«Ο πολιτισμός στο απόσπασμα» - Οι αντιδράσεις των καλλιτεχνών στις εξαγγελίες της κυβέρνησης

Ανεπαρκή τα μέτρα της κυβέρνησης καταγγέλλουν οι άνθρωποι των τεχνών. Μιλούν για μαρασμό του χώρου όπου πέφτουν οι τίτλοι τέλους.

Το τραγούδι του Μάνου Λοϊζου σε στίχους Μανώλης Ρασούλη «Τίποτα δεν πάει χαμένο» που ερμήνευσε η Χάρις Αλεξίου και τραγούδησαν μόλις χθες σχεδόν από όλες τις πλατείες της χώρας οι άνθρωποι των τεχνών και του πολιτισμού, φαίνεται πως δεν εισακούστηκε από την κυβέρνηση.

Αυτό τουλάχιστον καταγγέλουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες χαρακτηρίζοντας ανεπαρκή τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης η κ. Λίνα Μενδώνη. Την ίδια στιγμή ζητούν να μάθουν

Μάλιστα κάνουν λόγο για «πυροτεχνήματα εντυπώσεων» και καταγγέλλουν «το βουβό πρόσωπο και το απαξιωτικό ύφος της υπουργού», επεσημαίνοντας με νόημα ότι ανέτειλε «ο μαρασμός και η αναξιοπρέπεια που θα φέρει η νέα στρατιά ανέργων».

Οι αντιδράσεις ήταν έντονες από δεκάδες σωματία, όπως δημιουργούς, κληρονόμους, ανθρώπους του θεάματος και του ακροάματος, από τα σωματεία εργαζομένων στις Τέχνες όπως ο ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, το Σωματείο Εργαζομένων στο Θέαμα - Ακρόαμα, το Πανελλήνιο Σωματείο Ελλήνων Τραγουδιστών, το σωματείο Τεχνικών Απασχολούμενων σε Ζωντανές Οπτικοαουστικές Εκδηλώσεις κ.α.

Σε αυτές ξεχωρίζει αυτή του Φοίβου Δεληβοριά, ο οποίος σημειώνει ότι μπαίνουν «τίτλοι τέλους για τους συνθέτες-στιχουργούς» και πως «το πιο μαύρο σενάριο επιβεβαιώθηκε».

Ειδικότερα σε ανάρτησή του δηλώνει απογοητευμένος από τα μέτρα και προαναγγέλλει ότι οι δημιουργοί θα προχωρήσουν «σε καθολικές απαγορεύσεις των έργων» εφόσον «δεν ανακοινωθεί άμεσα κάτι για την ενίσχυση των Οργανισμών Πνευματικών Δικαιωμάτων».

Ειδικότερα ο Φ.Δεληβοριάς σημείωσε:
«ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ;

Δυστυχώς, αγαπητοί φίλοι, το πιο μαύρο σενάριο των φόβων μας επιβεβαιώθηκε.

Τίτλοι τέλους για τους συνθέτες-στιχουργούς.

Κανείς από τους ανθρώπους που ξέρω και ξέρετε δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς πνευματικά δικαιώματα.

Οι συνθέτες και οι στιχουργοί δεν δίνουν συναυλίες ως γνωστόν, άρα η καταστροφή τους είναι θέμα ημερών.

Κι εμείς που δίναμε, δεν μπορούμε με όποια καλή προαίρεση αυτό το καλοκαίρι (και μάλλον για ένα χρόνο και περισσότερο από τώρα) να τις κάνουμε γιατί πέραν του υγειονομικού κινδύνου, δεν βγαίνουν με τίποτα οικονομικά. Κάντε τους λογαριασμούς και θα το δείτε. Δεν μιλάω καν για τους νέους τραγουδοποιούς οι οποίοι θα συνθλιβούν.

Σας αποχαιρετώ λοιπόν.

Είμαι απελπισμένος και για μένα και την οικογένειά μου και για όλους μας.Δούλεψα μια ζωή πληρώνοντας πάντα τους φόρους μου και χωρίς να πάρω ποτέ ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Την πρώτη φορά που -λόγω καταστροφής- χρειάζομαι ένα σχέδιο από αυτό για να μην καταστραφώ, αυτό με πολεμά.

Στη συνέντευξη ειπώθηκε κάποια στιγμή: «δεν έχει σημασία που δεν είχαμε στο πρόγραμμά μας τίποτα για τον Πολιτισμό: εκλεγήκαμε και θα εκλεγούμε πάλι». Τι νόημα είχε αυτή η φράση;Έχουν δηλ. ήδη ζυγίσει την απώλεια του τραγουδιού και των ανθρώπων του από το εθνικό γίγνεσθαι; Σκέφτηκα ότι κάτι ίσως παρανόησα εγώ.

Αυτό όμως που παρανοήθηκε σίγουρα είναι το εξής : ο Σταύρος Ξαρχάκος χρησιμοποίησε σε πρόσφατο κείμενό του τη λέξη «επαίτες» ειρωνικά, για να εξηγήσει πώς αντιμετωπιζόμαστε από τους ιθύνοντες όταν ζητάμε να μας δουν ως επαγγελματίες.Και όμως δόθηκε η εντύπωση -σε κυβερνητική συνέντευξη τύπου- πως ο ίδιος αυτοαποκαλείται «επαίτης» και «κάνει κακό στον κλάδο». Θα αλλάξουν και οι έννοιες λοιπόν, στη νέα εθνική σελίδα που ανοίγεται μετά το οριστικό τέλος του τραγουδιού;

Θα προχωρήσουμε σε καθολικές απαγορεύσεις των έργων μας, θα το κάνουμε μεγάλη είδηση στο εξωτερικό που -εν αντιθέσει με εδώ- όλοι οι Οργανισμοί Πνευματικών Δικαιωμάτων ενισχύθηκαν μέσα στην πανδημία. Είναι η έσχατη λύση απελπισίας στην οποία μας οδηγούν.

Οι άνθρωποι του τραγουδιού στήριξαν -χωρίς ποτέ να το κάνουν θέμα- πολλούς ανθρώπους στην καταστροφή τους. Σας ευχαριστούμε από την καρδιά μας για τη δική σας στήριξη.

Θα τη χρειαστούμε έμπρακτα και τις επόμενες μέρες: αν δεν ανακοινωθεί άμεσα κάτι για την ενίσχυση των Οργανισμών Πνευματικών Δικαιωμάτων, θέλουμε να μας βοηθήσετε όλοι στην μαζική απαγόρευση των τραγουδιών μας.Και σε όποιο άλλο μέτρο προστασίας της ζωής μας -μαζικές μηνύσεις κλπ- αποφασίσουμε.

Σημειώνεται πως στη διάρκεια της ημέρας καλλιτέχνες και δημιουργοί πραγματοποίησαν πολύμορφες δράσεις διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα, ενώ, λίγη ώρα μετά τις ανακοινώσεις Μενδώνη για τα μέτρα στήριξης, πολλά σωματεία και εκπρόσωποι των εργαζομένων στον Πολιτισμό κατήγγειλαν τα μέτρα ως ανεπαρκή».

Από την πλευρά της η Πρωτοβουλία Δημιουργών και Κληρονόμων κάνει λόγο για ανυπαρξία ουσιαστικής στήριξης στους Δημιουργούς για τα πνευματικά δικαιώματα ενώ μιλούν και για «επίσημο» αφανισμό στιχουργών και συνθετών.

Οι Δημιουργοί απευθύνουν μάλιστα κάλεσμα για κλιμάκωση των κινητοποιήσεών τους, σημειώνοντας ότι «η μοναδική αναφορά (από την υπουργό Πολιτισμού) που έγινε στον δικό μας χώρο, των συνθετών-στιχουργών, αφορούσε τα πειρατικά sites».

«Αυτό που δεν ειπώθηκε είναι πως χωρίς στήριξη -επιδότηση ή έστω δανειοδότηση των οργανισμών δικαιωμάτων- θα γίνουν όλα τα sites, όλα τα κανάλια, όλοι οι σταθμοί πειρατικοί, πολύ απλά γιατί δεν θα υπάρχει κανείς οργανισμός στην αγορά να μας προστατέψει», υπογραμμίζουν οι ίδιοι.

Επίσης το Σωματείο Τεχνικών Απασχολούμενων σε Ζωντανές Οπτικοαουστικές Εκδηλώσεις, τονίζει από την πλευρά του ότι «για άλλη μια φορά οι τεχνικοί μένουμε στο περιθώριο χωρίς καμία μέριμνα».

Παράλληλα, ζητούν διευκρινήσεις από το ΥΠΠΟ καθώς «με οργή και αγανάκτηση ακούσαμε για μία ακόμα φορά δια στόματος της υπουργού Πολιτισμού αυτό που τα τελευταία χρόνια έχει μπει στον δημόσιο διάλογο ως δημιουργική ασάφεια».

«Ανεπαρκή και ελλιπή» χαρακτηρίζει τα μέτρα που ανακοίνωσε η κ. Μενδώνη και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος σημειώνοντας ότι «τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε ήταν μία επανάληψη όσων ήδη είχε εξαγγείλει το ΥΠΠΟ και κάποιες νέες εξαγγελίες με πολλές "γκρίζες ζώνες"».

Όμως, «για μία ακόμη φορά εξαιρούνται περισσότεροι από όσους εντάσσονται».

Αλέξανδρος Ρήγας: Η ανθρώπινη ζωή απειλείται από τον μαρασμό και την αναξιοπρέπεια μιας νέας στρατιάς ανέργων

Αίσθηση επίσης προκάλεσαν όσα είπε ο Αλέξανδρος Ρήγας. Μιλώντας στο Κόκκινο σημείωσε ο συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός: «Φοβάμαι γι’ αυτό που έρχεται, ένα μέλλον ζοφερό. Προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής, όμως η ανθρώπινη ζωή απειλείται από τον μαρασμό και την αναξιοπρέπεια μιας νέας στρατιάς ανέργων»

Όπως μεταξύ άλλων ανεφερε «αυτές τις ημέρες είδα εκπροσώπους του κράτους που αντιδρούσαν με απαξιωτικό ύφος ακόμη σε ερωτήσεις σχετικά με τους ανθρώπους του πολιτισμού. Σήμερα, βλέποντας την κ. Μενδώνη αισθάνθηκα ότι ήταν σαν να μας έκανε χάρη που μιλούσε για όλους εμάς. Ακούστηκαν κοινοτοπίες χωρίς συγκεκριμένες δράσεις.

Αυτό που με έκανε να τρομάξω περισσότερο για ό,τι έρχεται ήταν το βουβό πρόσωπο και το απαξιωτικό ύφος της υπουργού όταν ρωτήθηκε για τις δηλώσεις του Σταύρου Ξαρχάκου. Φοβάμαι γι’ αυτό που έρχεται, αυτό που θα ζήσουμε, ένα μέλλον ζοφερό. Αποδεικνύουν πόσο λίγη εκτίμηση μας δείχνουν. Το 85% της καλλιτεχνικής δράσης βρίσκεται στον ιδιωτικό τομέα και σήμερα δεν άκουσα κάτι που θα μπορέσει να βοηθήσει ουσιαστικά τουλάχιστον τους ασθενέστερους. Πρέπει να φύγουμε από τις ελιτίστικες εκφράσεις περί πολιτισμού. Γύρω από τον πολιτισμό κινούνται 150.000 εργαζόμενοι. Η Πολιτεία έχει υποχρέωση να στηρίξει την αξιοπρέπεια και την ζωή των ανθρώπων κι αυτό αφορά και την εργασία τους. Σε όλους τους κλάδους που πλήττονται, όχι μόνο στον πολιτισμό.

Ακούγοντας τους όρους για τις πολιτιστικές δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι, όπως η πληρότητα 40%, φοβάμαι ότι δημιουργούνται απαγορευτικές συνθήκες. Φυσικά προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Όλοι το στηρίζουμε αυτό. Όμως ο μαρασμός και αναξιοπρέπεια που θα φέρει η νέα στρατιά ανέργων είναι άλλη μια απειλή για την ανθρώπινη ζωή.

Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυτό το κίνημα που έχει αναπτυχθεί από τους εργαζόμενους στον πολιτισμό σαν επαίτες. Δεν επαιτούμε, απαιτούμε. Μιλάω για τους χιλιάδες ασθενέστερους στον χώρο μας. Το ότι ενώσαμε τις φωνές μας τώρα, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα πολλών χρόνων. Αισθάνομαι όμως οργή και θλίψη για το φαινόμενο γνωστών σφουγγοκωλάριων της εξουσίας και είναι αρκετοί στον χώρο μας. Εύχομαι το κοινό να παίρνει τις μυρωδιές που πρέπει να πάρει και να καταχωρεί».

