται από αυτή του πάμπλουτου Σάνι. Ο Ατζέι θα δεχτεί την πρόταση του Σάνι να δουλέψει γι’ αυτόν και θα βρεθεί ο αποκλειστικός υπηρέτης του, στο βασίλειο των Ουαντία. Εκεί που δεν μπορεί να πει κανείς κανένα όχι. Μόνο που ο Ατζέι δεν επιθυμεί να πει κανένα όχι, ζει γοητευμένος από αυτόν που υπηρετεί, έτοιμος να ικανοποιήσει κάθε επιθυμία του.

Βασικό πρόσωπο στην ιστορία η Νέντα, δημοσιογράφος, που ερευνώντας για την επιχειρηματική δραστηριότητα της οικογένειας Ουαντία καταλήγει απελπιστικά ερωτευμένη με τον Σάνι, ενώ κι αυτός από τη μεριά του διεκδικεί την αγάπη και την αποδοχή της. Η Νέντα θα βρεθεί μπροστά στο θέμα της απίστευτης διαφθοράς που κρύβεται πίσω από την οικογένεια Ουαντία. Με μέντορα έναν δημοσιογράφο ο οποίος είναι αποφασισμένος να αποκαλύψει το τεράστιο σκάνδαλο, αρχίζει να αποτελεί πρόβλημα για την οικογένεια και γίνεται πρόσωπο μη αποδεκτό από τον πατέρα του αγαπημένου της. Ο Σάνι, με τη μητέρα του να έχει αυτοκτονήσει και τον πατέρα του να δείχνει σε κάθε του κίνηση την αποδοκιμασία του γι’ αυτόν, επιδιώκει με κάθε τρόπο την πατρική αποδοχή, πρόθυμος να θυσιάσει οτιδήποτε προκειμένου να την κερδίσει.

Μια σκληρή ιστορία για τη διαφθορά και την αδικία, που όμως ίσως τελικά να μιλάει για την αγάπη. Την ερωτική, αλλά κυρίως την αγάπη του γονιού. Οι δύο κύριοι ήρωες, ο πλούσιος και ο φτωχός, παίρνουν τις αποφάσεις τους αναζητώντας την πατρική αγάπη και αποδοχή ο ένας, τη μητρική ο άλλος. Δύο γονείς που –ο καθένας από τη μεριά του– βλέπουν τα παιδιά τους ως υπαίτια για δικές τους αποτυχίες. Ο πάμπλουτος και η πάμφτωχη απορρίπτουν ο καθένας για τους δικούς του λάθος λόγους τα παιδιά τους, οδηγώντας τα στις δικές τους λανθασμένες αποφάσεις. Ένα βιβλίο που μιλάει για την αδικία σε όλες της τις μορφές και για τα τραύματα που αυτή μπορεί να φέρει για την ανάγκη της εκδίκησης. Ένα βιβλίο για το πού μπορεί να φτάσει η διαφθορά. Ο Έλληνας αναγνώστης εύκολα θα μπορέσει να αναγνωρίσει μοτίβα της διαφθοράς που προκύπτει από τη συνεργασία πολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων, στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

{jb_quote} Μια σκληρή ιστορία για τη διαφθορά και την αδικία, που όμως ίσως τελικά να μιλάει για την αγάπη. Την ερωτική, αλλά κυρίως την αγάπη του γονιού. {/jb_quote}

Στο όραμα της ανάπτυξης στο Δελχί, άνθρωποι αναγκάζονται να φύγουν από τις εστίες τους: «“Στο δικό σου όραμα πού πάνε οι άνθρωποι που εκδιώκονται;” θα ρωτήσει η Νέντα.” “Στο δικό μου όραμα έχουν κιόλας φύγει [...] Επειδή έχουν αρχίσει κιόλας την επανεγκατάστασή τους […] Τους δίνουν οικόπεδο, μόνιμη κατοικία, ηλεκτρικό, τρεχούμενο νερό, αληθινή τουαλέτα”». Η αλήθεια όμως είναι ότι τα νέα σπίτια που θα τους δώσουν θα είναι χιλιόμετρα μακριά από τις δουλειές τους και, αφού φυσικά δεν διαθέτουν μέσο να φτάσουν σε αυτές, αναγκάζονται να τα πουλήσουν για ένα κομμάτι ψωμί σε άλλους επιτήδειους και να αναζητήσουν και πάλι στέγη σε κάποια παραγκούπολη στον αστικό ιστό, μέχρι να τους διώξουν κι αποκεί. Οι μπουλντόζες που τους διώχνουν δεν σταματούν πουθενά, δεν μπαίνουν καν στον κόπο να διαπιστώσουν αν τα σπίτια που ισοπεδώνουν είναι άδεια. Κι όποιος δημοσιογράφος προσπαθεί να μιλήσει για το τι συμβαίνει, αν δεν δεχτεί τη δωροδοκία βρίσκεται άνεργος.

Η οικογένεια του Σάνι Ουαντία πρωταγωνιστεί σε κάθε απάτη και κλέβει από παντού. «Η απάτη με τις μεταφορές ήταν διαβολική στην απλότητά της. Η κυβέρνηση της πολιτείας υποβίβαζε και έκλεινε βιώσιμες και επικερδείς γραμμές δημόσιων λεωφορείων για να παραχωρήσει άδεια σε ιδιώτες που εκμεταλλεύονταν τις ίδιες ακριβώς γραμμές με πολύ μεγαλύτερο κόστος για τους καταναλωτές».

Το χιούμορ, όπου παρεισφρέει, μαύρο και γεμάτο ειρωνεία. «Σερ» θα αποκαλέσει τη διοικητή της αστυνομίας ο μικρολωποδύτης, γνωρίζοντας τη λέξη αυτή ως απόδοση ευγένειας. «Κυρία», θα τον διορθώσει αυτή. «Κυρία-σερ» θα την αποκαλεί στο εξής, για να οδηγηθεί η συνεργασία τους σε ένα πραγματικό ευτράπελο.

Οι περιγραφές δυνατές, εκφράζουν τόσο τη φαυλότητα όσο και τη μιζέρια, δίνοντας μορφή σε δυνατούς και αδύναμους χαρακτήρες. Εκφράζουν μια κοινωνία που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, μια κοινωνία όπου υπάρχουν ακόμα οι «ανέγγιχτοι». Διότι ο Ατζέι ως παιδί ούτε την μπάλα δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω στα παιδιά όταν τους έφευγε, διότι δεν επιτρεπόταν να αγγίξει ό,τι τα άλλα παιδιά θα άγγιζαν. «Ο πατέρας του και η μητέρα του, κι οι δυο σκουπιδιάρηδες, έξυναν τα σκατά από τα ξηρά αποχωρητήρια του χωριού με τα χέρια και μια πέτρα, τα φόρτωναν σε ψάθινα καλάθια στο κεφάλι τους και πήγαιναν να τα πετάξουν πιο μακριά». Η άλλη πλευρά του κόσμου είναι «το βασίλειο του Σάνι: άντρες και γυναίκες, μεθυσμένοι, με χανγκόβερ, φτιαγμένοι, πάλι μεθυσμένοι». Ένας κόσμος όπου το κακό φαίνεται να υπερισχύει ακόμα και σε καλούς ανθρώπους.

Κάλι Γιούγκα, η εποχή του κακού, η εποχή της φαυλότητας. Οι άνθρωποι στον δρόμο θα παραμείνουν νεκροί. Το μωρό θα παραμείνει αγέννητο. Οι Γκόταμ αυτού του κόσμου θα συνεχίσουν να καλοπερνάνε. Οι Ατζέι αυτού του κόσμου θα συνεχίσουν να πληρώνουν το τίμημα για τους άλλους. Και ο Σάνι; Δεν ξέρω τίποτα πια. Ο τροχός θα συνεχίσει να γυρνάει προς την αποσύνθεση που θα μας καταπιεί όλους.

Άραγε, θα μπορέσει η Νέντα να υψώσει το ανάστημά της και να πει όλα όσα θα έπρεπε να ειπωθούν;

Ένα βιβλίο που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον και το τέλος δεν σε απογοητεύει λογοτεχνικά, αφήνει όμως μια πικρή γεύση η αίσθηση ότι μέχρι και η ελπίδα φαίνεται να πεθαίνει στην εποχή του κακού. Η αισιοδοξία δεν χωράει στην ιστορία.

Η εποχή του κακού
Deepti Kapoor
μετάφραση: Αγορίτσα Μπακοδήμου
Μεταίχμιο
σ. 800
ISBN: 978-618-03-3536-1
Τιμή: 19,90€