Η αρχαία ελληνική διάλεκτος που δεν είχε άρθρα, είχε δύο w και δεν την καταλάβαινε ούτε ο Όμηρος
Δεν είχε «ο», «η», «το». Δεν είχε καθαρές λέξεις. Είχε δύο διαφορετικά γράμματα για τον ήχο w, και μερικές λέξεις που σήμερα δεν ξέρει κανείς πώς να τις προφέρει. Ήταν ελληνική διάλεκτος, αλλά δύσκολα θα τη δεχόταν κανείς ως τέτοια. Λεγόταν παμφυλιακή, και ήταν το απόλυτο outsider της αρχαίας ελληνικής.
Στην Παμφυλία, στα νότια παράλια της Μικράς Ασίας, οι άποικοι έφεραν την ελληνική γλώσσα, αλλά αυτή σύντομα ξέφυγε. Πιθανόν να αποκόπηκε πολύ νωρίς από τους υπόλοιπους διαλεκτικούς κλάδους. Πιθανόν να επηρεάστηκε από τις τοπικές λουβικές και λυκικές γλώσσες. Το σίγουρο είναι ότι η παμφυλιακή
Απουσία άρθρων. Αυτό και μόνο την κάνει μοναδική. Είναι η μόνη ελληνική διάλεκτος της κλασικής εποχής που δεν χρησιμοποιούσε καθόλου άρθρα. Ούτε “ὁ”, ούτε “ἡ”, ούτε “τό”. Σαν να μιλούσαν σε γλώσσα χωρίς ορισμό, χωρίς γραμματική συνοχή, χωρίς γνωστικό άγκιστρο. Και δεν ήταν λάθος. Ήταν κανόνας.
Η γραφή της ήταν ακόμη πιο αλλόκοτη. Χρησιμοποιούσε δύο διαφορετικά διγάμματα: το κανονικό και ένα περίεργο σύμβολο . Το πρώτο αποδίδει ήχο σαν v, το δεύτερο σαν w. Κάποιες φορές όμως το Ͷ χρησιμοποιούνταν και για το β. Πλήρης ασάφεια. Πλήρες χάος. Και μαζί, είχε κι ένα ιδιόμορφο γράμμα , που πιθανώς απέδιδε ήχους σαν ss, ps ή κάτι άλλο που σήμερα δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε.
Τα σωζόμενα κείμενα είναι λίγα: επιγραφές από την Άσπενδο, την Πέργη, λίγα νομίσματα και μερικές λέξεις καταγεγραμμένες από λεξικογράφους. Η μεγαλύτερη επιγραφή είναι ένα διάταγμα 36 γραμμών, αλλά ακόμη και οι γλωσσολόγοι δυσκολεύονται να το αποκωδικοποιήσουν. Μία από τις φράσεις που διασώθηκαν είναι:
ͶανάͲαι Πρειίαι Κλεμύτας Λϝαράμυ Ͷασιρϝο̄τας ἀνέθε̄κε
Που σημαίνει κάτι σαν: Ο Κλεμύτας, γιος του Λϝαράμυ, ιερέας, αφιέρωσε αυτό στη βασίλισσα της Περγης. Το «ͶανάͲα» είναι η παμφυλιακή λέξη για το ἄνασσα, δηλαδή «βασίλισσα», από το αρχαϊκό «ϝάναξ». Ούτε σε σχήμα, ούτε σε ήχο, ούτε σε ρίζα δεν σου θυμίζει κάτι αναγνωρίσιμο.
Η παμφυλιακή ελληνική δεν διέδωσε ποιήματα, ούτε φιλοσοφία. Δεν έφτασε στην Αθήνα, ούτε στη Ρώμη. Αλλά επέζησε για αιώνες, πλάι σε λαούς που μιλούσαν εντελώς διαφορετικές γλώσσες. Και ακριβώς γι’ αυτό έχει σημασία. Είναι το απόκρυφο κεφάλαιο της ελληνικής γλωσσικής ιστορίας. Το γλωσσικό ισοδύναμο μιας χαμένης αποικίας που έπλασε το δικό της σύμπαν.
Αν ο Όμηρος διάβαζε μία παμφυλιακή επιγραφή, θα γύριζε το κεφάλι και θα ρώταγε «από πού είσαι εσύ;»
Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Αθλητικά
- Η Μπράιτον κι οι…Κωστούλες πριν από τον Κωστούλα
- Παλεύει για Ντρκούσιτς ο ΠΑΟΚ, buy out 18 εκατ. - Με Τέιλορ… πουλάει Μπάμπα
- "Από μηχανής Θεός στον ΠΑΟ ο Τολιόπουλος - 4αδα που σκοτώνει με Σορτς"!
- Ολυμπιακός: Το VIDEO με τις ηγετικές ομιλίες των Ελ Αραμπί, Γιόβετιτς και Φορτούνη στα αποδυτήρια πριν από τον τελικό
- Περπάτημα VS τρέξιμο: Ποιο σε βοηθάει να καις περισσότερο λίπος τελικά;
- Τους έσφαξαν επειδή χειροκρότησαν έναν αρματοδρόμο. Η πιο μαύρη μέρα στην ιστορία της Θεσσαλονίκης
- Επιστρέφουν στο court Σίνερ, Τζόκοβιτς και Ζβέρεφ
- Αρνήθηκε να παίξει απέναντι στην παλιά του ομάδα στον κρίσιμο αγώνα του 1949
- Ολυμπιακός: Οι πορωτικές ομιλίες πριν τον τελικό - «Αν κερδίσουμε στο γήπεδο της ΑΕΚ, η πόλη θα τρελαθεί»!
- Αδιανόητο μακελειό: 17χρονος σκότωσε πέντε ανήλικους σε πάρτι επειδή τον απέρριψε μια 14χρονη
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Sportime
- Τους έσφαξαν επειδή χειροκρότησαν έναν αρματοδρόμο. Η πιο μαύρη μέρα στην ιστορία της Θεσσαλονίκης
- Αρνήθηκε να παίξει απέναντι στην παλιά του ομάδα στον κρίσιμο αγώνα του 1949
- Εορτολόγιο Πέμπτη 29 Μαΐου: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα!
- Grand hotel επόμενα επεισόδια: Ο Ρήγας λέει στην Αλίκη πως θα σκοτώσει τον Πέτρο
- Ήταν Σουλτάνος αλλά κυβέρνησε μόνο η μητέρα του. Την έπνιξαν με τις κουρτίνες
- Η γη της ελιάς επόμενα επεισόδια: Ο Πότης στη φυλακή για τον φόνο του Αποστόλη
- Ήταν 4 χρονών. Τον έκαναν Αυτοκράτορα. Πέρασε την υπόλοιπη ζωή του σε ένα κλουβί
- Το όνομα Γερμανία δεν σημαίνει τίποτα. Το σκέφτηκε ο Καίσαρας για να δικαιολογήσει ότι δεν πήγε παραπέρα
- 29 Μαΐου 1453: «Συγγνώμη Πόλη μου»
- Το τραγούδι που ήρθε τρίτο στη Eurovision αλλά έγινε το πιο αναγνωρίσιμο στην ιστορία της. Δεν το θυμάται κανείς για τη θέση του
- Τελευταία Νέα Sportime
- Η αρχαία ελληνική διάλεκτος που δεν είχε άρθρα, είχε δύο w και δεν την καταλάβαινε ούτε ο Όμηρος
- Γιατί οι άνθρωποι άργησαν 125.000 χρόνια να εφεύρουν τη γραφή
- Πέθανε το 2020. Ήταν κόρη στρατιώτη που πολέμησε στον Αμερικανικό Εμφύλιο το 1865
- Έβαφαν τα νεκρά σώματα με κόκκινη ώχρα και τους έβαζαν σε στάσεις εμβρύου. Ήθελαν να ξαναγεννηθούν.
- Παιχνίδια εκδίκησης επόμενα επεισόδια: Ο εισαγγελέας συλλαμβάνει τον Διονύση – Η Κλέλια παραλίγο να αποβάλει
- Το όνομα Γερμανία δεν σημαίνει τίποτα. Το σκέφτηκε ο Καίσαρας για να δικαιολογήσει ότι δεν πήγε παραπέρα
- Ήταν Σουλτάνος αλλά κυβέρνησε μόνο η μητέρα του. Την έπνιξαν με τις κουρτίνες
- Το τραγούδι που ήρθε τρίτο στη Eurovision αλλά έγινε το πιο αναγνωρίσιμο στην ιστορία της. Δεν το θυμάται κανείς για τη θέση του
- 29 Μαΐου 1453: «Συγγνώμη Πόλη μου»
- Grand hotel επόμενα επεισόδια: Ο Ρήγας λέει στην Αλίκη πως θα σκοτώσει τον Πέτρο
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Αθλητικά
- Νέα "μαγεία" από Μέσι - Τι έβαλε ο άνθρωπος! (ΒΙΝΤΕΟ)
- Η Μάντσεστερ Σίτι ανακοίνωσε αλλαγές στο επιτελείο του Γκουαρδιόλα
- Παστόρε: «Τα 222 εκατ. για τον Νεϊμάρ τελικά ήταν λίγα»
- Λουτσέσκου: «Λάθος μου με το πούλμαν»
- Αξιοθέατο η θρυλική πατημασιά του Ναδάλ (vids)
- Μπαπέ: «Επόμενος στόχος το παγκόσμιο κύπελλο συλλόγων»
- Το βίντεο για το Eurobasket Γυναικών με Διαμαντίδη, Ζήση, Μάλτση και... Χαριστέα (vid)
- Η Μπάγερν ανακοίνωσε τον Γιόναταν Τα μέχρι το 2029
- Άλλο κι αυτό! Καλόγριες τραγούδησαν beatbox και έγιναν viral (Vid)
- Eurobasket Γυναικών 2025: «Όταν παίζουν τα κορίτσια, εμείς παίζουμε... κερκίδα» - To επικό βίντεο με Ζήση- Διαμαντίδη (vid)
