Νίκος Μελέτης με αφορμή το βιβλίο «Η Συμφωνία που «γκρίζαρε» το Αιγαίο»: Το ερώτημα είναι εάν η ίδια η Τουρκία θέλει πια τον διάλογο

«Ο Κ. Σημίτης πιθανότατα μετά το σοκ των ατυχών χειρισμών στα Ίμια, ήλπιζε ότι αγόραζε «μη πόλεμο», κάτι που θα διευκόλυνε την βασική επιλογή του, την ένταξη στο ευρώ και την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων», εκτιμά ο συγγραφέας του βιβλίου, που συνέγραψε με τον Μιχάλη Ιγνατίου.

«Η συμφωνία που «γκρίζαρε» το Αιγαίο», είναι το νέο βιβλίο των Μιχάλη Ιγνατίου και Νίκου Μελέτη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πεδίο» και αναφέρεται στην περίοδο «από τα Ίμια στη Μαδρίτη», με απόρρητα τηλεγραφήματα των αμερικανών.

«Ο Κ. Σημίτης πιθανότατα

μετά το σοκ των ατυχών χειρισμών στα Ίμια ,ήλπιζε ότι αγόραζε «μη πόλεμο», κάτι που θα διευκόλυνε την βασική επιλογή του , την ένταξη στο ευρώ και την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων», αναφέρει σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου ο Νίκος Μελέτης, με τον οποίο συνομιλούν οι iEidiseis. «Τελικά ο τρόπος που και ο ίδιος προσπέρασε μετά από χρόνια την αυτοκριτική για την Μαδρίτη απέδειξε ότι επρόκειτο περί λάθους επιλογής. Αγόρασε πανάκριβα τον «μη πόλεμο», καθώς με την Συμφωνία της Μαδρίτης 18 μήνες μετά τα Ίμια η Ελλάδα εμφανίζεται να αναγνωρίζει τα «νόμιμα και ζωτικά δικαιώματα» της Τουρκίας στο Αιγαίο», επισημαίνει με νόημα.

«Στο μυαλό κάποιων ίσως το θερμό επεισόδιο είναι ο «καταλύτης» για να φέρει και πάλι τις δυο χώρες σε ένα τραπέζι συνομιλιών», υπογραμμίζει για το σήμερα ο Νίκος Μελέτης, ενώ τονίζει: «Επανέρχεται με άγριο τρόπο και με δυσμενείς για την Ελλάδα προϋποθέσεις το δίλημμα περί σύγκρουσης και διαπραγμάτευσης υπό τους όρους της Τουρκίας ή αυτόβουλης δορυφοριοποίησης της χώρας μας. Πάντως είναι δεδομένο ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί μια βάναυση παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων με την πραγματοποίηση ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Και είναι σημαντικό ότι μετά από πολύ καιρό στο ζήτημα αυτό υπάρχει σύμπνοια και συναντίληψη τουλάχιστον με τα άλλα δυο μεγάλα κόμματα ,τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ».

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:

-Το νέο σας βιβλίο "Η συμφωνία που "γκρίζαρε" το Αιγαίο", φέρνει στο φως πολλά ενδιαφέροντα έγγραφα. Ποιο νομίζετε πως είναι το πιο σημαντικό;

Το βιβλίο στηρίζεται, με επιλογή μας στην ανασύνθεση μια περιόδου που σφράγισε τα Ελληνοτουρκικά βάσει των τηλεγραφημάτων των Αμερικάνων διπλωμάτων που από την επομένη του επεισοδίου των Ιμίων ξεκίνησαν έναν μαραθώνιο παρασκηνιακών επαφών και διαβουλεύσεων στο τρίγωνο Ουάσιγκτον -Αθήνα- ΄Αγκυρα προκειμένου να αποφύγουν μια αναζωπύρωση της έντασης στο Αιγαίο αλλά κυρίως να βρουν τρόπο ώστε να δεσμεύουν επί ενός κειμένου τις δυο πλευρές. Ένα κείμενο που ήταν η Συμφωνία της Μαδρίτης ,το οποίο τότε ο καθένας διάβαζε διαφορετικά. Στο βιβλίο υπάρχουν πολλά αμερικανικά έγγραφα που δίνουν την αλληλουχία των γεγονότων . Νομίζω ότι σημαντικά είναι εκείνα που αφορούν την προετοιμασία των τελευταίων δυο εβδομάδων πριν από την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη στις 8 Ιουλίου 1997. Τότε που μέχρι την παραμονή της συνάντησης Σημίτη-Ντεμιρελ ,η ελληνική κυβέρνηση δήλωνε ότι δεν υπάρχει προγραμματισμένη συνάντηση. Όμως ήδη μια εβδομάδα πριν είχε στα χέρια της το Σχέδιο της Κοινής Δήλωσης. Το «προμαγειρεμένο» κείμενο όπως το ονομάζουν οι ίδιοι οι Αμερικανοί ..

-Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Τα Ίμια είναι γκριζαρισμένα; Η Αθήνα το αρνείται, τουλάχιστον επισήμως...

Το βιβλίο δεν αναφέρεται αποκλειστικά στο θέμα των Ιμίων, που προφανώς για την Ελλάδα δεν θα γίνει ποτέ αποδεκτός ο τουρκικός ισχυρισμός περί γκρίζων ζωνών. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι η άσκηση της ελληνικής κυριαρχίας στις δυο βραχονησίδες έχει ανασταλεί ήδη από το 1996 μετά την γνωστή παρέμβαση των Αμερικανών .

-Και η Συμφωνία της Μαδρίτης πού συνέβαλε στο "γκριζάρισμα" των ελληνικών περιοχών;

Υπήρξε μια αλληλουχία γεγονότων. Το 1995 η Ελλάδα κυρώνει την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας , την ίδια χρονιά η Τουρκία εξαγγέλλει το casus belli , το 1996 έχουμε το επεισόδιο των Ιμίων και την πρώτη αμφισβήτηση ελληνικού εδάφους από την Τουρκία. Το 1997 έρχεται η Συμφωνία της Μαδρίτης να αποδεχτεί και να ενσωματώσει τελικά το περιεχόμενο του casus belli στο κείμενο της.

Το 1995 η Ελλάδα κυρώνει την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας , την ίδια χρονιά η Τουρκία εξαγγέλλει το casus belli , το 1996 έχουμε το επεισόδιο των Ιμίων και την πρώτη αμφισβήτηση ελληνικού εδάφους από την Τουρκία. Το 1997 έρχεται η Συμφωνία της Μαδρίτης να αποδεχτεί και να ενσωματώσει τελικά το περιεχόμενο του casus belli στο κείμενο της

-Αποδίδετε τι στον Κώστα Σημίτη; Και αν η συμφωνία της Μαδρίτης ήταν βλαπτική, γιατί οι διάδοχες κυβερνήσεις (Καραμανλής, Παπανδρέου, Παπαδήμος, Σαμαράς, Τσίπρας και τώρα Μητσοτάκης) δεν επεδίωξαν να την ανατρέψουν;

Στο βιβλίο αποφύγαμε να μετατραπούμε σε «δικαστές». Ο αναγνώστης μπορεί να κρίνει μόνος του τα γεγονότα ,τις προθέσεις, την ορθότητα των αποφάσεων της πολιτικής ηγεσίας εκείνη την εποχή. Ο Κ. Σημίτης πιθανότατα μετά το σοκ των ατυχών χειρισμών στα Ίμια ,ήλπιζε ότι αγόραζε «μη πόλεμο», κάτι που θα διευκόλυνε την βασική επιλογή του , την ένταξη στο ευρώ και την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων. Τελικά ο τρόπος που και ο ίδιος προσπέρασε μετά από χρόνια την αυτοκριτική για την Μαδρίτη απέδειξε ότι επρόκειτο περί λάθους επιλογής. Αγόρασε πανάκριβα τον «μη πόλεμο», καθώς με την Συμφωνία της Μαδρίτης 18 μήνες μετά τα Ίμια η Ελλάδα εμφανίζεται να αναγνωρίζει τα «νόμιμα και ζωτικά δικαιώματα» της Τουρκίας στο Αιγαίο (λες και ήταν η Ελλάδα που τα είχε αμφισβητήσει) και να δεσμεύεται για «αποφυγή μονομερών ενεργειών», που παρέπεμπε στην αποφυγή άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων με πρώτο εκείνο της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων. Οι δεσμεύσεις που υποτίθεται αφορούσαν την Τουρκία για «αποφυγή απειλών χρήσης βίας» και «μη αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας» ,είδαμε πόσο τηρήθηκαν …

Δεν μπορώ να σας απαντήσω για λογαριασμών των επόμενων κυβερνήσεων. Αλλά αντιλαμβάνομαι ότι κανένας δεν ήθελε να ανοίξει ξανά μια συζήτηση για ένα κείμενο που «καίει» στο οποίο εγγυητές ουσιαστικά ήταν οι Αμερικανοί , και προτίμησαν να το βάλουν κάτω από το χαλί. Όμως το γεγονός ότι από το 1995 όταν η Ελλάδα έγινε συμβαλλόμενο μέρος του Δικαίου της Θάλασσας δεν έχει ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της στην Θάλασσα και σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στο οδυνηρό αδιέξοδο του Τουρκολυβικού Μνημονίου δίνει απάντηση για το εάν ήταν βλαπτική η Συμφωνία η όχι...

-Μιας και γνωρίζετε άριστα και σε βάθος τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, θεωρείτε ότι τελικά θα οδηγηθούμε σε θερμό επεισόδιο με την Τουρκία;

Θέλω να ελπίζω ότι δεν θα φθάσουμε σε θερμό επεισόδιο ,καθώς πλέον και με δεδομένη την ισορροπία των δυνάμεων δεν μπορεί κανείς με σιγουριά να ομιλεί για ένα μικρό ,περιορισμένο η ελεγχόμενο θερμό επεισόδιο. Και το χειρότερο όλων είναι ότι αυτή την στιγμή με τους διαύλους επικοινωνίας να έχουν πέσει , την Τουρκία να θεωρεί την Ελλάδα και την Κύπρο ως ένα μικρό ενοχλητικό εμπόδιο στα σχέδια του Τ. Ερντογάν να μετατρέψει την Τουρκία σε ηγεμονική περιφερειακή δύναμη στην Ευρασία , στην Μεσόγειο και στην βόρεια Αφρική , στο μυαλό κάποιων ίσως το θερμό επεισόδιο είναι ο «καταλύτης» για να φέρει και πάλι τις δυο χώρες σε ένα τραπέζι συνομιλιών.

Στο μυαλό κάποιων ίσως το θερμό επεισόδιο είναι ο «καταλύτης» για να φέρει και πάλι τις δυο χώρες σε ένα τραπέζι συνομιλιών

Επανέρχεται με άγριο τρόπο και με δυσμενείς για την Ελλάδα προϋποθέσεις το δίλημμα περί σύγκρουσης και διαπραγμάτευσης υπό τους όρους της Τουρκίας ή αυτόβουλης δορυφοριοποίησης της χώρας μας. Πάντως είναι δεδομένο ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί μια βάναυση παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων με την πραγματοποίηση ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Και είναι σημαντικό ότι μετά από πολύ καιρό στο ζήτημα αυτό υπάρχει σύμπνοια και συναντίληψη τουλάχιστον με τα άλλα δυο μεγάλα κόμματα ,τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ.

Επανέρχεται με άγριο τρόπο και με δυσμενείς για την Ελλάδα προϋποθέσεις το δίλημμα περί σύγκρουσης και διαπραγμάτευσης υπό τους όρους της Τουρκίας ή αυτόβουλης δορυφοριοποίησης της χώρας μας

-Εκτιμάτε ότι στόχος είναι να οδηγηθούμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για έναν εφ’ όλης της ύλης διάλογο;

Ο διάλογος είναι αναγκαίος και εξάλλου είναι υποχρεωτικός βάσει του Δικαίου της Θάλασσας καθώς είμαστε δυο γειτονικές χώρες με απέναντι ακτές και συνεπώς κάθε οριοθέτηση απαιτεί Συμφωνία. Αν με τον εφ’ όλης της ύλης διάλογο η Τουρκία θεωρεί ότι θα αποσπάσει την σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας να συζητήσει τις «γκρίζες ζώνες, το δικαίωμα της χώρας για επέκταση των χωρικών υδάτων της έστω και στο Ιόνιο , η ακόμη χειροτέρα η συζήτηση να ξεκινήσει με το Τουρκολιβυκό Σύμφωνο στο τραπέζι ,τότε θα είναι ο πιο σύντομος διάλογος που θα έχει υπάρξει ποτέ.

Το ερώτημα είναι εάν η ίδια η Τουρκία θέλει πια τον διάλογο. Ή απλώς θέλει το πρόσχημα του διαλόγου για να πετύχει μια άνευ όρων και χωρίς μάχη συνθηκολόγηση της Ελλάδας και επικύρωση των δικών της μονομερών διεκδικήσεων

Και το ερώτημα είναι εάν η ίδια η Τουρκία θέλει πια τον διάλογο. Ή απλώς θέλει το πρόσχημα του διαλόγου για να πετύχει μια άνευ όρων και χωρίς μάχη συνθηκολόγηση της Ελλάδας και επικύρωση των δικών της μονομερών διεκδικήσεων .. Αυτό δεν είναι διάλογος και τέτοια συζήτηση δεν μπορεί να υπάρξει.