Δεν έπλενε τα δόντια του γιατί το θεωρούσε δεισιδαιμονία. Ήταν όμως ένας από τους πιο έξυπνους ανθρώπους του αιώνα

14:12 2/6/2025 - Πηγή: Sportime

Ο Ρίτσαρντ Φάινμαν δεν ήταν σαν τους άλλους φυσικούς. Όταν ο συνάδελφός του, Μάρεϊ Γκελ-Μαν, αποκάλυψε ότι ο Φάινμαν αρνιόταν για καιρό να πλύνει τα δόντια του επειδή θεωρούσε το βούρτσισμα “δεισιδαιμονία”, οι περισσότεροι πίστεψαν ότι επρόκειτο για άλλη μία από τις γνωστές του τρέλες. Μα δεν ήταν απλώς τρέλα· ήταν μια στάση ζωής. Οι οδοντίατροι του προσπάθησαν να τον μεταπείσουν με επιστημονικές μελέτες. Εκείνος απλώς γελούσε.

Ήταν το ίδιος εκείνο το παιδί που μεγάλωσε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης, με πατέρα πωλητή στο ένδυμα και μάνα που έσπρωχνε τα παιδιά της να λένε ανέκδοτα στο τραπέζι. Η σκέψη του δεν σταματούσε ποτέ. Ξεκίνησε με σπασμένες ραδιόλες στο σπίτι και κατέληξε στο Μανχάταν Πρότζεκτ. Κι όμως, όταν έβλεπε κάποιον να φέρεται με σοβαροφάνεια, είτε ήταν καθηγητής είτε στρατηγός, τον ειρωνευόταν ευθέως.

Ο Φάινμαν δίδασκε στο Caltech, σε έναν χώρο γεμάτο σοβαρούς ανθρώπους με ταγιέρ και αυστηρούς κανόνες. Έτσι, κάθε πρωί εμφανιζόταν με σακάκι και γραβάτα, όπως όριζε ο κανονισμός. Μα ως το μεσημέρι, τα είχε ξεφορτωθεί. Και στο Faculty Club πήγαινε με ξεχαρβαλωμένο σακάκι και ξεκούμπωτη γραβάτα από την εφεδρική γκαρνταρόμπα. Μια μικρή πράξη ανταρσίας, καθημερινά.

Ήταν ένας άνθρωπος που μπορούσε να σου εξηγήσει την κβαντική ηλεκτροδυναμική με κιμωλία και χιούμορ. Ένας δάσκαλος που, όπως είπε ο Λέοναρντ Σάσκιντ, “σε έκανε να νιώθεις έξυπνος. Σε έκανε να νιώθεις ότι και οι δυο σας μαζί θα λύσετε το πρόβλημα, όποιο κι αν ήταν.”

Στον ελεύθερο χρόνο του, παραβίαζε κλειδαριές στο Λος Άλαμος για πλάκα, ζωγράφιζε γυμνά, μάθαινε μπόνγκος και συνομιλούσε με χορεύτριες από strip clubs. Μα η ευφυΐα του δεν ήταν θεατρινισμός. Όταν η NASA τον κάλεσε να συμμετάσχει στην επιτροπή για το δυστύχημα του Challenger, ήταν ο μόνος που τόλμησε να πει δημόσια την αλήθεια: η καταστροφή ήταν αποτέλεσμα κακής διαχείρισης, όχι τύχης.

Δεν ήταν ποτέ άνετος με τα “πρέπει”. Δεν πίστευε ούτε στα ιερά ούτε στα όσια, αν δεν μπορούσε να τα μετρήσει. Και όμως, μέσα του υπήρχε ευαισθησία. Ο χαμός της πρώτης του γυναίκας από φυματίωση τον σημάδεψε βαθιά. Όταν της έγραφε γράμματα μετά τον θάνατό της, τα υπέγραφε “με αγάπη, ο Ρίτσαρντ σου, που πάντα γελάει”.

Ήταν ένας επιστήμονας που δεν ήθελε να τον βλέπεις σαν επιστήμονα. Ήταν ένας αντισυμβατικός άνθρωπος που ήθελε απλώς να καταλάβει πώς δουλεύει ο κόσμος. Και που, ναι, για κάποια χρόνια, δεν έπλενε τα δόντια του. Γιατί ακόμα και η οδοντόβουρτσα, αν δεν την κατανοούσε πλήρως, του φαινόταν προκατάληψη.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords