Για τους Ρωμαίους, το να έχεις όνομα ήταν ανδρικό προνόμιο. Οι γυναίκες ήταν μόνο το επώνυμο του πατέρα τους.

13:26 5/6/2025 - Πηγή: Sportime

Στην Αρχαία Ρώμη, το όνομα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένας τρόπος προσφώνησης. Ήταν τίτλος, καταγωγή, θέση στην κοινωνία. Οι άνδρες είχαν και τα τρία: προσωπικό όνομα, οικογενειακό όνομα, και ένα ακόμη για να ξεχωρίζουν σε πλήθος συγγενών. Οι γυναίκες, όχι. Η προσωπική ταυτότητα δεν τους ανήκε· τις αποκαλούσαν με βάση το γένος τους, σχεδόν σαν να ήταν ιδιοκτησία.

Αν ένας άνδρας λεγόταν Γάιος Ιούλιος Καίσαρ, οι κόρες του λέγονταν όλες Ιουλία. Όχι Ιουλία Μαρία, Ιουλία Αικατερίνη. Μόνο Ιουλία. Αν υπήρχαν περισσότερες από μία, τότε τις ξεχώριζαν όπως θα ξεχώριζε κανείς αριθμημένα αντικείμενα:

Ιουλία η Μεγαλύτερη, Ιουλία η Μικρότερη, Ιουλία η Τρίτη. Πίσω από κάθε τέτοια ονομασία, δεν υπήρχε προσωπικότητα — υπήρχε μόνο καταγωγή.

Η απουσία προσωπικού ονόματος ήταν μια μορφή σιωπηρής κοινωνικής θέσης. Οι γυναίκες ήταν συνδεδεμένες με τον πατέρα τους όσο ήταν ανύπαντρες, με τον άνδρα τους όταν παντρεύονταν, και αργότερα με τον γιο τους, αν αποκτούσαν κάποιον. Το όνομα δεν ήταν για αυτές. Δεν το κέρδιζαν, δεν το διάλεγαν, δεν το κουβαλούσαν ως δικό τους. Ήταν η Κορνηλία, όχι η Λευκοθέα. Ήταν του Κλαυδίου η κόρη, όχι του κόσμου ένα πρόσωπο.

Αυτό δεν συνέβαινε μόνο στις χαμηλές τάξεις. Αντιθέτως, οι πατρικίες οικογένειες ήταν αυτές που τηρούσαν αυστηρότερα αυτό το σύστημα. Οι γυναίκες τους μπορούσαν να έχουν επιρροή, μόρφωση, ακόμα και πολιτική ισχύ στα παρασκήνια. Αλλά όνομα; Όχι. Εκεί υπήρχε σιωπή. Ήταν η σιωπή που έλεγε: “ανήκεις, δεν είσαι.”

Μέσα στους αιώνες, όταν πια ο Χριστιανισμός διαδόθηκε και ονόματα αγίων άρχισαν να δίνονται σε κορίτσια, η ιδέα του θηλυκού προσωπικού ονόματος σταδιακά καθιερώθηκε. Αλλά στην κλασική Ρώμη, μια γυναίκα δεν ήταν η Ιουλία επειδή τη βάφτισαν έτσι, αλλά επειδή απλώς ανήκε στους Ιουλίους. Δεν ήταν πρόσωπο. Ήταν ιδιότητα.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords