Λατινική Αμερική: Κρίση στα «πόδια» της Αμερικής

Σοβεί η κρίση στη Λατινική Αμερική. Στη Βολιβία και στη Χιλή οι διαδηλώσεις είναι καθημερινές. Το Μεξικό και η Αργεντινή παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις, το ίδιο και η Αμερική.

Τι γίνεται στη Βολιβία

Πλήθος διαδηλωτών που εναντιώνονται στον πρόεδρο Έβο Μοράλες κατέλαβε  στη Λα Πας τις έδρες δύο δημόσιων μέσων ενημέρωσης, του τηλεοπτικού δικτύου Bolivia TV και

«Εκδιωχθήκαμε διά της βίας αφού δεχθήκαμε απειλές από τους συγκεντρωμένους» μπροστά στο ακίνητο όπου βρίσκονται τα δύο ΜΜΕ, είπε τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ιβάν Μαλδονάδο, ο διευθυντής του Radio Patria Nueva.

Αρκετές δεκάδες εργαζομένων αποχώρησαν το κτίριο υπό τους προπηλακισμούς των περίπου 300 ανθρώπων που είχαν συγκεντρωθεί και τους κατηγόρησαν πως υπηρετούν τα συμφέροντα της κυβέρνησης του σοσιαλιστή προέδρου Μοράλες.

Μετά την κατάληψή τους τα δύο ΜΜΕ δεν μεταδίδουν πλέον παρά μόνο μουσική.

Ο πρόεδρος της χώρας καταδίκασε την κατάληψη των μέσων αυτών από διαδηλωτές. Οι υποστηρικτές της δεξιάς, κατήγγειλε, «λένε ότι υπερασπίζονται τη δημοκρατία, αλλά ενεργούν σαν να έχει επιβληθεί δικτατορία», ανέφερε μέσω Twitter.

Η αντιπολίτευση αρνείται να αναγνωρίσει την επανεκλογή του Μοράλες στην προεδρία της χώρας στις εκλογές της 20ής Οκτωβρίου για τέταρτη θητεία, αποτέλεσμα που καταγγέλλει πως υπήρξε προϊόν νοθείας.

Λίγη ώρα μετά την κατάληψη των δύο δημόσιων ΜΜΕ, το ραδιοφωνικό δίκτυο της συνομοσπονδίας αγροτών CSUTCB στη Λα Πας επίσης κυριεύθηκε από διαδηλωτές, σύμφωνα με άλλη ανάρτηση στο Twitter του Μοράλες, του πρώτου αυτόχθονα προέδρου της Βολιβίας.

Σημειώνοντας τους «δεσμούς» του με την CSUTCB, «σημαντική οργάνωση του κινήματος των αυτοχθόνων και των αγροτών», ο Μοράλες «κατήγγειλε την άνανδρη και βάρβαρη επίθεση εναντίον του ραδιοφώνου αυτής της συνομοσπονδίας». «Όπως και οι στρατιωτικές δικτατορίες, οι πραξικοπηματίες επιτίθενται σε έδρες συνδικάτων», πρόσθεσε.

Τι γίνεται στη Χιλή

Ο πρόεδρος της Χιλής Σεμπαστιάν Πινιέρα ανήγγειλε χθες Σάββατο ότι προετοιμάζει σχέδιο για την αναθεώρηση του Συντάγματος της χώρας της Λατινικής Αμερικής, κληρονομιά της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ (1973-1990), διεκδίκηση πολλών από τους πολίτες που διαδηλώνουν επί τρεις εβδομάδες σε όλη τη χώρα εναντίον της πολιτικής της συντηρητικής κυβέρνησής του.

«Πιστεύω ότι το να γίνουν αλλαγές στο Σύνταγμα είναι εύλογο και θα το συζητήσουμε. Καταρτίζουμε πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος», είπε ο Πινιέρα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα El Mercurio.

Ανάμεσα στις αλλαγές που μελετώνται συγκαταλέγεται ο «καλύτερος ορισμός των ατομικών δικαιωμάτων και των τρόπων για να διασφαλίζεται η τήρησή τους». Αναμένεται επίσης να διασαφηνιστούν «οι υποχρεώσεις του Κράτους» και να προβλεφθούν «καλύτεροι μηχανισμοί συμμετοχής των πολιτών» στο πολιτικό γίγνεσθαι, πρόσθεσε ο πρόεδρος.

Μερικές ημέρες αφότου ανέλαβε την προεδρία ο Πινιέρα, τον Μάρτιο του 2018, η κυβέρνησή του είχε ανακοινώσει πως δεν θα επέτρεπε να γίνει συζήτηση επί της πρότασης της προηγούμενης προέδρου, της σοσιαλίστριας Μισέλ Μπατσελέτ (2014-2018), που είχε υποβληθεί στο Κογκρέσο και προέβλεπε την αναθεώρηση αρκετών άρθρων του Συντάγματος. Η πρόταση της Μπατσελέτ έριχνε το βάρος στο απαραβίαστο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα δικαιώματα στην εκπαίδευση και στην υγεία, καθώς και στην αποκατάσταση μισθολογικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Έπειτα από τρεις εβδομάδες μαζικών διαδηλώσεων και επεισοδίων στα οποία έχουν χάσει τη ζωή τους πάνω από 20 άνθρωποι, ο αρχηγός του Κράτους διευκρίνισε ότι το σχέδιο που θα καταθέσει θα συζητηθεί ταυτόχρονα με εκείνο της πρώην προέδρου Μπατσελέτ και ότι μπορούν να υποβληθούν κι άλλες προτάσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Από την έναρξη των κινητοποιήσεων και το ξέσπασμα της κοινωνικής οργής, τη 18η Οκτωβρίου, με πυροκροτητή την αύξηση του εισιτηρίου της τιμής του μετρό στο Σαντιάγο, οι διαδηλωτές καταγγέλλουν τις κοινωνικές ανισότητες, ειδικά στους τομείς της παιδείας, της υγείας και των συντάξεων. Υψώνονται παράλληλα φωνές που καλούν να συγκληθεί συντακτική συνέλευση για να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα της Χιλής.

Μετά το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας, στο Σύνταγμα έχουν γίνει πάνω από 200 τροποποιήσεις, με την αναθεώρηση 40 και πλέον άρθρων, θύμισε ο πρόεδρος. Η όποια πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος εκ νέου πρέπει να εξεταστεί από το Κογκρέσο, τον μοναδικό θεσμό που μπορεί να την επικυρώσει.

Η Αργεντινή ανησυχεί

Ο εκλεγμένος πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες συζήτησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν για την κατάσταση στη Λατινική Αμερική, ιδίως για την αποφυλάκιση του βραζιλιάνου πρώην προέδρου Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, μετά την οποία «πνέει νέος άνεμος στη Βραζιλία».

«Είχα μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Μακρόν. Μιλήσαμε για τον Λούλα, τη Χιλή, τη Βολιβία, τη Βενεζουέλα», είπε ο Φερνάντες, κεντροαριστερός περονιστής, ανοίγοντας στο Μπουένος Άιρες τις εργασίες του Grupo de Puebla, φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν προοδευτικοί λατινοαμερικάνοι ηγέτες.

«Αισθάνθηκα ότι ο Μακρόν με καταλάβαινε. Είπα στον Μακρόν ότι με τον Λούλα ελεύθερο, πνέει νέος άνεμος στη Βραζιλία», πρόσθεσε ο Φερνάντες, αναφερόμενος υπαινικτικά στις πρόσφατες σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα στον πρόεδρο της Γαλλίας και τον ομόλογό του της Βραζιλίας, τον ακροδεξιό Ζαΐχ Μπολσονάρου.

Ο Αλμπέρτο Φερνάντες θα αναλάβει την προεδρία της Αργεντινής τη 10η Δεκεμβρίου με την Κριστίνα Κίρσνερ αντιπρόεδρο. Ο Μπολσονάρου, η σχέση του εκλεγμένου προέδρου της Αργεντινής με τον οποίο χαρακτηρίζεται τεταμένη, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα παραστεί στην τελετή.

Ο Φερνάντες δεν διευκρίνισε εάν προσκάλεσε τον γάλλο πρόεδρο να παρευρεθεί στην τελετή ορκωμοσίας του.

Έκκληση για διάλογο απευθύνει ο Έβο Μοράλες

Ο βολιβιανός πρόεδρος Έβο Μοράλες απηύθυνε έκκληση χθες Σάββατο να διεξαχθεί διάλογος ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα τα οποία κατέλαβαν έδρες στο κοινοβούλιο στις εκλογές της 20ής Οκτωβρίου, την αναμέτρηση στην οποία ο ίδιος εξασφάλισε τέταρτη θητεία — αποτέλεσμα που συνεχίζει να μην αποδέχεται η αντιπολίτευση.

«Απευθύνω πρόσκληση σε διάλογο με τα (σ.σ. τέσσερα) κόμματα που εξασφάλισαν έδρες στο κοινοβούλιο στις εκλογές», ανέφερε ο Μοράλες σε διάγγελμά του προς τους πολίτες.

Αντίθετα, δεν απηύθυνε πρόσκληση για διάλογο στις οργανώσεις πολιτών που πρωτοστατούν ήδη από την επομένη των εκλογών στις διαδηλώσεις εναντίον του, που έχουν σημαδευτεί από βίαια επεισόδια.

Δύο κόμματα της αντιπολίτευσης απέρριψαν την πρόσκληση του Μοράλες, ένα τρίτο την αποδέχθηκε το απόγευμα του Σαββάτου.

Ο πρόεδρος είπε ότι θα καλέσει και άλλα μέρη να συμμετάσχουν στον διάλογο, συμπεριλαμβανομένων του Βατικανού, των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), παρατηρητές του οποίου συνεχίζουν τη διαδικασία επαλήθευσης του αποτελέσματος των εκλογών του Οκτωβρίου.

Ακόμη, ο πρόεδρος της Βολιβίας απαίτησε από τους αστυνομικούς οι οποίοι έχουν στασιάσει να βάλουν τέλος στην ανταρσία τους και να επιστρέψουν στα καθήκοντά τους, να εγγυηθούν την ασφάλεια των πολιτών.

Ο Μοράλες, 60 ετών, στην εξουσία από το 2006, εξασφάλισε την 20ή Οκτωβρίου την τέταρτη θητεία του στο ανώτατο αξίωμα της Βολιβίας, που θα διαρκέσει ως το 2025. Αλλά η αντιπολίτευση καταγγέλλει «νοθεία» και «απάτη» και οι υποστηρικτές της συνεχίζουν να διαδηλώνουν μαζικά. Στις κινητοποιήσεις και τα επεισόδια από την 21η Οκτωβρίου έχουν χάσει τη ζωή τους τρεις άνθρωποι ενώ άλλοι 200 έχουν τραυματιστεί.

Από την Παρασκευή, αστυνομικοί έχουν στασιάσει και ενωθεί με τους διαδηλωτές εναντίον του Μοράλες σε διάφορες περιοχές, με το φαινόμενο να επεκτείνεται. Τρεις μονάδες της αστυνομίας στασίασαν στην Κοτσαμπάμπα (κεντρικά), στη Σούκρε (νότια) και στη Σάντα Κρους (ανατολικά), ενώ τη νύχτα τις μιμήθηκαν κι άλλες, με εξαίρεση μονάδες στη Λα Πας και στην Πάντο (βόρεια, στα σύνορα με τη Βραζιλία και το Περού).

Ο στρατός της Βολιβίας ξεκαθάρισε στο μεταξύ ότι δεν έχει σκοπό να «αναμετρηθεί ποτέ με τον λαό που υπηρετεί» και ότι «θα εγγυάται πάντα την ειρήνη, την συνύπαρξη και την ανάπτυξη της πατρίδας».

Ο Λουίς Φερνάντο Καμάτσο, ηγέτης μιας οργάνωσης που εκπροσωπεί κυρίως επιχειρηματίες της Σάντα Κρους, και ο Κάρλος Μέσα, ο κεντροδεξιός αντίπαλος του Μοράλες στις προεδρικές εκλογές και πρώην πρόεδρος της Βολιβίας, επανέλαβαν χθες την απαίτησή τους ο αρχηγός του Κράτους να αποχωρήσει από την εξουσία.

Ο Καμάτσο σκοπεύει να τεθεί επικεφαλής μιας πορείας προς την έδρα της προεδρίας αύριο Δευτέρα για να επιδώσει συμβολικά την επιστολή παραίτησης που απαιτεί εδώ και μέρες να υπογράψει ο πρόεδρος.

Το Μεξικό δεν «βλέπει με καλό μάτι» την κρίση στη Βολιβία.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Μεξικού εξέφρασε χθες Σάββατο την ανησυχία του για την πολιτική κατάσταση στη Βολιβία, όπου συνεχίζεται εδώ και εβδομάδες η ένταση καθώς η αντιπολίτευση δεν αποδέχεται το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών της 20ής Οκτωβρίου.

«Για το Μεξικό, η δημοκρατία είναι ο μόνος δρόμος και το να αντικαθίσταται από την δύναμη και τη βία αποτελεί οπισθοδρόμηση», ανέφερε το μεξικανικό ΥΠΕΞ σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε. «Η κυβέρνηση του Μεξικού απευθύνει έκκληση για διάλογο, όπως το έθεσε ο (βολιβιανός) πρόεδρος Έβο Μοράλες», προστίθεται στην ανακοίνωση αυτή της μεξικανικής διπλωματίας.

Ο πρώην Βραζιλιάνος πρόεδρος εκφράζει την αλληλεγγύη του στη Λατινική Αμερική

Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα εξέφρασε χθες Σάββατο την «αλληλεγγύη» του στις κυβερνήσεις της αριστεράς σε όλη τη Λατινική Αμερική και αξίωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να πάψει να αναμιγνύεται στις υποθέσεις των χωρών τους, κατά τη διάρκεια μιας έντονα φορτισμένης ομιλίας του την επομένη της αποφυλάκισής του.

Ο Λούλα έγινε αποδέκτης προχθές Παρασκευή πολλών εκδηλώσεων υποστήριξης από ηγέτες λατινοαμερικάνικων κρατών που ανήκουν στην αριστερά, αφού ανέκτησε την ελευθερία του.

Ο πρώην πρόεδρος, στη φυλακή από τον Απρίλιο του 2018, αφέθηκε ελεύθερος προχθές χάρη σε μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου και χθες εκφώνησε ομιλία μπροστά στο κτίριο του συνδικάτου των μεταλλουργών στο Σάου Μπερνάρντου ντου Κάμπου, ενώπιον χιλιάδων υποστηρικτών του.

Σφυροκόπησε κυρίως τον σημερινό πρόεδρο της Βραζιλίας, τον ακροδεξιό Ζαΐχ Μπολσονάρου, αλλά αφιέρωσε μέρος του λόγου του για να περιγράψει την κατάσταση στη Λατινική Αμερική όπως τη βλέπει εκείνος.

«Ο Έβο Μοράλες εξελέγη (σ.σ. πρόεδρος της Βολιβίας για τέταρτη θητεία), αλλά η δεξιά δεν θέλει να δεχθεί το αποτέλεσμα», είπε ο Λούλα.

«Πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι με τη Βολιβία, πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι με τον λαό της Χιλής, πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι με τον λαό της Αργεντινής.

Πρέπει να παρακαλάμε τον Θεό ο σύντροφος Ντανιέλ (σ.σ. Μαρτίνες) να κερδίσει τις εκλογές στην Ουρουγουάη, να μην επικρατήσει ο νεοφιλελευθερισμός εκεί», πρόσθεσε.

«Πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι προς τον λαό της Βενεζουέλας», συνέχισε, επισημαίνοντας πως είναι«φυσιολογικό να κάνουμε κριτική (...) αλλά είναι ο λαός αυτής της χώρας που πρέπει να λύσει τα προβλήματα αυτής της χώρας».

Επευφημούμενος από τους υποστηρικτές του, ο Λούλα καταφέρθηκε κατόπιν εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο ο Ζαΐχ Μπολσονάρου δεν κρύβει πως έχει πολιτικές και ιδεολογικές συγγένειες. «Ο Τραμπ να λύσει τα προβλήματα των ΗΠΑ, να μην έρχεται να ταλαιπωρεί τους λατινοαμερικάνους, δεν εκλέχτηκε στο αξίωμα του διαχειριστή όλου του κόσμου!», τόνισε.

Ο Λούλα, που οδηγήθηκε τον Απρίλιο του 2018 στη φυλακή προκειμένου να αρχίσει να εκτίει την ποινή οκτώ ετών και δέκα μηνών κάθειρξης που του επιβλήθηκε για μια υπόθεση διαφθοράς, αφέθηκε ελεύθερος την Παρασκευή, δυνάμει απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου που έκρινε αντισυνταγματική τη φυλάκιση οποιουδήποτε δεν έχει εξαντλήσει τα ένδικα μέσα που έχει στη διάθεσή του.

Ο Λούλα απέκτησε φήμη όταν ήταν ακόμα στέλεχος του συνδικάτου των μεταλλουργών στο Σάου Μπερνάρντου και συνεχίζει να διατηρεί ως σήμερα ισχυρούς δεσμούς με αυτό. Εκεί παραδόθηκε στην αστυνομία την 7η Απριλίου 2018 πριν αρχίσει να εκτίει την ποινή του.