Οι ανακοινώσεις Μενδώνη

Δημιουργία Μητρώου Καλλιτεχνών και Δημιουργών

«Ίσως το σημαντικότερο από τα μέτρα τα οποία πήραμε ήταν η απόφαση της δημιουργίας Μητρώου Καλλιτεχνών και Δημιουργών. Είναι μια διαχρονική στρατηγική μεταρρύθμιση η οποία ξεκαθαρίζει το τοπίο», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την παρουσίαση της εξειδίκευσης των μέτρων στήριξης στον χώρο του Πολιτισμού, που πραγματοποίησε στο πλαίσιο της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπουργό, από τις 13/05 θα λειτουργήσει πλατφόρμα στον ιστοχώρο artandcultureprofessionals.services.gov.gr στο ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας για την καταγραφή καλλιτεχνών και δημιουργών ανά κλάδο το οποίο θα μετεξελιχθεί σε Μητρώο Καλλιτεχνών και Δημιουργών του ΥΠΠΟΑ. «Είναι η πρώτη φορά που γίνεται καταγραφή των πραγματικών δυνάμεων του πολιτισμού με διαφάνεια έτσι ώστε να είναι ευκολότερη και αποτελεσματικότερη η συγκρότηση πολιτικών και χρηματοδοτικών εργαλείων. Μειωμένα κριτήρια ένταξης στην πλατφόρμα -διασταύρωση στοιχείων με ΕΡΓΑΝΗ, ΕΦΚΑ, TAXIS», σημείωσε η κ. Μενδώνη. «Βλέπετε ότι 13/5 είναι μεθαύριο. Η διαδικασία κινήθηκε ταχύτατα, το υπουργείο Εργασίας κινήθηκε ταχύτατα σε συνεργασία μαζί μας, προκειμένου να ξεκινήσει αυτή η πλατφόρμα την οποία ήδη ζητούν πάρα πολλοί από τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς. Όλοι όσοι πραγματικά έχουν επενδύσει τη

Τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε αναλυτικά

* Εντάσσονται και καλύπτονται αναδρομικά όσοι απασχολήθηκαν περισσότερο του ενός εργοδότη κατά το διάστημα 15/3/20 ως και 20/4/20 και είχαν κατά μέσο όρο εβδομαδιαίως μέχρι 30% συνολικά ώρες εργασίας. Θα λάβουν τα 800 ευρώ μεταξύ 14 και 15.5.2020, μετά από δήλωσή τους στο ΕΡΓΑΝΗ, σύμφωνα και με σχετική Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας.

* Όσοι από 1/6/2019 έως την 1/3//2020 έχουν εκτελέσει περιστασιακή εργασία με 6 μεροκάματα το μήνα ή 50 μεροκάματα συνολικά το διάστημα αυτό, θα λάβουν τα 800 ευρώ.

* Με ειδική ρύθμιση εντάσσονται και καλύπτονται αναδρομικά και οι ταξιθέτες και ταξιθέτριες του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

* Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες, συνεχίζεται η στήριξη και τον Μάιο. Ένα σύνολο 24 εκατομμύρια ευρώ για τους μισθωτούς και απασχολούμενους του Πολιτισμού, συν όλες τις άλλες κατηγορίες εργαζομένων στον κλάδο. Οι εργαζόμενοι του Πολιτισμού περιλαμβάνονται στο ευρύτερο πλάνο στήριξης όλων των κλάδων.

«Δεν υπήρξε εξαίρεση για το παρελθόν, δεν υπάρχει εξαίρεση και για το παρόν και αν χρειαστεί και για το επόμενο διάστημα», τόνισε η υπουργός.

* Στήριξη των εγγεγραμμένων ΑΜΚΕ Πολιτισμού στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ, κατόπιν ειδικής πρόσκλησης. «Ήταν ένα πάγιο αίτημα αυτών των επιχειρήσεων, κυρίως μικρών και μικρομεσαίων. Θα βγει τις επόμενες μέρες ειδική πρόσκληση από το ΥΠΠΟΑ και θα επιχορηγηθούν απευθείας με περίπου 2,5 εκατομμύρια ευρώ», διευκρίνισε η κ. Μενδώνη.

Προστασία Πνευματικών Δικαιωμάτων, ΔΗΠΕΘΕ, Επιχορηγούμενο Θέατρο και Χορός, κουπόνι πολιτιστικών παραγωγών, κοινωνική απασχόληση, άνεργοι

Άλλα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την παρουσίαση της εξειδίκευσης των μέτρων στήριξης στον χώρο του Πολιτισμού, αφορούν την προστασία Πνευματικών Δικαιωμάτων Δημιουργών με την άμεση ψήφιση διατάξεων κατά της πειρατείας (dynamic site blocking). «Αυτό σημαίνει προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών. Ενισχύει τους δημιουργούς όλων των κλάδων, ιδιαίτερα όμως της μουσικής, του κινηματογράφου, της τηλεόρασης», τόνισε η υπουργός.

Επίσης, ως προς τα ΔΗΠΕΘΕ, θα υπάρξει άμεση εκταμίευση του συνόλου της επιχορήγησής τους, χωρίς προϋποθέσεις. «Επιπλέον δώσαμε επιχορήγηση στο κάθε ένα 20.000 ευρώ προκειμένου να απασχολήσουν πολιτιστικές δυνάμεις των περιφερειών τους και να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα», δήλωσε η κ. Μενδώνη.

Ως προς τα αναπτυξιακά μέτρα στο Επιχορηγούμενο Θέατρο (ΑΜΚΕ), αποφασίστηκε:

* Διπλασιασμός του ποσού επιχορηγήσεων για το 2020

* Επέκταση της θεατρικής περιόδου 2019-2020 ως 31.05.21

* Επέκταση της θεατρικής περιόδου 2020-2021 ως 31.12.21

* Δεν θα ζητηθεί, σε καμία περίπτωση, επιστροφή των επιχορηγήσεων, ακόμα και αν δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν οι παραστάσεις

Αντίστοιχα, στον Επιχορηγούμενο Χορό (ΑΜΚΕ), θα υπάρξει:

* Διπλασιασμός του ποσού επιχορηγήσεων για το 2020

* Επέκταση της περιόδου 2019-2020 ως 31.08.21

* Επέκταση της περιόδου 2020-2021 ως 31.12.21

* Δεν θα ζητηθεί, σε καμία περίπτωση, επιστροφή των επιχορηγήσεων, ακόμα και αν δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν οι παραστάσεις

Ένα καινούργιο μέτρο είναι το κουπόνι πολιτιστικών παραγωγών. Όπως ενημέρωσε η υπουργός, θα υπάρξει κουπόνι με 18μηνη ισχύ, που θα δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης πολιτιστικών δρωμένων στο μέλλον για όσους είχαν κλείσει εισιτήρια για παραγωγές που ακυρώθηκαν. Ένα «ξεχωριστό μέτρο, το οποίο αναδεικνύει την κοινωνική διάσταση του πολιτισμού», είναι το πρόγραμμα του υπουργείου Εργασίας για 10.000 ανθρώπους του Πολιτισμού, ύψους 13.000.000 ευρώ, με κοινωνικά και λοιπά κριτήρια, μετά από μοριοδότησή τους. Οι συμμετέχοντες θα λάβουν επιταγή κοινωνικής εργασίας 1.000 ευρώ με πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές για την απασχόλησή τους, για περίοδο 3 μηνών (15.6.2020 έως 15.9.2020) και για 20 ημερομίσθια, ανάλογα με την ειδικότητά τους.

Ως προς τα προγράμματα για ανέργους, θα υπάρξει δυνατότητα ένταξης σε προγράμματα του υπουργείου Εργασίας που αφορούν:

* Πρόγραμμα 8.500 θέσεων για άτομα 55-67 ετών

* Πρόγραμμα για 36.500 ανέργους σε δήμους και σε ΝΠΔΔ με υψηλή μοριοδότηση για μακροχρόνια ανέργους

* Προγράμματα που ακολουθούν για περίπου 100.000 ανέργους.